باسقا باسىلىمداردان
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ بۇۇ باس اسسامبلەياسىندا سويلەگەن ءسوزى مەن وندا ايتىلعان ۇسىنىس-پىكىرلەرى شەتەلدىك ساياساتكەرلەر مەن ساراپشىلار نازارىنان تىس قالىپ جاتقان جوق. ەلباسى ءسوزىن اياقتاپ بولعان بويدا الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرىنىڭ بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى كۇن تارتىبىندەگى ماسەلەلەرگە وراي وندا كوتەرىلگەن ۇسىنىستار مەن بىلدىرىلگەن پىكىرلەر جونىندە اقپارلار تاراتا باستادى. ءبىز بۇگىن سولاردىڭ ءبىرقاتارىنا كەزەك بەرگەلى وتىرمىز.
جاڭا الەمدىك ۆاليۋتا جاڭاشا دامۋعا سەرپىن بەرەدى
جاڭا الەمدىك ۆاليۋتا جاڭاشا دامۋعا سەرپىن بەرەدى
قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ باس اسسامبلەيادا سويلەگەن ءسوزىنىڭ بارىسىندا بۇۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەر وزدەرىنىڭ كۇش-جىگەرلەرىن ۇلتتىققا جاتپايتىن بۇكىل عالامدىق جاڭا ۆاليۋتا جاساۋ ءۇشىن جۇمىلدىرۋلارى كەرەك ەكەنىن مالىمدەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل قادام كەڭ اۋقىمدى تۇراقتى دامۋ مەن گۇلدەنۋدىڭ ماقساتتارىمەن جانە مىندەتتەرىمەن ۇشتاستىرىلا جاسالۋى ءتيىس.
قازاقستان ليدەرى نەگىزگى يدەياسى بارلىق حالىقتار عالامدىق ينفراقۇرىلىمعا، رەسۋرستار مەن رىنوكتارعا تەڭ دارەجەدەگى قولجەتىمدىلىككە جەتكەن كەزدە قولدانىلاتىن «ادىلدىك جاعدايىنداعى» جاڭا الەمدىك دامۋ تەندەنسياسىن ىسكە قوسۋ بولىپ تابىلاتىن 2045 جىلعا دەيىنگى كەڭ اۋقىمدى ستراتەگيالىق جوسپاردى تالداپ جاساۋعا شاقىردى.
نازاربايەۆ بۇۇ-نىڭ ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك كەڭەسىن جاھاندىق دامۋ كەڭەسى ەتىپ قايتا قۇرۋدى ۇسىندى. ونىڭ ايتۋىنشا، سوندا كەڭەس جۇمىسىنا بۇۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەر، بۇۇ-نىڭ بارلىق ارنايى اگەنتتىكتەرىنىڭ جەتەكشىلەرى، سونداي-اق حالىقارالىق ۆاليۋتا قورى قاتىسا الار ەدى. قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ پىكىرىنشە، بۇل كەڭەس كىرىسپەسىندە بۇكىل الەمدەگى ەكونوميكالىق ءوسىمدى قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان كەڭ اۋقىمدى جوبالاردى ەكونوميكالىق جاعىنان رەتتەگىش بولا الادى.
ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل قادام عالامدىق داعدارىستار تاۋەكەلىن ايتارلىقتاي ازايتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى، مەملەكەتتەردىڭ ءوز ۇلتتىق ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك ستراتەگيالارىن جۇزەگە اسىرۋلارىنا كومەكتەسەدى.
ۇلكەن ەۋرازيا يدەياسى توڭىرەگىنە توپتاسۋ كەلەشەك ءۇشىن كەرەك
قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ بۇۇ سامميتىندە سويلەگەن سوزىندە ەلدەردى ۇلكەن ەۋرازيا يدەياسى توڭىرەگىنە بىرىگۋگە شاقىردى. ول سونداي-اق رەسپۋبليكانىڭ كەڭ اۋقىمدى دامۋ ىسىنە بارلىق كۇش-جىگەرى مەن رەسۋرستارىن جۇمسايتىنىن مالىمدەدى.
بۇۇ-نىڭ تۇراقتى دامۋ جونىندەگى ءسامميتى بارىسىندا كەزدەسۋگە قاتىسۋشىلار 2015 جىلعا دەيىنگى دامۋدىڭ نەگىزگى ماقساتتارى مەن مىندەتتەرى تۇسىرىلگەن مىڭجىلدىقتار دەكلاراسياسىن ورىنداۋدىڭ ناتيجەلەرىن تالقىلادى.
