بالاسىن «ءسابي» قورى ۇيىمداستىرعان «دومبىرا-داستان» جاس دومبىراشىلار بايقاۋىنا قاتىستىرعان مارجان تۇرىسبەك قىزى ونەر دوداسىنىڭ «ەرەجەسى شيكى، بالالاردى الالايدى» دەيدى.
سوزىنشە، بايقاۋ ەرەجەسىنىڭ بىرنەشە ولقى تۇسى بار، العاشقىسى – جاس كاتەگوريا بويىنشا قاتىسۋشىلاردى ەكى توپقا بولگەندە العاشقى توپتاعى بالالاردىڭ جاسى بىر-بىرەنەن تىم الشاق.
بايقاۋ شارتتارىنا ساي، قاتىسۋشىلار كىشى جانە جاسوسپىرىمدەر دەپ ەكى توپقا بولىنگەن. كىشى توپ 6 جاستان 11 جاسقا دەيىنگى بالالاردان (01.07.2010 جىلدان باستاپ 30.06.2016 جىلعا دەيىن تۋعان بالالار)، جاسوسپىرىمدەر توبى 12 جاستان 15 جاسقا دەيىنگى بالالاردان (01.07.2006 جىلدان 30.06.2010 جىلعا دەيىن تۋعان بالالار) تۇرادى.
«نەلىكتەن ءبىر توپتاعى بالالاردىڭ ءوزارا جاس الشاقتىعىنا بايلانىستى قوسىمشا توپ ۇيىمداستىرۋ ەسكەرىلمەدى، 6 جاستاعى بالانىڭ دەڭگەيىن، 11 جاستاعى بالا مۇمكىندىگىمەن سالىستىرۋعا كەلمەيدى عوي» دەپ اشىنادى ول.
مارجان تۇرىسبەك قىزى بايقاۋداعى كەلەسى كەلەڭسىزدىك ءوزى مەن ءوزى سياقتى كوپتەگەن اتا-انا ءۇشىن تۇسىنبەستىك تۋدىرعانىن ايتادى.
2022 جىلعى 10-31 قاڭتار ارالىعىندا ونلاين وتكەن العاشقى كەزەڭگە 600-گە جۋىق بالا جۇمىس جىبەرگەن، ونىڭ ىشىندە 548 قاتىسۋشىنىڭ جۇمىسى تىركەلگەن. ەكىنشى اينالىمعا 213 بالا، فينالدىق كەزەڭگە 35 بالا جولداما الادى. ەكىنشى كەزەڭ الماتى، اتىراۋ، نۇر-سۇلتان جانە شىمكەنت قالالارىندا وفلاين-تىڭداۋ فورماتىندا وتكەن. مارجان تۇرىسبەك قىزى تۇسىنبەستىك پەن نارازىلىق اتا-انالار 14-15 ناۋرىز كۇندەرى الماتىداعى "قازاق كونسەرت" زالىنداعى تىڭدالىمعا بالاسىن جەتەكتەپ بارعاندا باستالدى دەپ وتىر.
