تاراز قالاسىنا جاقىن جاتقان جامبىل اۋدانىندا «امانگەلدى» وندىرىستىك كووپەراتيۆى بار. بۇل وبلىستاعى ەڭ ىرگەلى شارۋاشىلىقتاردىڭ ءبىرى. كووپەراتيۆ ءتوراعاسى قاسىمحان قانايەۆ بيىل 70 گەكتار جەرگە تامشىلاتىپ سۋارۋ ادىسىمەن پياز ەكتىك دەيدى. كوكتەمگى قاربالاس كەزىندە ەگىستىككە قولمەن ارىق قازىپ جاتساق، جۇڭگو ەلىنەن كەلگەن ماماندار «نە ىستەپ جاتىرسىڭدار؟» دەپ تاڭعالادى. «ارىق قازىپ جاتىرمىز» دەدىك. سويتسەك قىتايلار «ءبىز مۇنداي ارىقتى بالا كەزىمىزدە كورگەنبىز. اتالارىمىزدىڭ وسىلاي جەر قازىپ جاتاتىنى ەمىس-ەمىس ەسىمىزدە قالىپتى. ال، ءقازىر ءبىزدىڭ ەلدە مۇنداي ارىق قازبايدى. بارلىق ەگىس تامشىلاتىپ سۋارىلادى»، دەپ قازىلعان ارىققا قاراپ اڭ-تاڭ بولادى. شىنىمدى ايتايىن، قىتايلاردىڭ مىنا اڭگىمەسىنە ەندى ءبىز تاڭعالدىق. ارىق-اتىزى جوق ەگىس القابىن كوز الدىڭىزعا ەلەستەتە الاسىز با؟ جوق. ءبىراق قىتايلاردىڭ ايتىپ تۇرعانى راس ەدى.

ءيا، شىنىندا، تىرشىلىگى قىم-قۋىت جۇڭگو ەلىنەن ءبىزدىڭ ۇيرەنەرىمىز، الارىمىز كوپ. اسپاناستى ەلىنىڭ جەرى دە، تىرلىگى دە الىپ، وراسان. جاقىندا عانا عالامتور بەتىندە جۇڭگو جەرىن سپۋتنيكتەن تۇسىرگەن سۋرەتتەر جاريالاندى. جازىق جەرى تۇگىلى تاۋ باسىنداعى اشىق الاڭقايلاردى دا يگەرىپ، كادەگە جاراتىپ وتىرعان كورشى ەلدىڭ جەرى جاپ-جاسىل. بارلىق تۇسىنا سۋ جەتكەن. ارينە، مۇنىڭ ءبارى سول تامشىلاتىپ سۋارۋ جۇيەسىنىڭ ارقاسىندا ەكەنى انىق.

سودان بولار، سوڭعى جىلدارى ءبىزدىڭ ەلدە دە تامشىلاتىپ سۋارۋ جۇيەسىنە دەگەن قىزىعۋشىلىق ارتىپ كەلەدى. بۇل ىسكە دەگەن قىزىعۋشىلىقتى قىرعىز ەلىنەن كەلەتىن ارىقتاعى سۋدىڭ ناۋقان كەزىندە مۇلدەم ازايىپ قالاتىنى دا جەدەلدەتىپ وتىرعانى بەلگىلى. جىل سايىن ەگىننەن مول ءونىم بولا ما، جوق پا دەگەن ماسەلەنى قاشانعى كورشى ەلدەن كەلەتىن ارىقتاعى سۋ شەشە بەرەدى؟! ارينە، جەرگىلىكتى اكىمدىك قىرعىز اعايىندارمەن تىعىز قارىم-قاتىناس جاساپ، اعىن سۋ ماسەلەسىن بىرلەسىپ شەشىپ، ديقاندارعا قولدان كەلگەنشە كومەك جاساۋدا. ايتسە دە كەي جىلدارى وزەننىڭ باسىندا وتىرعان قىرعىزداردىڭ وزدەرى دە اعىن سۋعا جارىماي قالاتىنى جاسىرىن ەمەس.

