پەداگوگتار بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ – ۋاقىت تالابى

/uploads/thumbnail/20170708200634536_small.jpg

قوعام دامۋىندا بالاباقشا، مەكتەپ، كوللەدج جانە جوعارى وقۋ ماڭىزدى ءرول اتقاراتىنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. وسىعان بايلانىستى الدىمىزدا پەداگوگتاردىڭ كاسىبي-تۇلعالىق كەلبەتىن تولىققاندى قا­لىپتاستىرۋدىڭ ىرگەلى مىندەتتەرى تۇر. ويتكەنى، بۇگىنگىدەي جاھاندانۋ ۇردىسىندە ەسكى ادىس-تاسىلدەردى قول­دانۋ توقىراۋعا ۇرىندىرادى، ال جاڭاشىلدىققا ىلەسۋ وتە قيىن. پەداگوگ كۋرستىق دايارلىقتان جوعارى وقۋ ورنىن ءتامامداعان سوڭ ۇش-بەس جىلدان كەيىن عانا وتەتىنىن ەسكەرسەك، پروبلەمالاردى كەشەندى تۇردە شەشۋ ارقىلى عانا تاباندى ناتيجەلەرگە جەتە الارىمىز انىق. وسى تۇرعىدان اڭگىمە قوزعايتىن بولساق، پەداگوگتار قوعامدا كاسىبي قۇزىرەتتىلىگىمەن، ازاماتتىق بەلسەندىلىگىمەن، سايا­سي ساۋاتتىلىعىمەن، كوشباس­شى­لى­عىمەن، «زياتكەرلىك ادال­دى­عى­مەن» ەرەكشەلەنۋى ءتيىس. ءبۇ­گىنگى كۇنى «ورلەۋ» بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ ۇلتتىق ورتالىعىنىڭ العا قويىپ وتىرعان باستى تالابى وسى. بيىلعى وقۋ جىلى ۇستازدار قاۋىمى ءۇشىن وزگەشە لەپ-تىنىسپەن باستالدى. بىرىنشىدەن، ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ 2011-2020 جىلدارعا ارنالعان مەم­لەكەتتىك باعدارلاماسى دايەكتى تۇردە جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى. ەكىن­شىدەن، «100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارى ناقتى تالاپتار قويىپ وتىر. ۇشىنشىدەن، جالپى ءبىلىم بەرۋ مەكتەپتەرىنە «نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەك­تەپ­تەرى» دەربەس ءبىلىم بەرۋ ۇيىم­دارى ءتاجى­ريبەسىن جۇيەلى-بەيىم­دەپ تاراتۋ جانە ءبىلىم بەرۋ ماز­مۇنىن جاڭارتۋ جاعدايىندا جۇمىس اتقارۋدامىز. ءبىلىم جۇيە­­سىندەگى بارلىق جاڭارۋدىڭ تۇ­جىرىمدامالىق نەگىزى – قازاق­ستان حالقىن بىرىكتىرەتىن جال­پىۇلتتىق «ماڭگىلىك ەل» يدەياسى.