– ەكىنشى كەزەڭگە بارعاندا بايقاۋعا اۋەسقوي ونەرپاز بالالارمەن قاتار، ماماندانعان مۋزىكا مەكتەپتەرىنىڭ وقۋشىلارى دا قىتىسىپ جاتقانىن كورىپ «بۇل قالاي» دەپ تاڭعالدىق. ارنايى مۋزىكا دارىستەرىن الىپ، سالالىق تەورياسى مەن پراكتيكاسىن ۇڭعىل-شۇڭعىلىنا شەيىن وقىپ-توقىپ ۇيرەنەتىن بالا مەن اپتاسىنا ەكى كۇن عانا ۇيىرمە ساباعىنا باراتىن بالانىڭ مۋزىكالىق ساۋاتى مەن دەڭگەيىندە اسپان مەن جەردەي ايىرما بار ەمەس پە. كاسىبي مۋزىكا مەكتەپتەرىنىڭ نوتا بىلەتىن شاكىرتتەرى مەن جەكە قىزىعۋشىلىعىنىڭ جەتەگىمەن مەكتەپ ۇيىرمەسىنەن عانا كۇي ۇيرەنۋشى نوتا بىلمەيتىن تالاپكەر وقۋشىلاردى ءبىر "قازانعا" سالىپ، ورتاق تالاپ، بىردەي شارتپەن "قويىرتپاق" كونكۋرس جاساۋ – نە، مۇلدە بىلىكسىزدىكتەن، نەمەسە، قانداي دا ءبىر تەرىس پيعىلدان حابار بەرەتىن ارەكەت ەكەنى داۋسىز. بۇل – اربىردەن سوڭ، كۇي ونەرىنە تالاپتانىپ جۇرگەن بالانىڭ ساعىن سىندىرىپ، تالابىنا تاس اتۋمەن تەڭ. مامانداندىرىلعان مۋزىكا مەكتەبى شاكىرتىنىڭ سارناتىپ، اعىزىپ تارتقان كۇيىن، اۋىزدىعىمەن الىسىپ تۇرعان كەيپىن كورگەندە، مەنىڭ بالامنىڭ بەت-جۇزىندە دە تاڭدانىسپەن بىرگە ۇرەي مەن سەنىمسىزدىك ويناپ شىعا كەلدى. بالا بولسا دا، تەڭسىزدىكتى سەزىنىپ، پسيحولوگيالىق تەربەلىسكە بوي الدىردى. ەڭسەسى ءتۇسىپ، ساسىپ-سالبىراپ، جاسىپ بارىپ قازىلار القاسىنىڭ الدىندا كۇي تارتتى. مەن بالام وتپەي قالعان سوڭ شىرىلداپ جۇرگەم جوق. ادىلدىك ءۇشىن شىرىلداپ ءجۇرمىن. و باستا، بايقاۋدىڭ شارتتارىنا «اۋەسقوي ونەرپازدارمەن قاتار ءبىر توپتا كاسىبي مەكتەپتەردىڭ شاكىرتتەرى دە بولادى» دەپ جازىپ قويسا، مەن ەشتەڭە دەمەس ەدىم. بايقاۋ شارتتارىن سولاي جاساعان ەكەن، وندا ادامشا ءتۇسىندىرىپ، سۇراقتارىمىزعا جاۋاپ بەرمەي مە؟! مەن وسىنداي ادىلەتسىزدىك بولىپ جاتقانىن ءسابي قورىنا facebook-تە دە، Instagram-دا دا جازدىم. Facebook-تە جاۋاپ قاتقان ەشكىم بولمادى. قوردىڭ Instagram پاراقشاسىن جۇرگىزەتىن ادام وتە دورەكى سويلەيدى، دۇرىستاپ جاۋاپ بەرمەدى، – دەيدى مارجان تۇرىسبەك قىزى.
نارازى اتا-انا رەسپۋبليكاداعى مامانداندىرىلعان مۋزىكا مەكتەپ تالاپكەرلەرى كونكۋرسقا قاتىسۋدان كەندە ەمەس ەكەنىن ايتىپ، مامانداندىرىلعان مۋزىكا مەكتەبىنىڭ شاكىرتتەرىنەن بولەك، ەل ىشىنەن شىققان اۋەسقوي ونەرلى بالالاردان بولەك ەكى توپ جاساقتاسا، داۋ تۋعىزباس ادىلەتتىلىك بولار ەدى دەپ سانايدى.
– "ءسابي" قورىنىڭ بۇل كونكۋرستى ۇيىمداستىرۋداعى باستى ماقساتى – قازاقستاننىڭ جاڭا، جاس ونەر تالانتتارىن اشۋ دەپ جازىلعان رەسمي سايت بەتىندە. الايدا، مۇنداي تەڭسىزدىك، جاڭا عانا قاۋىزىن جارىپ كەلە جاتقان جاس تالاپكەرگە قيانات ەمەس پە!؟، – دەيدى ول.
سونداي-اق مارجان تۇرىسبەك قىزى ەكىنشى كەزەڭدە تالاپكەرلەر قازىلار القاسىنىڭ الدىندا كۇي تارتقاندا ۇيىمداستىرۋشىلار بالانىڭ ونەرىن اتا-اناعا دا، دايىنداعان ۇستازىنا دا كورسەتپەگەنىن ايتادى.