جينالعاندار الدىندا ءسوز سويلەگەن قازاقستان پرەزيدەنتى وندا ەلدىڭ مىڭجىلدىقتار دامۋىنىڭ سەگىز ماقساتىن جۇزەگە اسىرۋ باعىتىندا ايتارلىقتاي تابىستارعا جەتكەنىن اتاپ ءوتتى. نازاربايەۆ سونىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىلىك نەگىزدەرىن نىعايتىپ، ازاماتتىق قوعام دامۋىنىڭ شارتتارىن جاساپ شىققانىنا نازار اۋداردى. بۇدان باسقا، رەسپۋبليكانىڭ جالپى ىشكى ءونىمى 19 ەسەگە ءوسىپ، جان باسىنا شاققانداعى تابىس 13 مىڭ دوللارعا جەتتى. مەملەكەت باسشىسى سونداي-اق دەنساۋلىق سالاسىنداعى وڭ كورسەتكىشتەردى اتاپ كورسەتتى: قازاقستاندىقتاردىڭ ورتاشا جاس ۇزاقتىعى 71-دەن اسىپ ءتۇستى، كەدەيلىك 11 ەسەگە ازايىپ، 34 پايىزدان 3 پايىزعا تومەندەدى، بالا مەن انا ءولىمى 65 پايىزعا دەيىن كەمىدى، سپيد، بەزگەك جانە وكپە اۋرۋلارىمەن كۇرەستە اتاپ ايتارلىقتاي جەتىستىككە قول جەتتى.
قازاقستان پرەزيدەنتى رەسپۋبليكانىڭ پارنيكتى گازدىڭ اۋاعا تاراۋ كولەمىن قىسقارتىپ، پلانەتانىڭ بيولوگيالىق اركەلكىلىگىن ساقتاۋعا اتسالىسىپ كەلە جاتقانىن ايرىقشا اتاپ ءوتتى. «ءبىز «جاسىل» ەكونوميكاعا كوشۋدىڭ ۇلتتىق تۇجىرىمداماسىن بەكىتتىك. جويىلىپ بارا جاتقان ارال تەڭىزى تەك ءبىزدىڭ ايماققا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار بۇكىل الەمگە ءقاۋىپ توندىرەدى. ونىڭ قۇرعاۋى سالدارىنان جىل سايىن 75 ميلليون تونناعا دەيىنگى شاڭ-توزاڭ مەن ۋلى تۇز اۋاعا كوتەرىلەدى. ولاردىڭ ىزدەرى ءقازىر ەۋروپا مەن انتاركتيدادان دا تابىلىپ جاتىر. بىزگە بۇكىلالەمدىك بانكتىڭ قولداۋىمەن ارال تەڭىزىنىڭ سولتۇستىك بولىگىن قالپىنا كەلتىرۋدىڭ ورايى كەلدى. ءبىز بۇرىنعى سەمەي يادرولىق پوليگونى ايماعىنىڭ زالالىن جويۋ بۇۇ-مەن جانە حالىقارالىق قوعامداستىقپەن بەلسەندى جۇمىس جاساسىپ كەلەمىز. ورتالىق ازيا ەلدەرى ايماقتاعى اتالعان ەكولوگيالىق اپاتپەن كۇرەس ءۇشىن جاردەم كۇتەدى»، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
نازاربايەۆ جينالعاندار نازارىن قازاقستاننىڭ ءبىزدىڭ پلانەتامىزدىڭ دامۋى جونىندەگى كەڭ اۋقىمدى قۇجاتتى قولدايتىنىنا اۋداردى. «تۇراقتى دامۋ ماقساتىن قابىلداۋ ەل جانە الەم حالىقتارى ءۇشىن بۇرىلىستى كەزەڭنىڭ ورىن الاتىن كەزىن ءبىلدىرىپ وتىرادى. ءبىزدىڭ ءسامميتىمىزدىڭ قورىتىندى قۇجاتى شىن مانىندە جەردىڭ دامۋى مەن گۇلدەنۋىنىڭ كەڭ اۋقىمدى جولباسشىسى بولىپ تابىلادى. ماقساتتاردى جۇزەگە اسىرۋداعى نەگىزگى جاۋاپكەرشىلىك ۇلتتىق ۇكىمەتتەرگە جۇكتەلەدى»، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى. مەملەكەت باسشىسى بۇۇ-نىڭ جاڭا قۇجاتى ماقساتتارى مەن باعىتتارىنىڭ قازاقستاننىڭ باسىڭقى باعىتتارى مەن مىندەتتەرىنە تولىق سايكەس كەلەتىنىن اتاپ ءوتتى.