سالا جۇيەسى مازمۇنىنىڭ وزگەرۋى پەداگوگتاردىڭ كاسىبي-باعدارلىق ءبىلىمىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان. وسى­عان وراي بىلىك­تىلىكتى ارتتىرۋدا تىكەلەي وقى­تۋدان جەكە بايلانىس ارقىلى ءبىلىم جۇيەسىنە اۋىسۋ ءوز جەمى­ءسىن بەرەتىنىنە سەنىمدىمىز. پەدا­گوگتاردىڭ كاسىبي داعدىسىن دا­مىتۋ ءۇشىن فيليال وقىتۋشىلارى كورپوراتيۆتىك جانە ۇجىمدىق وقىتۋ، بەلگىلى ورتامەن جاعىمدى ارەكەتتەستىك، وقۋ ارەكەتىن جەكە قۇرۋ مەن وزىندىك دامىتۋدى ۇيرەتۋ، مەنتالدى كارت پەن پورتفوليو، تاعى باسقا تەحنولوگيالار كەڭىنەن قولدانىلادى. بۇل ادىستەمەلەر زاماناۋي ءبىلىم بەرۋدىڭ سۇرانىستارىنا ساي ءمۇعالىم مەن وقۋشى تۇلعاسىنىڭ ەموسيالىق كوڭىل-كۇيىن، ويلاۋ مەن ەستە ساقتاۋىن ومىرلىك جانە الەۋ­مەت­تىك داعدىلارمەن بىرىكتىرۋگە زور ءمۇم­كىندىكتەر بەرەدى. مۇنداي ىزدەنىستەر ەلىمىزدە ءبىلىم بەرۋ ماز­­­مۇنىن جاڭارتۋ بويىنشا ەن­گىزىلىپ جاتقان ايلىق كۋرستاردا ءجۇ­يەلى قاراستىرىلادى. جالپى ءبىلىم بەرەتىن جانە كوررەكسيالىق مەكتەپتەردەن 75 پەداگوگ-پسيحو­لوگ وسىنداي دايارلىقتاردان ءوتتى. تاعى ءبىر اتاپ وتەتىن جايت، ءبى­ءلىم بەرۋ مازمۇنىن جاڭارتۋ شەڭ­بە­رىندە ۇيىمداستىرىلاتىن ءداس­ءتۇرلى 2 اپتالىق كۋرستار ەكى ەسە­گە ۇزارتىلاتىن بولادى. ول ءۇشىن «نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەك­تە­ءبى» پەداگوگيكالىق شەبەرلىك ورتا­لى­عىندا «ورلەۋ» بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ ۇلتتىق ورتالىعى وقى­تۋشىلارى اراسىنان 264 ترەنەر دايىندالدى، ونىڭ 13ء-ى ءبىزدىڭ فيليالدان. سونىمەن قاتار، ءبىزدىڭ بولىمشەگە ءبىلىم بەرۋ مازمۇنىن جاڭارتۋ بويىنشا بيولوگيا، حيميا مۇعالىمدەرىنە ارنالعان كۋرس باعدارلاماسىن ازىرلەۋ سەنىپ تاپسىرىلدى.

فيليالدا جوبالاردى كوپشىلىك الدىندا قورعاۋ تاجىريبەسى دە ءجيى قولدانىلادى. مۇنىڭ ءوزى تىڭ­داۋشىلاردىڭ يننوۆاسيالىق-زەرت­تەۋشىلىك الەۋەتىن نەعۇرلىم ءتيىمدى پايدالانۋعا ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزەرى ءسوزسىز. وسى ماقساتپەن رە­سەيدىڭ سانكت-پەتەربۋرگ قالا­سىنداعى پە­داگوگيكالىق ءبىلىم بەرۋ اكادەمياسىمەن، ماسكەۋ اشىق ءبىلىم بەرۋ ينستيتۋتىمەن ءوزارا ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمگە قول جەتكىزىلدى. قازىرگى تاڭدا 50 ءمۇعالىم «نازار­بايەۆ زياتكەرلىك مەكتەبى» پەدا­گو­گيكالىق شەبەرلىك ورتالىعى مەن كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءبى­ءلىم بەرۋ فاكۋلتەتىمەن بىرلەسىپ ازىرلەگەن دەڭگەيلىك باعدارلامالار بويىنشا كۋرستىق دايارلىقتان ءوتۋ­دە. اتالمىش كۋرستىڭ باس­تى وزگە­شەلىگى – مۇعالىمدەردى وقى­تۋ ناتيجەسى بويىنشا ال­عاش رەت ءتاۋ­ەلسىز ساراپتاما ەن­گىزىلۋىندە. بۇل كۋرستاردى وبلىستان 1485 ءمۇعالىم ءبىتىردى. ولارعا وقىتۋ ۇدەرىسىنە جاڭا ادىستەر مەن تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ، وقۋشىلارعا ساپالى ءبىلىم بەرۋ سياقتى تالاپتار جۇكتەلىپ وتىر. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبى­ءلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ 2011-2020 جىلدارعا ارنالعان مەم­لە­كەتتىك باعدارلاماسىنىڭ PISA حالىقارالىق سالىستىرمالى زەرت­تەۋىندە وقۋشىلاردىڭ جوعارى ءنا­تيجەگە قول جەتكىزۋ بويىنشا كور­سەتكىشتەردى ورىنداۋ ءۇشىن 832 سول­تۇستىكقازاقستاندىق ءمۇعالىم ءوز بىلىكتىلىكتەرىن جەتىلدىردى. بيىل مەملەكەتتىك تاپسىرىس بويىنشا 1125 پەداگوگ كاسىبي شەبەرلىگىن ارتتىرسا، جىل سوڭىنا دەيىن تاعى 525 ۇستاز وسىنداي دايارلىقتان وتەدى. بيۋدجەتتىك كۋرستارمەن قاتار فيليال شارت نەگىزىندە دە جۇمىس ىستەيدى. ەسىل، ايىرتاۋ، اقجار، جامبىل، ءۋاليحانوۆ، مام­ليۋت، تايىنشا، ماع­جان جۇ­مابايەۆ جانە عابيت ءمۇ­سىرەپوۆ اتىنداعى اۋدانداردا كوش­پەلى كۋرستار ۇيىمداستىرىلىپ، 539 ءمۇعالىم قامتىلدى. تاعى ءبىر جاڭا­شىلدىعىمىز – ءبىلىم بەرۋ ۇي­ىم­دارىنىڭ پەداگوگيكالىق ۇجى­­­مىنا كورپوراتيۆتىك كۋرستار ءوت­كىزۋ. اتالمىش كۋرستار ماعجان جۇ­مابايەۆ اۋدانىنىڭ ۆوزۆىشەنكا، ەسىل اۋدانىنىڭ يلينكا، پەترو­پاۆل قالاسىنىڭ №2، №4 ورتا مەك­تەپتەرىندە، مەديسينالىق كوللەدجدە، مامليۋت ساناتوريي مەكتەپ-ينتەرناتىندا ۇيىمداستىرىلدى.

