الماتى وبلىسىنىڭ قانت قىزىلشاسىن ءوسىرۋشى كەيبىر شارۋاشىلىقتارى بيىل رەكوردتىق كورسەتكىشكە قول جەتكىزىپ، ءار گەكتارىنان 700-750 سەنتنەردەن استام ءونىم جينادى. جينالعان قانت قىزىلشاسى ءتۇبىرىنىڭ سالماعى 6،5 – 7 كەلىدەن تارتۋدا. بۇل تۋرالى قامشى پورتالى ايقىن-اقپاراتقا سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.
قانت قىزىلشاسىن جيناۋ ناۋقانى ەندى باستالعانىنا قاراماستان، ناتيجەسى بۇگىننىڭ وزىندە كوڭىلدەن شىعۋدا. شارۋالاردىڭ ايتۋىنشا، ءدال وسىنداي بىتىك ءونىمدى الماعالى ءبىراز ۋاقىت بولىپتى.
– «اعىمداعى جىلى ءتۇسىم مول. ءماسەلەن، ءبىر قانت قىزىلشاسىنىڭ سالماعى 6،5-7 كەلىدەن كەلۋدە. ءار گەكتاردان 700-750 سەنتنەردەن ءونىم الۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. ءبىز كوكسۋ قانت زاۋىتىنا قانت قىزىلشاسىنىڭ العاشقى پارتياسىن جىبەرىپ قويدىق، – دەدى سارقان اۋدانى «اق قۇدىق» شارۋا قوجالىعىنىڭ باسشىسى سەرجان ەسىمجانوۆ.
ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ الماتى وبلىسىنا جاساعان ءىسساپارى كەزىندە ايماقتا قانت قىزىلشاسىن قايتا جاڭعىرتۋ ءجونىندە تاپسىرما بەرگەن بولاتىن. وسى ماقساتتا ءوڭىر باسشىلىعى ءتيىستى جۇمىستار جۇرگىزىپ، قانت قىزىلشاسىن وسىرەتىن شارۋالارعا 240 ملن تەڭگە مەملەكەتتىك سۋبسيديا ءبولىپ، 1 ملرد تەڭگەگە جۋىق قاراجاتقا ارنايى تەحنيكا، ساپالى تۇقىم، جانار-جاعارماي ساتىپ الۋلارىنا جاعداي جاسادى.
ەڭ باستىسى، ەسىل ەڭبەك ەش كەتپەي، بۇگىندە سونىڭ وڭدى ناتيجەسىن بەرۋدە. جالپى، بيىل وبلىس بويىنشا قانت قىزىلشاسى القابىنىڭ كولەمى 4 مىڭ گەكتاردى قۇرايدى. ەسكەلدى اۋدانىنداعى «حيلنيچەنكو جانە ك» سەرىكتەستىگىنىڭ 187 گەكتار القاپقا ءتاتتى ءتۇبىر ەگىلگەن. وزگە شارۋاشىلىقتارداعىداي مۇندا دا جۇمىستىڭ 65 پايىزىن ارنايى تەحنيكا اتقارسا، قالعان جۇمىس كولەمى قول كۇشىمەن ىستەلەدى. جۇمىستارعا 27 تەحنيكا جۇمىلدىرىلعان. تاۋلىگىنە 12 گەكتار القاپتىڭ ءونىمىن جيناۋ ارقىلى بارلىق القاپتارداعى قانت قىزىلشاسىن ءۇش اپتانىڭ ىشىندە جيناپ ءبىتىرۋ جوسپارى بار. ءونىمنىڭ ساپاسى دا كوڭىلدەن شىعۋدا.
«حيلنيچەنكو جانە ك» سەرىكتەستىگىنىڭ وسىمدىك شارۋاشىلىعى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى ۆيكتور رومانەنكو «وبلىس اكىمى اماندىق عابباس ۇلى قانت قىزىلشاسىنا قاتىستى سەمينار-كەڭەس وتكىزگەندە ءبىز 500 سەنتنەر ءونىم جينايمىز دەپ ۋادە بەرگەنبىز. ءبىز ءوز سوزىمىزدەن تايىنبايمىز، مۇنداي ءونىمدى جيناۋعا جاعداي بار. ءبىزدىڭ پايىمداۋىمىزشا، بيىلعى جىلى گەكتارىنان 700 سەنتنەر ءونىم جيناۋعا سەنىم مول» ەكەنىن ايتتى.
وسى سەرىكتەستىكتىڭ بريگاديرى ءنۇسىپحان كەرىمبەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، ءدال مۇنداي ءونىم كولەمى سوڭعى ون جىلدا بولماعان.