«ماقساتى رەسپۋبليكانى الەمنىڭ ۇزدىك دامىعان 30 ەلىنىڭ قاتارىنا ەنگىزۋ بولىپ تابىلاتىن «قازاقستان-2050» ستراتەگياسى ءبىزدىڭ قازىرگى زامانعى شاقىرۋلارعا بەرگەن جاۋابىمىز ىسپەتتەس. ءبىز بۇل كۇندەرى «بەس ينستيتۋتتىق رەفورما. ۇلت جوسپارىن» جۇزەگە اسىرىپ جاتىرمىز. ول مەملەكەتتىك اپپاراتتى جاڭعىرتۋعا، ازاماتتىق جانە قۇقىقتىق ينستيتۋتتار جۇمىستارىن جەتىلدىرۋگە، ەكونوميكانى ودان ءارى يندۋستريالاندىرۋعا باعىتتالعان. ۇلى جىبەك جولى ەكونوميكاسىن قازىرگى زامانعى دەڭگەيدە جاڭعىرتۋ ەۋرازيا ەلدەرى ءۇشىن ماڭىزدى بولىپ تابىلادى. بۇل ازيا-تىنىق مۇحيت ايماعىنىڭ ەۋروپاعا ءترانزيتى جولىن قىسقارتۋ ارقىلى كوپتەگەن ەلدەردىڭ يگىلىگىنە قىزمەت ەتەدى. ءبىز ونىڭ ەندى ينفراقۇرىلىمىن جاساپ، تىنىق مۇحيت پەن ەۋروپانى جانە تاياۋ شىعىستى جالعاستىراتىن تەمىر جولدار مەن اۆتوموبيل تراسسالارىن سالىپ جاتىرمىز»، – دەدى نازاربايەۆ.
نازاربايەۆ بۇۇ-عا مۇشە ەلدەرگە جىل سايىن قورعانىس بيۋدجەتىنىڭ 1 پايىزىن بۇۇ-نىڭ تۇراقتى دامۋ جونىندەگى ارنايى قورىنا اۋدارىپ تۇرۋدى ۇسىندى
نازاربايەۆ نيۋ-يورككە بۇۇ باس اسسامبلەياسى 70-سەسسياسىنىڭ جۇمىسىنا قاتىسۋ ءۇشىن كەلدى. بۇۇ ءسامميتى بارىسىندا 2015 جىلدان كەيىنگى كەزەڭدەگى دامۋ سالاسى تۋراسىنداعى كۇن ءتارتىبى بويىنشا سويلەگەن سوزىندە ول ءارتۇرلى ەلدەردىڭ دامۋ دەڭگەيلەرىنىڭ بىركەلكى ەمەس ەكەنىنە توقتالدى.
«كەرەعار كورىنىستەر تاياۋ شىعىس، افريكا جانە ازيا ەلدەرىندەگى جانجالدار سالدارىنان ودان بەتەر تەرەڭدەي تۇسۋدە. قازىرگى كوشى-قون داعدارىسى تەك سوعىس قيمىلدارىمەن عانا بايلانىستى ەمەس، ول سونىمەن قاتار دامۋ تەپە-تەڭدىگىنىڭ بولماۋىنان دا تۋىنداپ وتىر.
XXI عاسىر مەملەكەتتەردىڭ تابىستى بولعانىن ولارداعى قارۋ-جاراق قورىنىڭ كوپتىگىنەن ەمەس، ەلدەردىڭ وزىق ويلاردى جۇزەگە اسىرۋ قابىلەتتەرى مەن وزىنە جۇرتتى تارتۋ كەڭىستىگىن جاساي الۋىنان كورىنەدى»، – دەدى نازاربايەۆ سامميتتە.
«ستوكگولمنىڭ الەم پروبلەمالارىن زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ دەرەگىنە سايكەس، 2014 جىلى بارلىق مەملەكەتتەر اسكەري شىعىندارىنىڭ جيىنتىق مولشەرى 1،7 تريلليون دوللاردى قۇراعان نەمەسە الەمدىك جالپى ىشكى ءونىمنىڭ 2،3 پايىزىنا تەڭ بولعان»، – دەگەندى قوستى بۇعان نازاربايەۆ. وسىعان بايلانىستى قازاقستان ليدەرى جىل سايىن ءاربىر مەملەكەتتىڭ ءوز قورعانىس بيۋدجەتىنىڭ 1 پايىزدىق مولشەرىن بۇۇ-نىڭ تۇراقتى دامۋ ماقساتى ءۇشىن قۇرعان ارنايى قورىنا اۋدارىپ تۇرۋى جونىندە ۇسىنىس ءبىلدىردى.
