2ء-شى تاپسىرما

ۇكىمەت پارلامەنتپەن جانە «نۇر وتان» حدپ-مەن بىرلەسە وتىرىپ 2012 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن الەۋمەتتىك سالاداعى ۇلتتىق زاڭدارعا تۇگەندەۋ جۇرگىزسىن جانە الەۋ­مەت­تىك جاڭعىرتۋدىڭ ماقساتتارى مەن مىندەتتەرىنە سايكەس ونى رەفورمالاۋدىڭ تۇ­جى­رىمداما جوباسىن ەنگىزسىن.

بۇل جۇمىسقا بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردى جانە وڭىرلەر اكىمدەرىن قوسۋ ماڭىزدى. ولار قولدانىستاعى زاڭداردىڭ تيىمدىلىگىن كۇشەيتۋ جانە جاڭا زاڭداردى جوسپارلى ازىرلەۋ جونىندە ناقتى ۇسىنىستارىن ەنگىزۋى ءتيىس.

ماسەلەن، جاستار ساياساتى تۋرالى جاڭا زاڭ اياسىندا الەۋمەتتىك ەڭبەك ورىندارىندا جاس قازاقستاندىقتار ءۇشىن «الەۋمەتتىك ليفتىلەردىڭ» تەتىكتەرىن قۇرۋ ماڭىزدى. ءبىز جاستارعا قاتىستى جايتتەردى بەتىمەن جىبەرە المايمىز.

كاسىپتىك بىلىكتىلىكتىڭ ۇلتتىق جۇيەسى تۋرالى زاڭداردىڭ بولۋى تالاپ ەتىلەدى.

قازاقستان قوعامىن تومەنگى باستى ينديكاتورلارى كورسەتىلگەن الەۋمەتتىك ستاندارتتار مەن الەۋ­مەتتىك قۇقىققا كەپىلدىكتەر تۋرالى زاڭ قاجەت.

پارلامەنتكە تاياۋداعى سەسسيالار كەزىندە نە­عۇر­لىم قاجەت ەتىلەتىن زاڭدىق اكتىلەردى قاراعان ءجون بولادى. مۇندا جاڭا زاڭداردىڭ ءتيىستى ماسە­لەلەردى كەشەندى شەشۋىن، ولاردىڭ تىكەلەي ارەكەت ەتۋىن، قازاقستاندىقتاردىڭ كۇتكەن ۇمىتتەرىنە سايكەس كەلۋىن، حالىقتىڭ ءومىرىن قولايلى دا ىڭعايلى ەتۋىن، بارىنە تۇسىنىكتى دە قولجەتىمدى بولۋىن ەرەجە ەسەبىندە باسشىلىققا الۋ كەرەك.

دەپۋتاتتار ءوز جۇمىستارىن بەلسەندى ەتە تۇسۋگە مىندەتتى.

جانە وسىلاردىڭ بارىمەن زاڭداردى جاڭالاۋ اياقتالمايدى. تومەندە الەۋمەتتىك جاڭعىرتۋ باسىمدىقتارى اياسىندا ناقتى زاڭ اكتىسى جونىندەگى باسقا دا تاپسىرمالار تۇيىندەلگەن. 

3ء-شى تاپسىرما

ۇكىمەت پارلامەنتپەن جانە «نۇر وتان» حدپ-مەن بىرلەسىپ 2012 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن بەسىنشى شاقىرىلعان پارلامەنتتىڭ بۇكىل جۇمىس كەزەڭىندەگى زاڭ شىعارماشىلىق جۇ­مىسىنىڭ تەرەڭ دە جان-جاقتى قاراس­تى­رىل­عان تۇجىرىمدامالىق جوسپارىنىڭ جوباسىن ازىرلەسىن جانە كەلىسۋگە ەنگىزسىن.

2. الەۋمەتتىك-ەڭبەك قاتىناستارىنىڭ ءتيىم­ءدى مودەلدەرىن قالىپتاستىرۋ

الەۋمەتتىك جاڭعىرتۋدىڭ اسا ماڭىزدى ءما­سەلەسى بولىپ الەۋمەتتىك-ەڭبەك قاتىناس­تارىنىڭ ءتيىمدى مودەلدەرىن قۇرۋ تابىلاتىندىعى كۇمانسىز.

بۇعان بارلىق مەملەكەتتىك ورگاندار مەن بيزنەس-قاۋىمداستىق ەرەكشە نازار اۋدارعانى ءجون.

ا) جۇمىسپەن قامتۋ سالاسىن دامىتۋ.

تاۋەلسىزدىكتىڭ ەكى ونجىلدىعى ىشىندە جۇ­مىس­پەن قامتۋ سالاسى اسا زور وزگەرىستەرگە تاپ بولدى. جۇمىسپەن قامتىلعان حالىقتىڭ سانى 700 مىڭنان استام ادامعا ءوسىپ، 8،4 ميلليون ادامعا جەتتى.