ماماندار ەسەپتەپ شىعىپتى، مىسالعا، ءسىز 1 گەكتار جەرگە جۇگەرى ەگىپ، تامشىلاتىپ سۋارۋ جۇيەسىن ەنگىزسەڭىز، كەمىندە 450-500 مىڭ تەڭگەنىڭ كولەمىندە تابىس تابۋعا بولادى. قوندىرعىلار مەن قۇرىلعىلار، سۋسورعىشتار جۇيەسىن ورناتۋعا جۇمسالعان شىعىندى ءبىر جىلدا وتەپ تاستايسىز. بايزاق اۋدانىنداعى شاريپوۆ شارۋا قوجالىعى 5200 گەكتارعا كوكونىس ەگىپ، سونىڭ 503 گەكتارىنا تامشىلاتىپ سۋارۋ جۇيەسىن ەنگىزىپتى. سونىڭ ارقاسىندا گەكتارىنان 100 توننادان پياز الىپ وتىر. ەسكىكوز مامانداردان سۇرادىق، كەڭەس وداعىنىڭ كەزىندە پياز ەگۋشىلەر ەڭ مىقتاعاندا 35-50 توننادان ءونىم العان ەكەن. جاڭا جۇيەنىڭ تاعى ءبىر ءتيىمدى تۇسى – ەلەكتر ەنەرگياسىن، سۋدى جانە تىڭايتقىشتى ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ماقالا باسىندا اڭگىمە بولعان «امانگەلدى» وك دە وسىنداي جولمەن مول تابىسقا كەنەلىپ وتىر.

ءدال وسى بايزاق اۋدانىنداعى «نيەت» شارۋا قوجالىعى 5 گەكتار جەرگە قارقىندى الما باعىن ەگىپتى. بۇل باۋدىڭ ەرەكشەلىگى – 3 جىلدا ءونىم بەرۋگە جارايدى. ءار گەكتاردا 3750 ءتۇپ بار. گەكتارىنا 14 توننادان ءونىم الىنادى. 5 گەكتارعا قوجالىق يەسى بارلىعى 44 ملن. تەڭگە جۇمساپتى. ونىڭ 30 پايىزى جەرگىلىكتى «تاراز» الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىك كورپوراسياسى ارقىلى قارجىلاندىرىلعان. ءۇشىنشى جىلى ماۋەلى ب ا ق 28-30 توننا ءونىم بەرسە، ۋاقىت وتە كەلە تىپتەن مول سالىپ، ءونىم كولەمى ۇلعايا بەرەدى.

جالپى العاندا، وتكەن جىلى «قازاگرو» اق جامبىل وبلىسىنداعى ەنشىلەس مەكەمەلەرى ارقىلى جالپى 8 ملرد. 949 ملن. 500 مىڭ. تەڭگە قۇرايتىن ينۆەستيسيالىق قارجى يگەرگەن بولسا، بيىلعى جىلدىڭ التى ايىندا بۇل كورسەتكىش 4 ملرد. 517 ملن. تەڭگە قۇراپتى.

– قورداي اۋدانى بويىنشا تامشىلاتىپ سۋارۋ جۇيەسى 4400 گەكتارعا، شۋ اۋدانى بويىنشا 1610، بايزاقتا – 700، جامبىل اۋدانىندا – 618،7، مەركىدە 357 گەكتارعا ورناتىلدى. بيىل سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگياسىن 190 گەكتارعا ەنگىزۋگە «ورازباي»، «تالاپ»، «نيەت» شارۋا قوجالىقتارى جالپى قۇنى 113،0 ملن. تەڭگە قۇرايتىن 3 جوبانى ىسكە اسىردى. جامبىل اۋدانىندا «ازامات» شارۋا قوجالىعى جالپى قۇنى 137،2 ملن. تەڭگە قۇرايتىن 1 گا جەرگە وندىرىستىك باعىتتاعى جىلىجاي كەشەنى قۇرىلىسىن ىسكە قوسۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزۋدە. مەركى اۋدانىندا «اقارال» وك 46،1 گا جەرگە قارقىندى الما باعىن جانە جۇزىمدىك وتىرعىزۋ جوباسىن قولعا الدى. جوبا قۇنى 34،0 ملن. تەڭگەنى قۇرايدى، – دەيدى جامبىل وبلىستىق اۋىلشارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ باسشىسى نۇرجان نۇرجىگىتوۆ.

جالپى العاندا، وتكەن جىلى جامبىل وبلىسىندا سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگياسى 5 مىڭ گەكتارعا ورناتىلدى. ال، بيىلعى جوسپار 7 مىڭ گەكتار ەدى، تىنىمسىز ەڭبەكتىڭ ناتيجەسىندە 8،1 مىڭ گەكتارعا ورناتىلدى. ەندى كەلەسى جىلى بۇل كورسەتكىشتى 12 مىڭ گەكتارعا جەتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. ارينە، جۇڭگو شارۋالارى سياقتى ال-ازىرگە ارىق-اتىزىمىزدى جاۋىپ تاس­تاي المايمىز. كوپ شارۋالاردىڭ تابىسى وسى ارىققا بايلانىپ تۇر. ايتسە دە جامبىلدىق ديقانداردىڭ جاڭا تەحنولوگياعا دەگەن ىقىلاس-ىنتاسى ەرەكشە ەكەنىن ايتا كەتۋ كەرەك.

دەرەككوز: ەگەمەن قازاقستان