قازاقستان پرەزيدەنتى بۇگىنگى كۇنگى شارالاردىڭ بارشاعا ورتاق بولاشاق ءۇشىن بىرىگۋگە ۇلكەن مۇمكىندىكتەر بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى. «ءبىزدىڭ قولىمىزدان كەلەتىنى – ادامداردىڭ ۇمىتتەرىن قازىرگى زامانعى قاۋىپ-قاتەرلەر مەن ءتۇرلى شاقىرۋلارعا سوقتىقتىرىپ، قۇرتىپ الماۋ»، – دەپ ءسوزىن قورىتتى ول.
لاڭكەستەرگە قارسى كۇرەستىڭ ءوز ەرەجەسى بولۋى ءتيىس
الەمگە لاڭكەستەر مەن ەكسترەميستەرگە قارسى ءىس-قيمىلدىڭ امبەباپ ءارى مىندەتتى ەرەجەلەرى قاجەت. بۇل تۋرالى بۇۇ باس اسسامبلەياسى اياسىنداعى زورلىق-زومبىلىق ەكسترەميزمىنە قارسى كۇرەس جونىندەگى سامميتىندە ءسوز سويلەگەن قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ مالىمدەدى.
«الەمگە لاڭكەستەر مەن ەكسترەميستەرگە قارسى ءىس-قيمىلدىڭ بارلىق مەملەكەتتەر ءۇشىن امبەباپ ءارى مىندەتتى نورمالارى مەن ەرەجەلەرى قاجەت. بۇۇ اياسىندا ەكسترەميستىك جانە لاڭكەستىك قۇرىلىمدار تۇسىنىگىن بىرىزدەندىرۋ، ولاردى الەمدىك زاڭنان تىسقارى دەپ جاريالاۋ قۇقىعىن تەك قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە بەرۋ كەرەك. لاڭكەستىك ۇيىمداردىڭ ءبىرىڭعاي تىزبەسىن قۇرۋ ماڭىزدى»، – دەدى پرەزيدەنت.
سونىمەن قاتار، مەملەكەت باسشىسى حالىقارالىق لاڭكەستىك پەن ەكسترەميزم قىلمىستارىنا قاتىسى بار تۇلعالاردى ىزدەۋ جانە ەكستراديسيالاۋدىڭ ءبىرىڭعاي مەحانيزمى قاجەت ەكەندىگىن اتاپ ءوتتى. ولارعا قولداۋ كورسەتەتىندەرگە قاتىستى ءدال سونداي قاتاڭ سانكسيا قولدانىلاتىندىعىن ناقتى بەكىتۋ كەرەكتىگىن باسا ايتتى.
«زورلىق-زومبىلىق ەكسترەميزمىنە قارسى ءىس-قيمىلدا تەك ونىڭ سالدارىمەن عانا كۇرەسپەي ونىڭ باستاپقى سەبەپتەرىن جويۋ قاجەت»، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ءوز سوزىندە الەم ەلدەرى وزدەرىنىڭ بىرىككەن كۇش-جىگەرىن جۇمساۋى ءتيىستى ءبىرقاتار باعىتتى اتادى. «بىرىنشىدەن، تەرروريزمدى جاھاندىق قاتەر رەتىندە تانۋ قاجەت. بۇۇ-نىڭ لاڭكەستىككە قارسى كواليسياسىن قۇرۋ، زورلىق-زومبىلىق ەكسترەميزمى مەن لاڭكەستىك قىلمىستارىن جاساۋعا قاتىسى بار تۇلعالاردى ىزدەۋ، ۇستاۋ جانە ەستراداسيالاۋ ءىس-قيمىلىنىڭ ءبىرىڭعاي تەتىگىن ازىرلەۋ كەرەك»، – دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ. ەكىنشىدەن، قازاقستان پرەزيدەنتى بۇۇ اياسىندا زورلىق-زومبىلىق ەكسترەميزمىنە قارسى تۇرۋعا باعىتتالعان بارلىق قارارلار مەن شەشىمدەردى ۇسىنىس سيپاتىنان مىندەتتەيتىن سيپاتقا كوشىرۋ قاجەتتىگىن باسا ايتتى.