– ەلباسى قولداۋىنىڭ ارقاسىندا ەلىءمىزدىڭ بارلىق شارۋالارىنا جاقسى جاعداي جاسالۋدا. شارۋالار مەملەكەت تاراپىنان سۋبسيديا، تۇقىم، تىڭايتقىش پەن جانار-جاعارماي تۇرىندەگى قوماقتى كومەك تابۋدا. سول سەبەپتى ءونىمنىڭ وسى جىلى بىتىك شىققاندىعى ءبارىمىزدى قۋانتادى. الداعى ۋاقىتتا بۇرىن-سوڭدى بولماعان رەكوردتىق كورسەتكىشكە قول جەتكىزەمىز. مەملەكەت تاراپىنان وسىنداي قولداۋدىڭ ارقاسىندا كەلەر جىلى قىزىلشا كولەمىن ودان ءارى ارتتىرا تۇسەمىز، – دەيدى ءنۇسىپحان كەرىمبەكوۆ.
جالپى، قانت قىزىلشاسىن جيناۋ ناۋقانى وبلىستا ەندى باستالعانىنا قاراماستان، ناتيجەسى بۇگىننىڭ وزىندە كوڭىلدەن شىعۋدا. اماندىق بولسا، جەر جانناتى جەتىسۋ ولكەسى قىزىلشانىڭ وتانى دەگەن اتقا يە بولار كۇن الىس ەمەس.
ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا وبلىس اكىمى اماندىق باتالوۆ قانت قىزىلشاسى القاپتارىنىڭ كولەمىن ارتتىرۋ ماقساتىندا «قازاقستاننىڭ بيداي وداعى» زاڭدى تۇلعالار ءبىرلەستىگىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرلان تىلەۋبايەۆپەن بىرگە ايماقتىڭ قانت قىزىلشاسىن وسىرەتىن اۋدان، قالا اكىمدەرى، شارۋا قوجالىقتارى باسشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن دە بىرنەشە رەت جيىن وتكىزدى.
ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس بيىل وبلىس بويىنشا قانت قىزىلشاسى القابى 4 مىڭ گەكتارعا كوبەيتىلدى. ونىڭ ىشىندە اقسۋ اۋدانى – 860 گەكتار، قاراتال – 560 گەكتار، سارقان – 730 گەكتار، كوكسۋ – 830 گەكتار، ەسكەلدى – 1000 گەكتار، تالدىقورعان قالاسى 20 گەكتار جەرگە ەكتى.
«جەتىسۋ» اكك الماتى وبلىسى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن جۇزەگە اسىرىپ جاتقان جوبا اياسىندا قاراتال، كوكسۋ، ەسكەلدى جانە سارقان اۋداندارىندا 6 سدو قۇرىلدى. ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا تالدىقورعان قالاسىنداعى قانت قىزىلشاسىن وڭدەۋمەن اينالىساتىن سەرۆيستىك-دايىنداۋ ورتالىقتارىنا «جەتىسۋ» اكك ارقىلى ارنايى تەحنيكالار ساتىپ الىندى. جالپى، 2011 جىلدىڭ ناۋرىزىنان 2015 جىلدىڭ مامىر ايىنا دەيىن وبلىستىڭ 10 اۋدانىندا اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەرگە سەرۆيستىك، اگروتەحنيكالىق، جابدىقتاۋ جانە باسقا دا قىزمەتتەر كورسەتۋدى ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن 18 سدو قۇرىلعان.
بيىل كوكسۋ اۋدانىنداعى قانت زاۋىتى كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزىلىپ، قايتا ىسكە قوسىلدى. 28 قىركۇيەك كۇنى كوكسۋ قانت زاۋىتى العاشقى قانت قىزىلشاسىن قابىلداي باستادى. العاش بولىپ قىزىلشانى سارقان، ەسكەلدى، اقسۋ اۋداندارىنىڭ شارۋاشىلىقتارى تاپسىردى. زاۋىت باسشىلىعىنىڭ حابارلاۋىنشا، زاۋىت 100-120 مىڭ توننا شيكىزات قابىلداي الادى جانە 12 مىڭ توننا قانت ءوندىرۋگە دايىن. سونىمەن قاتار ولار شارۋالارعا ءۇش كۇن ىشىندە تولەماقى تولەمەك.
مىنە، ەلباسى تاپسىرماسىنا وراي ەڭسەسى كوتەرىلىپ، قىزىلشا ەگىپ، ونى زاۋىتقا قابىلداي باستاعان الماتى وبلىسىنىڭ ديقاندارى ءسويتىپ، بيىل رەكوردتى ءونىم جيناماق. بۇل ارينە، جۇمىستىڭ ناتيجەلى ەكەندىگىن كورسەتەدى.
پىكىر قالدىرۋ