قامشىعا پىكىر بىلدىرگەن «ءسابي» قورىنىڭ جوبالار بويىنشا جەتەكشىسى رىسجان دوسىمجان قىزى بايقاۋدىڭ ەرەجەسىن ءادىلقازى القاسى ازىرلەگەنىن، قور قارجىلاي قولداۋ ءبىلدىرىپ، ۇيىمداستىرۋشىلىق جۇمىستارمەن اينالىساتىنىن جەتكىزدى.
بايقاۋدىڭ قازىلار القاسىنىڭ مۇشەسى، قۇرمانعازى اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق حالىق اسپاپتار وركەسترىنىڭ باس ديريجەرى، كۇيشى ابىلاي تىلەپبەرگەن «ونەر دوداسىنىڭ ەرەجەلەرىندە ادىلەتسىزدىك ورىن الاتىنداي ەشنارسە جوق، شىن مىقتى قاي كەزدە دە قانداي سىناق بولماسىن ءوزىنىڭ ۇزدىك ەكەنىن دالەلدەپ شىعادى» دەيدى.
– بايقاۋدىڭ باستى ماقساتى – دارىنداردى، تاناتتاردى ىزدەۋ. ىرىكتەۋ بارىسىندا 6 جاستاعى بالا كۇيدى 11 جاستاعى بالادان ارتىق ورىنداعان جاعدايلارعا كۋا بولدىق. سول سياقتى كۇيدى كاسىبي مەكتەپتىڭ ونەرپازىنان دا اسىرا شەرتكەن اۋەسقوي دارىندار بولدى. ارنايى مەكتەپتەن كەلىپ وتىرىپ، تقمەن دەڭگەيدە ونەر كورسەتكەندەر دە ۇشىراستى. قازاقتا كۇش اتاسىن تانىماس دەگەن بار. بۇل – ونەر. ونەرلى، تالانتتى ادامنىڭ مىقتىلىعى قاي كەزدە دە ءبىلىنىپ تۇرادى. ونىڭ ۇستىنە بۇگىنگى كۇنى كوپتەگەن مەكتەپتەردە ۇيىرمەلەر بار، كونسەرۆاتوريانى بىتىرگەن نەبىر تالانتتى ۇل-قىزداردىڭ بۇگىندە ءار اۋداندا بىرنەشەدەن دومبىرا مەكتەپتەرى بار. كۋرستار بار. ينتەرنەت بارىنە قولجەتىمدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ونەرمەن شۇعىلدانام دەگەن بالاعا مۇمكىندىك كوپ. ارينە، جارىس بولعان سوڭ بىرەۋدىڭ بابى مەن باعى قاتار شاپپاي قالعان شىعار. بىرەۋ قوبالجىپ ءوز تالانتىن اشا الماي قالعان شىعار. ءبىراق جارىس سونىسىمەن دا جارىس ەمەس پە. دودادا ناتيجە ماڭىزدى. ءبىز سوعان قارايمىز. ونىڭ ۇستىنە ءقازىر ونەر بايقاۋلارى وتە كوپ بولىپ كەتتى. ءارى ولاردىڭ باسىم كوپشىلىگى بىزدىكى سياقتى تەگىن ەمەس، كوممەرسيالىق بايقاۋلار. كوبىنىڭ قاتىسۋ جارناسى بار. سونداي بايقاۋلاردىڭ بارىندە بولماسا دا كوپشىلىگىندە قاتىسۋشىلاردان اقشا جينالىپ الادى دا بارلىق كونكۋرسانتتارعا ورىندى وڭدى-سولدى ۇلەستىرىپ، ءبىر جاپىراق قاعازىن، ازىن-اۋلاق سىيلىعىن تاراتادى. ونداي بايقاۋدا قانداي ساپا، قانداي ءوسىم بولادى؟ ونەرپاز ءتۇرلى سىنعا تۇسكەن سايىن شىڭدالىپ، ىسىلىپ تۇرۋى كەرەك. ماناعىداي بايقاۋلار بالانى وسىرمەيدى. بالكىم، سونداي ساپاسىز ونەر سايىستارىنا قاتىسىپ، بالاسى ۇنەمى جۇلدە الىپ ءجۇرىپ، ءبىزدىڭ بايقاۋدا سۇرىنگەن سوڭ اتا-انالار دۇرىس تۇسىنبەي جاتقان شىعار. ونداي دا بولۋى مۇمكىن عوي. ودان كەيىن قاتىسۋشىلاردىڭ ۇستازدارى بالاعا اۋىر، جاس شاماسى مەن مۇمكىندىگىنە ساي كەلمەيتىن ماتەريال