ۇلت جوسپارىنىڭ 89-قادامىنا سايكەس قازىرگى ۋاقىتتا «2015-2020 جىلدارعا ارنالعان ءۇشتىلدى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ جول كارتاسى» جوباسى قاراستىرىلۋدا. باسەكەگە قابىلەتتىلىكتى ارتتىرۋ جانە ادامي كاپيتالدى دامىتۋ ءۇشىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ءبىلىم بەرۋدىڭ بارلىق دەڭگەيلەرىندە ۇشتىلدىلىكتى وقىتۋدى كەزەڭ-كەزەڭمەن ەنگىزۋ قامتاماسىز ەتىلەدى. ول بويىنشا جوعارى سىنىپتاردا جارا­تىلىس­تانۋ-ماتەماتيكالىق با­عىتتاعى (فيزيكا، بيولوگيا، حيميا، اقپاراتتىق-كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيا) ءپان­­دەردى اعىلشىن تىلىندە وقىتۋ ماق­ساتى تۇر.

وبلىستىق پەداگوگيكالىق قىز­مەتكەرلەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ينستيتۋتى ەلىمىزدەگى 17 في­ليالدىڭ اراسىندا توقسان سايىن وتكىزىلەتىن رەيتينگ ناتيجەسى بويىنشا 2014 جىلدىڭ سوڭعى توقسانىندا – 2ء-شى، بيىل ءبىرىنشى جارتىجىلدىقتا 1ء-شى ورىندى جەڭىپ الۋى جۇمىسىمىزدىڭ جەمىسىن كورسەتسە كەرەك.

ۇلى ويشىل كونفۋسييدىڭ: «ەس­كىدەن قول ۇزبەي-اق جاڭالىقتى اشا بىلگەن عانا جاقسى ءمۇعالىم بولادى»، دەگەن ءسوزى بۇگىنگى بىلىك­تىلىكتى ارتتىرۋ جۇيەسىنە ساي كەلەدى. زامانعا ساي بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ ماقساتىندا ءبىلىم بەرۋدى جاڭارتۋ ۇدەرىسىن ۇزىلدى-كەسىلدى نۇسقاۋلىققا جانە جالاڭ ۇرانعا اينالدىرماي، قارقىندى جانە قىزىقتى، مازمۇندى جۇمىسپەن تولىقتىرۋ ماڭىزدى.

الما مىرزالينوۆا،

سولتۇستىك قازاقستان وبلىستىق پەداگوگيكالىق كادرلاردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى،

پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور.

 پەتروپاۆل.

دەرەككوز: "ەگەمەن قازاقستان" گازەتى

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار