كوگىلدىر وتىن – ەل ومىرىنە بەرەكە، تابىس، شۋاق اكەلەدى. ەل­ءدىڭ الەۋمەتتىك، ەكونوميكالىق جاعدايىنا ۇلكەن سەرپىن بەرەدى. ۇلى دالانىڭ قۋاتى، سونداي-اق، مەملەكەتتىك اۋقىمداعى ءبىرقاتار مىندەتتەردى شەشۋگە مۇمكىندىك تۋعىزادى. «قازترانسگاز» اق تاراز قالاسىنىڭ گاز تاراتۋشى جەلىلەرىن جاڭعىرتۋ جونىندەگى اۋقىمدى جوبانى ىسكە اسىرۋدى 2011 جىلى باستاعان بولاتىن. نەگىزگى ماقسات – تۇتىنۋشىلاردى گازبەن جابدىقتاۋ سەنىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن گاز جەلىلەرى مەن جابدىقتاردى جاڭارتۋ. بۇل جۇ­مىستاردى اياقتاۋ 2019 جىلعا جوسپارلانعان.
جالپى العاندا، تاراز قالاسىن گازبەن جابدىقتاۋ جۇمىسى جارتى عاسىر بۇرىن جۇزەگە اسا باستاعان ەكەن. ەلۋ جىلدا ارينە، تەمىر دە توزادى. وسى جوبانى قولعا العان كەزدە تاراتۋشى گاز جەلىلەرى مەن جابدىقتاردىڭ 66 پايىزىنىڭ توزىعى جەتكەنى ءمالىم بولدى. جەدەل شارالار قابىلدانباعاندا اپاتتىق جاعدايلار كوبەيىپ، گاز جەتكىزۋدە ۇلكەن قيىندىقتار تۋىندايتىنى انىق ەدى. جاڭ­عىرتۋ باعدارلاماسىنىڭ ارقا­سىندا ەسكىرگەن قۇبىرلار مەن جابدىقتاردى اۋىستىرۋمەن قاتار، تاراز قالاسىنىڭ بۇكىل گاز تاراتۋ جۇيەسى وزگەردى. «قازترانسگاز» اق تومەن قىسىمدى جەرۇستى گاز قۇبىرلارىن ورتا قىسىمدى جەر­استى گاز قۇبىرلارىمەن الماستىرۋدا.
جالپى العاندا، جوبانى ىسكە اسىرۋ بارىسىندا جەكە سەكتورعا گاز جەتكىزەتىن 940 شاقىرىم گاز قۇبىرى اۋىستىرىلاتىن بولادى. جاڭا توسەلگەن ورتا قىسىمدى قۇبىرلار شتپ (شكافتىق تاراتۋشى پۋنكتتەر) جەلىسىنە جالعانىپ، تۇتىنۋشىلار تولىعىمەن گاز الىپ وتىر. بۇدان باسقا، ەسكىرگەن بارلىق بولات قۇبىرلار پروليەتيلەن قۇبىرلارمەن الماستىرىلعان، ولاردىڭ پايدالانىلۋ مەرزىمى 50 جىلدان استام مەرزىمدى قۇرايدى. ەكى ساتىلى گازبەن جابدىقتاۋ جۇيەسىنە كوشۋ جونىندەگى يننو­ۆاسيالىق شەشىم گاز قىسىمىنىڭ جەتكىلىكسىزدىگى پروبلەماسىن شەشۋگە، جۇيەنىڭ وتكىزۋ قابىلەتىن 1،5 ەسەگە ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەردى. سونداي-اق، گاز قۇبىرلارىنا زاڭسىز قوسىلۋ فاكتىلەرىن بولدىرمايدى. گاز بەرۋدىڭ وسى زاماناۋي جۇيەسى تۇتىنۋشىلار ءۇشىن تۇراقتى جانە ىركىلىسسىز گاز الۋعا جول اشىپ وتىر.