بەرىپ قويعان جاعدايلار ءجيى كەزدەستى. بۇل – ۇستازداردىڭ قاتەلىگى. ماسەلەن، 11 جاستاعى بالاعا قۇرمانعازىنىڭ «سارىارقاسىن» تارتقىزىپ قويعان. «سارىارقانى» 11 جاستاعى بالا تۇرماق، كونسەرۆاتوريانىڭ ادامدارى ارەڭ تارتادى. وسى سياقتى فاكتورلاردىڭ سالدارىنان بالانىڭ دارىنى اشىلماي جاتسا، ول جەردە جيۋريلەردىڭ، ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ كىناسى جوق. ايتپەسە ءبىز بايقاۋ ءادىل ءارى اشىق وتكەنىنە كەپىلدىك بەرە الامىز. سول شاعىمدانعان اتا-انالار ەرتەڭ فينالعا وتكەن جەتكىنشەكتەردىڭ ونەرىن كورسىنشى، سول كەزدە كەلەسى كەزەڭدەرگە تەك كىل مىقتىلار وتكەنىن بايقايدى. ول جەردە نەگىزىنەن اۋەسقوي، ءوزى ىزدەنىسىمەن ۇيىرمەلەرگە، مەكتەپتەرگە بارىپ جۇرگەن بالالار. كاسىبي، مامانداندىرىلعان مەكتەرتەردىڭ ارى كەتسە 4-5 شاكىرتى عانا بار شىعار. ءبىز ەكىنشى كەزەڭدە ارنايىلاپ قاتىسۋشىلاردى سان بويىنشا ءبولىپ قويدىق. الدىمىزعا كەلگەن بالا اۋەزقوي دومبىراشى ما، كاسىبي دومبىراشى ما ونى قازىلار القاسىنىڭ مۇشەلەرى بىلگەن جوق. ءبىز تەك تازا ونەردى باعالادىق. سوندىقتان بايقاۋ ەرەجەسى ءادىل ەمەس دەگەنمەن تۇبەگەيلى كەلىسپەيمىن. ءبىز ءار نومەردى مۇقيات قاراپ، ۆيدەولارىن قايتالاپ كورىپ، ابدەن زەردەلەپ بارىپ شەشىم شىعاردىق – دەيدى ابىلاي تىلەپبەرگەن.
جيۋري مۇشەسىنىڭ ايتۋىنشا، فينال وفلاين فورماتتا، اشىق تۇردە وتەدى. ال بۇعان دەيىنگى ەكى كەزەڭ ىرىكتەۋ كەزەڭى بولىپ ەسەپتەلىنەتىندىكتەن، تىڭداۋ العاشقىدا ونلاين، ەكىنشىسىندە جابىق جاعدايدا وفلاين-تىڭداۋ فورماتىندا وتكەن.
قازىلار القاسىنىڭ كەلەسى مۇشەسى، بەلگىلى كۇيشى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتيسى ايگۇل ۇلكەنبايەۆا بايقاۋ بارىسىندا ءار بالانىڭ ءوز جاسىنا ساي ورىنداۋ دەڭگەيىنە باسا ءمان بەرىلگەندىكتەن العاشقى توپتاعى جاس الشاقتىقتا تۇرعان ەشنارسە جوق دەگەن پىكىردە.
– اتا-انالار تۇسىنبەي 6 جاستاعى بالا مەن 11 جاستاعى بالانى قالاي سالىستىرۋعا بولادى دەپ جاتىر. ءبىز باعالاعاندا ءار قاتىسۋشىنىڭ جاسى مەن ونىڭ ورىنداۋ شەبەرلىگىن ەسكەرەمىز. بىزگە 6 جاستاعى بالا قاي شامادا، 11 جاستاعى بالا قاي شامادا وينايتىنى العاشقى قاعىسىنان بەلگىلى. 6 جاستاعى قاتىسۋشى مەن 11 جاستاعى قاتىسۋشىنى قاتار قويىپ تاڭداۋ جاسامايمىز، ولاردىڭ جاسىنا قاراي مۇمكىندىگى مەن تالانتىن، دارىنىن، ورىنداۋ شەبەرلىگىن باعالايمىز. ونىڭ ۇستىنە ءبىز بالالاردىڭ ءار كەزەڭدە كورسەتكەن ونەرىن سالىستىرامىز، سوعان دەن قويامىز. سوندىقتان توپتاعى جاستىڭ الشاقتىعىنا بايلانىستى ايتىلعان سىن تۇسىنبەستىكتەن تۋعان سىن ەكەنىن ايتقىم كەلەدى، – دەيدى كۇيشى.