حالىقتىڭ ەلەۋلى بولىگى 90-شى جىلدارى «ءماجبۇرلى جۇمىسسىزدىق مەكتەبىنەن ءوتتى».

كوپتەگەن ادامدار ەڭبەكتى ءوز بەتىمەن ۇيىم­داس­تىرۋعا، ەڭبەك بىلىكتىلىگىن ءوز بەتىمەن الماستىرۋعا قابىلەتتىلىك كورسەتىپ، بيزنەسمەندەرگە اينالدى. ارينە، ولاردىڭ اراسىندا مەملەكەت تاراپىنان ماق­ساتتى تۇردەگى قولداۋ قۇرالدارىن پايدالانا بىلۋشىلەر دە بولدى.

بۇگىنگى كۇنى ءبىز يندۋستريالىق-يننوۆاسيالىق باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋ ۇستىندەمىز.

بۇل - ەل بولاشاعى ءۇشىن ءنومىرى ءبىرىنشى ماسەلە.

جاڭا جۇمىس ورىندارى قۇرىلۋدا. ءبىراق ءبىز جۇمىسسىزداردىڭ بارلىعى بىردەي جۇمىس ىستەۋگە ۇمتىلمايتىندىعىن دا كورىپ وتىرمىز. وكىنىشكە قاراي، ادامدار اراسىندا جاڭا بىلىكتىلىكتى مەڭگەرۋدەن گورى بازاردا «تاكسي» قىزمەتىن اتقارۋدى قالايتىن پسيحولوگيا ساقتالىپ وتىر.

ەگەر ءبىز باسەكەگە قابىلەتتى ۇلت بولعىمىز كەلەتىندىگى راس بولسا، بۇل پسيحولوگيادان ارىلۋ قاجەت! جاڭا بىلىكتىلىكتى مەڭگەرۋ جانە زاۋىتقا، وندىرىسكە بارۋ كەرەك. جاس تا جانە ەرەسەك تە قازاقستاندىق بوس وتىرىپ، ءبارىن دە سىناي بەرمەي جۇمىس بار جەرگە، ءنا-پا-قا تاباتىن جەرگە قاراي ۇمتىلۋلارى كەرەك!

باسقا ەلدەردە ادامدار جۇمىس ءۇشىن الىستاعى شەت مەملەكەتتەرگە بارىپ، ەشبىر كەپىلدىكسىز ەڭبەك ەتۋدە.ال ءبىز ءوز ەلىمىزدە جۇمىس ورىندارىن قۇرۋدامىز، جاڭا وندىرىستەر سالۋدامىز. سوندىقتان، جۇمىس بار جەرگە بارۋ كەرەك. ءبىز بىلاي دا جيناقى، كوشىپ-قونۋدى كوپ باستان كەشكەن حالىق ەمەسپىز بە!

جۇمىسى بار حالىقتىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگىن «ءوزىن ءوزى ەڭبەكپەن قامتىعاندار» دەيتىن توپتار قۇرايدى.

الايدا ولاردىڭ سانىن انىقتاۋ ءتاسىلى شارتتى عانا.

بۇل ساناتتاعىلاردىڭ اراسىندا مال ۇستايتىن جەكە اۋلا يەلەرى (بىلايشا ايتقاندا، ۇساق فەرمەرلەر)، ءوز اۆتوكولىكتەرىمەن جەكە تاسىمال جاساۋشىلار، بىرنەشە پاتەر ۇستاپ، سولاردى جالعا بەرۋشىلەر بار. ءوزىن ءوزى جۇمىسپەن قامتىعانداردىڭ ەلەۋلى بولىگىن تۇراقتى جۇمىسى جوق ەڭبەككە قابىلەتتى ادامدار قۇرايدى.

سوندىقتان بۇگىنگى كۇنى ءوزىن ءوزى ەڭبەكپەن قامتىعان حالىقتى ناقتى ەكونوميكاعا قوسۋعا باعىتتالعان شارالاردى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ماڭىزى زور. بۇل شارالاردا ينفراقۇرىلىمداردى، يندۋس­تريالاندىرۋ كارتاسىنداعى نىسانداردى دامىتۋ پەرسپەكتيۆالارى ەسەپكە الىنۋى ءتيىس.

ۇكىمەتكە يندۋستريالىق جانە يننوۆاسيالىق ەكونوميكالاردىڭ جاڭا نىساندارىن ءوزىن ءوزى جۇ­مىس­پەن قامتىعان حالىق نەعۇرلىم كوپ شوعىر­لان­عان وڭىرلەردە قۇرۋ تۋرالى ماسەلەنى شەشۋ كەرەك. 

الەۋمەتتىك جاڭعىرتۋ 2 جانە 3-تاپسىرمالار