«ەگەر ءسىز قارۋدان باس تارتساڭىز، سوعىسۋعا دايىن بولىڭىز». بۇل ەشقانداي دا تۇجىرىم ەمەس، تاۋداي تۇلعا يۋريي سەزاردىڭ ءسوزى. الەمدى جاۋلاعان ءامىرشىنىڭ الگى دەگەنى دەرەگىنەن ءالى دە ايىرىلمادى دەسەك، قاتەلەسپەيمىز. قارۋى مىقتى ەلدەر ءبىر- بىرىمەن مۇيىزدەسىپ جاتىر. سوندا ولاردىڭ قارۋلى مۇمكىندىكتەرى قانشالىقتى؟ ولار سەكىلدى ازۋىمىزدى ايعا بىلەۋ ءۇشىن بىزگە نە جەتىسپەيدى؟ قانشا ۋاقىت قاجەت؟ ول راس، وسى تۇستا ءبىزدىڭ ەلدىڭ اسكەرىنىڭ بەيبىت ماقساتقا نەگىزدەلگەن ەكەنىن دە قاپەرگە سالا كەتەيىك.
اراعا قانشا مىڭجىلدىق پەن عاسىرلاردى سالساق تا، قارۋى مىقتى ەلدىڭ قاۋقارى دا، ەكونوميكاسى دا، ارى-بەرىدەن سوڭ، ساياسي ىقپالى دا جوعارى بولىپ كەلەدى. كەيىنگى كەزدەرى الەمدە ورىن الىپ جاتقان ساياسي جاعدايدى ساراپتاي كەلە «قامشى» پورتالى الەمنىڭ ەڭ مىقتى قارۋلى دەرجاۆالارىنىڭ تىزبەگىن جاساپ كوردى.
ال ەندەشە كەتتىك. ونىنشى ورىندا - يزرايل
- حالىق سانى: 7،9 ملن ادام
- دايىن ارميا سانى: 240 مىڭ
- رەزەرۆتەگى ارميا: 60 مىڭ
- سوعىس تەحنيكاسى: 13 مىڭ بىرلىك
- تەڭىز اسكەري كۇشى: 64 بىرلىك
- اۋە قارۋلى كۇشتەرى: 1964 بىرلىك
- ارميا بيۋدجەتى: جىلىنا 15 ملرد اقش دوللارى
توعىزىنشى ورىندا- جاپونيا
- حالىق سانى: 127،8 ميلليون ادام
- دايىن ارميا سانى: 270 مىڭ
- رەزەرۆتەگى ارميا: 60 مىڭ
- سوعىس تەحنيكاسى: 5320 بىرلىك
- تەڭىز اسكەري كۇشى: 110 بىرلىك
- اۋە قارۋلى كۇشتەرى: 1965 بىرلىك
- ارميا بيۋدجەتى: جىلىنا 58 ملرد اقش دوللارى
سەگىزىنشى ورىندا - فرانسيا
- حالىق سانى: 63،5 ميلليون ادام
- دايىن ارميا سانى: 230 مىڭ
- رەزەرۆتەگى ارميا: 70 مىڭ + 105 مىڭ پوليسيا قىزمەتكەرلەرى
- سوعىس تەحنيكاسى: 10 مىڭنان استام بىرلىك
- تەڭىز اسكەري كۇشى: 289 بىرلىك
- اۋە قارۋلى كۇشتەرى: 1757 بىرلىك
- ارميا بيۋدجەتى: جىلىنا 44 ملرد اقش دوللارى
جەتىنشى ورىندا - وڭتۇستىك كورەيا
- حالىق سانى: 48،95 ميلليون ادام
- دايىن ارميا سانى: 640 مىڭ
- رەزەرۆتەگى ارميا: 2 900 ادام
- سوعىس تەحنيكاسى: 13 مىڭ
- تەڭىز اسكەري كۇشى: 170 بىرلىك
- اۋە قارۋلى كۇشتەرى: 1568 بىرلىك
- ارميا بيۋدجەتى: جىلىنا 27 ملرد اقش دوللارى
التىنشى ورىندا-تۇركيا
- حالىق سانى: 74،7 ميلليون ادام
- دايىن ارميا سانى: 660 مىڭ
- رەزەرۆتەگى ارميا: 597 مىڭ ادام
- سوعىس تەحنيكاسى: 70 مىڭ
- تەڭىز اسكەري كۇشى: 265 بىرلىك
- اۋە قارۋلى كۇشتەرى: 1940 بىرلىك