ايگۇل ۇلكەنبايەۆا بايقاۋ شارتتارىندا شالا تۇستار بار ەكەنىن جوققا شىعارمايدى. سونىڭ قاتارىنا اۋەسقوي ونەرپاز بەن كاسىبي مۋزىكا مەكتەپتەرىنىڭ شاكىرتتەرىن قاتار جارىستىرۋدى قوسادى. «بۇل بايقاۋداعى جۇمىسىم – قازىلىق ەتۋ. بايقاۋدىڭ شارتتارىن جاساۋعا مەن قاتىسپادىم» دەيدى.
– كونكۋرس ءبىرىنشى رەت ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعاندىقتان شالا تۇستارى بار. بايقاۋ باستالىپ كەتكەننەن كەيىن ەشتەڭە ىستەي المادىق. تەك ءۇشىنشى تۋردى وزگەرتۋگە تىرىسىپ، تالاپتى كۇشەيىتتىك. ۇيىمداستىرۋشىلارعا اۋەسقوي دومبىراشىلار مەن كاسىبي مەكتەپتەردىڭ شاكىرتتەرىن قاتار قويماۋ كەرەكتىگىن، تىم بولماسا جەكە-جەكە توپقا بولگەن دۇرىس بولاتىنىن جەتكىزدىم، بولاشاقتا ەسكەرۋلەرىن سۇرادىم. نەگىزىنەن بايقاۋ كەيىن دە جالعاسىن تاۋىپ جاتسا، بايقاۋعا ارنايى مەكتەپتەردىڭ بالالارىن قاتىستىرماۋ كەرەك. ويتكەنى ولاردىڭ وزدەرىنىڭ اراسىندا وتەتىن كونكۋرستار جەتكىلىكتى. ال «دومبىرا-داستان» ەل اراسىنداعى تالانتتى بالالاردى تابۋ ماقساتىندا جاسالىپ جاتقان كونكۋرس بولعاندىقتان، اۋەسقوي، قاراپايىم بالالارعا جول اشىلۋى كەرەك. كوش جۇرە تۇزەلەدى عوي. ءبىرىنشى رەت بولعان سوڭ مۇنداي نارسە كەتىپ جاتادى، – دەيدى ول.
رەسپۋبليكالىق «دومبىرا-داستان» جاس دومبىراشىلار كونكۋرسى «ءسابي» جەكە قايىرىمدىلىق قورى جوبالارىنىڭ ءبىرى. قوردىڭ قۇرىلتايشىلارى – اسەل يمانعالي قىزى تاسماعامبەتوۆا، مەن كەڭەس حاميت ۇلى راقىشيەۆ. بايقاۋدىڭ جۇلدە قورى قوماقتى – 40 ميلليون تەڭگە. قاراجات 3 كەزەڭنەن سۇرىنبەي وتكەن 8 بالاعا ءبولىنىپ بەرىلەدى. ءار توپقا 20 ميلليون تەڭگەدەن بولىنگەن. ءار توپ بويىنشا ورىندار تەك بىردەن عانا بولادى. گران-پري يەگەرىنە 8 ميلليون تەڭگە، 1-ورىن جەڭىمپازىنا 6 ميلليون تەڭگە، 2-ورىنعا 4 ميلليون تەڭگە، 3-ورىنعا 2 ميلليون تەڭگە بەرىلەدى. ءۇشىنشى – فينالدىق كەزەڭ مامىر ايىنا جوسپارلانعان. قازىرگى ۋاقىتتا بايقاۋدىڭ رەسمي dombyradastan.kz سايتىندا بارلىق قاتىسۋشىلاردىڭ، ءبىرىنشى، ەكىنشى كەزەڭدە كورسەتكەن ونەرىنىڭ ۆيدەوسى جاريالانعان.
پىكىر قالدىرۋ