قازاقستاندا جىلىنا شامامەن 2 ملن توننا ءسۇت تاپشى. ونى جويۋ ءۇشىن ءسۇتتى-تاۋارلى فەرمالاردىڭ جاڭا جوبالارىن ىسكە اسىرۋ قاجەت، ال فەرمەرلەر مۇنى مەملەكەتتىك دامۋ ينستيتۋتتارىنىڭ نەسيەلىك قولداۋىنسىز جانە مەملەكەتتىك سۋبسيدياسىز جاساي المايدى. مۇنداي پىكىردى قازاقستان فەرمەرلەرى قاۋىمداستىعى باسقارما ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى ەرمەك ءابۋوۆ ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى «قازاقپارات».
فەرمەرلەر قاۋىمداستىعى باسشىسىنىڭ ورىنباسارىنىڭ ايتۋى بويىنشا، ەلدە جىلىنا شامامەن 6 ملن توننا وندىرىلەتىن سۇتكە قاراماستان ءسۇت جەتىسپەۋشىلىگى ساقتالىپ وتىر.
«اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، جىل سايىن 25 ءىرى ءسۇت فەرمالارىن سالۋ جوسپارلانعان. بۇل ءوندىرىس كولەمىن جىلىنا 150 مىڭ تونناعا دەيىن ارتتىرادى. ءبىراق ءسۇت جەتىسپەۋشىلىگى كولەمى وسۋدە: سەبەبى حالىق سانى كوبەيگەن سايىن، سۇرانىس تا بىرگە وسۋدە»، – دەدى ءابۋوۆ.
تاپشىلىقتى جەڭۋ ءۇشىن، ول ءسۇتتى-تاۋارلى فەرمالار سالۋ ارقىلى ءسۇت ءوندىرىسىن ۇلعايتۋ كەرەك دەيدى. ءبىراق مۇنى مەملەكەتتىك قولداۋسىز جۇزەگە اسىرۋ قيىنعا سوعادى.
«ءسۇت فەرمالارىندا كوپ شىعىندى قاجەت ەتەتىن ۇزدىكسىز جۇمىس سيكلى جۇرەدى. قازىرگى ءسۇتتى-تاۋارلى فەرمالار كەم دەگەندە 400 ءىرى قارا مالدان باستاپ سالىنۋدا. ينۆەستورسىز، «قازاگرو» توبىنىڭ مەملەكەتتىك دامۋ ينستيتۋتتارىنىڭ كومەگىنسىز بيزنەس قۇرۋ مۇمكىن ەمەس. جوبالار ميللياردتاعان قارجىنى تالاپ ەتەدى – مۇنداي اقشا كىمدە بار؟» – دەيدى سپيكەر.
Ranking.kz مالىمەتتەرى بويىنشا، اۋىلشارۋاشىلىق يندۋسترياسىنا سالىنعان ينۆەستيسيالار سوڭعى 5 جىلدا جىلىنا ورتا ەسەپپەن 26،8% وسكەن. بۇل ورايدا «قازاگرو» ۇلتتىق باسقارۋشى حولدينگى اق ەنشىلەس ۇيىمى «اگرارلىق نەسيەلىك كورپوراسياسى» اق ماڭىزدى ءرول اتقارادى. تەك 2020 جىلى «اگرارلىق نەسيەلىك كورپوراسيا» جالپى قۇنى 41،6 ميلليارد تەڭگە تۇراتىن 48 ينۆەستيسيالىق جوبانى قارجىلاندىردى. ونىڭ 15ء-ى قۇنى 12،7 ميلليارد تەڭگەدەن استام قارجى ءسۇتتى-تاۋارلى فەرمالارىنا ارنالعان.
ەرمەك ءابۋوۆ بۇل جوبالاردىڭ قۇيىلعان قارجىنى اقتاۋ مەرزىمى ۇزاق، شامامەن 7 جىلدان باستالاتىندىعىن اتاپ ءوتتى. سوندىقتان، فەرمەرلەرگە جىل سايىنعى تولەم اۋىرتپالىققا اينالماس ءۇشىن تومەن پايىزدىق مولشەرمەن نەسيە الۋ كەرەك. اگرارلىق نەسيەلىك كورپوراسياندا كەيبىر باعدارلامالار بويىنشا قارىز مولشەرلەمەسى جىلىنا 1،5%-دان باستالادى.
ءىرى قارا مال وسىرۋمەن اينالىساتىن شارۋا قوجالىقتارىن قارجىلاي قولداۋ ناتيجەسى – ىشكى نارىقتى ەكسپورتتاۋعا الىپ كەلەدى.
ءسۇتتى-تاۋارلى فەرمالار قۇرىلىسى اۋىلداعى ءومىردى جاقسارتۋعا كومەكتەسەدى. ابۋوۆتىڭ ايتۋىنشا، ءسۇتتى فەرمالار اۋىل تۇرعىندارىن جىل بويىنا جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتە الادى. ءىرى قارا مالدى ساۋىپ، تاماقتاندىرىپ، كۇن سايىن باپتاۋ ءۇشىن اۋىل ادامدارى جىلىنا 365 كۇن بويى جۇمىس ىستەيدى.
پىكىر قالدىرۋ