– شكافتىق پۋنكتتەر تۇرعىندار ءۇشىن دە، تەكسەرۋشىلەر ءۇشىن دە وتە ىڭعايلى، – دەيدى بۇل جونىندە «قازترانسگاز ايماق» اق جامبىل وندىرىستىك فيليالىنىڭ ديرەكتورى بولات مۇرتازايەۆ. – جاسىراتىنى جوق، بۇرىن قالانىڭ شەت جاعىندا نەمەسە ۇلكەن قۇبىردان الىس ور­نالاسقان ۇيلەردىڭ تۇرعىندارى گاز قىسىمىنىڭ تومەندىگىن ايتىپ شاعىمداناتىن. شكافتىق پۋنكت­تەر ورناتۋدىڭ ارقاسىندا بۇل پروبلەمادان قۇتىلىپ كەلەمىز. جانە بۇل گاز تەكسەرۋشىلەردىڭ دە جۇمىسىن جەڭىلدەتتى. تەكسە­رۋ­شىلەر بۇرىنعىداي ءار ءۇي­ءدىڭ قاقپاسىن قاعىپ، ەسىگىن ۇرىپ جۇرمەيدى. كوشە بويى­نا ور­ناتىلعان شاعىن شكافتا ەلەك­تروندى ەسەپتەگىش بار. سونى كىلتپەن اشىپ، ءار ءۇيدىڭ پاي­دالانعان گازىنىڭ كولەمىن بىلە الادى. تاعى ءبىر ايتارى، ەگەر قا­رىزى كوبەيىپ كەتسە، اۆتوماتتى تۇردە ءار ءۇيدىڭ گاز قۇبىرىن جاۋ­ىپ قويا الادى. جالپى، وسى ين­ۆەستيسيالىق جوبا جۇزەگە اسا باس­تاعالى بەرى 633 شاقىرىم جەراستى گاز قۇبىرلارى توسەلىپ، بارلىعى 14 106 جەكە شكافتىق پۋنكتتەر ورناتىلدى. بيىلعى جىلدىڭ وزىندە تاراز قالاسىندا 7 700 شتپ قويىلدى. ەلىمىزدىڭ ەكى ءىرى شا­ھارى – شىمكەنت پەن تارازدا بۇكىل تمد كەڭىستىگىندە تۇڭعىش رەت گاز تاراتۋ جەلىلەرىن اۋقىمدى جاڭعىرتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ وتىر. «قازترانسگاز» اق ىسكە اسىرىپ وتىرعان وسى وراسان زور جوبا «ۇزاق مەرزىمدى ينۆەستيسيالىق تاريف» فورمۋلاسىنىڭ تيىمدىلىگىن تولىعىمەن دالەلدەيدى. جاڭعىر­تۋدى جۇرگىزۋگە بايلانىستى بار­لىق جۇمىستار «قازترانسگاز» اق-تىڭ مەنشىكتى جانە قارىز قارا­جاتى ەسەبىنەن جۇرگىزىلەدى.
جالپى العاندا، جامبىل وبلىسى بويىنشا گاز قۇبىر­لا­رىنىڭ جالپى ۇزىندىعى 3 891 شاقىرىمنان اسادى. ونىڭ ءىشىن­دە تاراز قالاسىندا 1 368 شا­قىرىم. وڭىردەگى 10 اۋداننىڭ 8ء-ى گازداندىرىلدى. وبلىستاعى گاز­داندىرىلعان پاتەرلەردىڭ سانى – 162 851، تابيعي گاز الاتىن گاز­داندىرىلعان ونەركاسىپتىك كا­ءسىپورىندار – 167، كوممۋنالدىق-تۇرمىستىق كاسىپورىندار سانى 4077ء-نى قۇرايدى.
«قازترانسگاز» اق – قازاق­ستاننىڭ گاز جانە گازبەن جابدىقتاۋ سالاسىنداعى ۇلتتىق وپەراتورى. «قازترانسگاز» اق كومپانيالار توبىنىڭ قۇرامىنا گاز جانە ونى قايتا وڭدەۋ ونىمدەرىن وندىرەتىن، تاسىمالدايتىن جانە وتكىزەتىن كاسىپورىندار مەن ۇيىمدار كىرەدى.

دەرككوز: ەگەمەن قازاقستان