«ولار قاۋىپسىزدىك كەڭەسى دەڭگەيىندە قارالىپ، بەكىتىلۋى ءتيىس. 2006 جىلى قابىلدانعان بۇۇ-نىڭ تەررورعا قارسى جاھاندىق ستراتەگياسىنىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرىن قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ قارارىمەن بەكىتۋ قاجەت»، – دەدى ول.
«ۆاشينگتون مەن ماسكەۋ ادامزات وركەنيەتىنە ءقاۋىپ توندىرەتىن لاڭكەستىككە قارسى كۇرەستە بىرىگە الاتىندىعىنا ءۇمىت ارتامىز»، – دەدى كەلەسى كەزەكتە قازاقستان باسشىسى.
«زورلىق-زومبىلىق ەكسترەميزمى حالىقارالىق لاڭكەستىكتىڭ وسىمىنە سەبەپشى بولا وتىرىپ، الەمدەگى بارىنشا قاتەرلى ءقاۋىپتىڭ بىرىنە اينالدى. بىزدەرگە جاڭا الەمدىك ءباتۋالاستىق قاجەت. مەملەكەت ساياسي ەرىك-جىگەر تانىتىپ، ورتاق قاۋىپ-قاتەرگە قارسى كۇش بىرىكتىرۋى ءتيىس. الەم مۇنى ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە جاساي العان ەدى»، – دەدى پرەزيدەنت.
ەلباسى الەم ەلدەرى وزدەرىنىڭ بىرلىگىن 2001 جىلدىڭ 11 قىركۇيەگىنەن كەيىن پاش ەتكەنىن، 2013 جىلى سيرياداعى حيميالىق قارۋ-جاراقتى جويۋ جونىندە ىنتىماقتاستىققا ۋاعدالاسقان ۆاشينگتون مەن ماسكەۋدىڭ جاھاندىق جاۋاپكەرشىلىگىنە كۋا بولعانىن اتاپ ءوتتى.
«بيىلعى جىلدىڭ شىلدەسىندە يراننىڭ يادرولىق باعدارلاماسى بويىنشا تاعدىرلى كەلىسىمگە قول جەتكىزىلدى. جەتەكشى دەرجاۆالار وزدەرىنىڭ اعىمدىق الاۋىزدىقتارىنان جوعارى تۇرا الدى. بۇگىنگى كۇنى دە ءبىز ولار بارشا ادامزات وركەنيەتىنە كۇردەلى قاتەر توندىرەتىن لاڭكەستىككە قارسى كۇرەستە بىرىگە الاتىندىعىنا ءۇمىت ارتامىز»، – دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
اقش پرەزيدەنتىمەن كەزدەسۋدە كەلەلى ويلار قوزعالدى
قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ سەيسەنبى كۇنى نيۋ-يوركتە اقش پرەزيدەنتى باراك وبامامەن كەزدەستى.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن باراك وباما ءوڭىر دامۋى تۇراقتىلىعى مەن قاۋىپسىزدىگىندەگى قازاقستان مەن اقش ارىپتەستىگىنىڭ ماڭىزىن اتاپ ءوتتى.
كەزدەسۋ بارىسىندا مەملەكەتتەر باسشىلارى ساۋدا-ەكونوميكا، ينۆەستيسيا جانە وتىن-ەنەرگەتيكا سالالارىنداعى ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ جولدارىن تالقىلادى.
سونىمەن قاتار، قازاقستان مەن اقش كوشباسشىلارى كۇن تارتىبىندەگى حالىقارالىق وزەكتى ماسەلەلەر جونىندە پىكىر الماستى.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن باراك وباما قازاقستان مەن امەريكانىڭ سەرىكتەستىگى ءوڭىردىڭ دامۋىن، تۇراقتىلىعىن جانە قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
باراك وباما ءوزىنىڭ پرەزيدەنتتىگى كەزىندە اقش پەن رەسەيدىڭ اراسىنداعى قالىپتى قارىم-قاتىناستى قالىپتاستىرىپ كەتكىسى كەلەدى. بۇل تۋرالى قازاقستان باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ بۇۇ باس اسسامبلەياسى اياسىنداعى زورلىق-زومبىلىق ەكسترەميزمىنە قارسى كۇرەس جونىندەگى ءسامميتى بارىسىنداعى بريفينگىندە مالىمدەدى.