- ارميا بيۋدجەتى: جىلىنا 25 ملرد اقش دوللارى
بەسىنشى ورىندا- انگليا
- حالىق سانى: 62،2 ميلليون ادام
- دايىن ارميا سانى: 220 مىڭ
- رەزەرۆتەگى ارميا: 181 مىڭ ادام
- سوعىس تەحنيكاسى: 11،6 مىڭ بىرلىك
- تەڭىز اسكەري كۇشى: 99 بىرلىك
- اۋە قارۋلى كۇشتەرى: 1663 بىرلىك
- ارميا بيۋدجەتى: جىلىنا 74 ملرد اقش دوللارى
ءتورتىنشى ورىندا - ينديا
- حالىق سانى: 1،2 ملرد ادام
- دايىن ارميا سانى: 1،325 ملن ادام
- رەزەرۆتەگى ارميا: 2، 142 ملن ادام
- سوعىس تەحنيكاسى: 12،5 مىڭ بىرلىك
- تەڭىز اسكەري كۇشى: 175 بىرلىك
- اۋە قارۋلى كۇشتەرى: 2452 بىرلىك
- ارميا بيۋدجەتى: جىلىنا 48،9 ملرد اقش دوللارى
ءۇشىنشى ورىندا جۇڭگو
- حالىق سانى: 1،35 ملرد ادام
- دايىن ارميا سانى: 2،2 ملن ادام
- رەزەرۆتەگى ارميا: 800 مىڭ ادام
- سوعىس تەحنيكاسى: 57،5 مىڭ بىرلىك
- تەڭىز اسكەري كۇشى: 972 بىرلىك
- اۋە قارۋلى كۇشتەرى: 5176 بىرلىك
- ارميا بيۋدجەتى: جىلىنا 106 ملرد اقش دوللارى
ەكىنشى ورىندا - رەسەي
- حالىق سانى: 143،1 ميلليون ادام
- دايىن ارميا سانى: 1 ملن ادام
- رەزەرۆتەگى ارميا: 20 ملن ادام
- سوعىس تەحنيكاسى: 9 مىڭ بىرلىك
- تەڭىز اسكەري كۇشى: 223 بىرلىك
- اۋە قارۋلى كۇشتەرى: 2747 بىرلىك
- ارميا بيۋدجەتى: جىلىنا 74 ملرد اقش دوللارى
ءبىرىنشى ورىندا - اقش
- حالىق سانى: 311 ميلليون ادام
- دايىن ارميا سانى: 560 مىڭ ادام
- رەزەرۆتەگى ارميا: 567 مىڭ ادام
- سوعىس تەحنيكاسى: 56 مىڭ بىرلىك
- تەڭىز اسكەري كۇشى: 2384 بىرلىك
- اۋە قارۋلى كۇشتەرى: 18 234 بىرلىك
- ارميا بيۋدجەتى: جىلىنا 692 ملرد اقش دوللارى
- 32 سپۋتنيك پەن 450 بالليستيكالىق راكەتا
ءيا العاشقى وندىقتىڭ جاي-كۇيى وسىنداي. Global Firepower Index ۇيىمىنىڭ ارميانىڭ قۋاتتىلىعى جونىندەگى بيىلعى رەيتينگىسى بويىنشا ورتالىق ازياداعى ەڭ مىقتى قارۋ كۇشتەرى وزبەكستانعا تيەسىلى ەكەن. ولار 54 ورىنعا تابان تىرەپ وتىر. ءدال وسى ساناق بويىنشا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرى 66-شى ورىنعا جايعاسقان. ايتا كەتۋىمىز كەرەك، وسىدان ءبىر جىل بۇرىن عانا ق ر قك بۇل رەيتينگتە 80 ورىندا تۇرعان. بۇل وڭالعان ءتۇرىمىز. سونىمەن قاتار، قىرعىزستان 78 ورىندا، تۇركمەنستان 90 ورىنعا جايعاسقان.
P.S. قانشا دەگەنمەن، قازاقستان قك-سىنە جىلىنا قانشا قارجى بولىنەتىنى، ونىڭ قۇرامىندا قانشا ادام بار ەكەنى بىزگە بەيمالىم. بۇل تۋرالى ەشبىر جەردە حابارلانبايدى.
ايان مەيراش
پىكىر قالدىرۋ