«ماعان رەسەي پرەزيدەنتى مەن قۇراما شتاتتار پرەزيدەنتىنىڭ كەزدەسىپ، وتكىر ماسەلەلەردى تالقىلاعانى ۇنايدى. وباما مىرزا مەنى وزدەرىنىڭ ۋكراينا ماسەلەلەرى، سيريا ماسەلەلەرى بويىنشا جۇرگىزگەن اڭگىمەلەرىنىڭ قورىتىندىسىمەن تانىستىردى. اڭگىمەمىز بارىنشا اشىق بولدى، دەدى ول. قالاي دەگەندە دە، ماعان وباما مىرزانىڭ ايتقانىنداي، كەزدەسۋدەگى اشىق، ادال جۇرگەن اڭگىمەگە ريزا بولعان. ول: «مەن رەسەيدىڭ پوزيسياسىن تۇسىنە باستادىم، ەندى ءبىز بىرگە جۇمىس جاسايتىن بولامىز»، – دەدى. ونىڭ پرەزيدەنتتىك ۋاقىتىنىڭ اياقتالۋىنا ءبىر جارىم جىل قالدى، وسى ارالىقتا قۇراما شتاتتاردىڭ رەسەيمەن قالىپتى قارىم-قاتىناس ورناتۋعا كۇش سالاتىنى مەن ءۇشىن قۋانىشتى»، – دەدى نازاربايەۆ.
بۇۇ شتاب-پاتەرىن استاناعا دا كوشىرۋگە بولادى
بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ شتاب-پاتەرىن استاناعا دا كوشىرۋگە بولادى. قازاقستان جۋرناليستەرىنە سۇحبات بەرگەن قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ وسىلاي دەدى.
«بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسىنىڭ شاقىرۋىمەن مەن ۇيىمنىڭ 70 جىلدىعىنا ارنالعان سامميتىنە قاتىستىم. نەگىزگى سەسسيادا، پىكىرتالاستار بارىسىندا قازاقستاننىڭ بارلىق ساياسي جانە ەكونوميكالىق ماسەلەلەردەگى ۇستانىمىن ايتتىم. مۇنان بولەك، تاعى 2 سامميتكە قاتىستىم. ونىڭ ءبىرى – ەكسترەميزممەن، لاڭكەستىكپەن كۇرەس ماسەلەلەرى جونىندە، ەكىنشىسىندە 2015-2030 جىلدار كەزەڭىنە ارنالعان بۇۇ باعدارلاماسى بەكىتىلدى. بارلىق ءۇش تالقىلاۋعا قاتىستىم. مۇنان بولەك، كوپتەگەن ەلدەردىڭ باسشىلارىمەن كەزدەسۋ مۇمكىندىگى بولدى. ونىڭ ىشىندە ءقازىر عانا مەن امەريكا پرەزيدەنتى باراك وبامامەن سۇحباتتاستىم»، – دەدى ەلباسى.
مەملەكەت باسشىسى جالپى پىكىرتالاس بارىسىندا بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك كەڭەسىن جاھاندىق دامۋ كەڭەسىنە اينالدىرۋ، ۇيىمىنىڭ ءجۇز جىلدىعىنا جاھاندىق ستراتەگيالىق باستاما – 2045 جوسپارىن ازىرلەۋ باستامالارىن ۇسىنعانىن اتاپ ءوتتى. سونداي-اق، بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ شتاب-پاتەرىن ازياعا كوشىرۋ ماسەلەسىن ويلاستىرۋدى ۇسىنعانىن ايتتى.
«ەگەر كوشىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانار بولسا، وندا بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىندا 40 مىڭ شەنەۋنىك جۇمىس ىستەيدى. ولاردىڭ قايدا جۇمىس ىستەيتىندىگىن، نەمەن اينالىساتىندىعىن ءقازىر ەشكىم بىلمەيدى. تەك جالاقىعا عانا 5،5 ملرد. دوللار شىعىندالادى. ولاردىڭ ەلوردانى الماتىدان استاناعا كوشىرۋ بارىسىنداعىداي سەرپىلۋى ءۇشىن مەن (شتاب-پاتەرىن) ازياعا كوشىرۋدى ۇسىندىم. ازيادا دامىپ كەلە جاتقان شانحاي، سينگاپۋر، سەۋل، استانا بار. قاي قالاعا كوشىرىلەتىندىگىن، ارينە، ويلاستىراتىن، تالقىلايتىن بولادى. بۇل قاراپايىم ماسەلە ەمەس»، – دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
"قامشى" سىلتپەيدى
دەرەككوز: ەگەمەن قازاقستان
پىكىر قالدىرۋ