سەرىك اۋباكىروۆ، ىشكى ىستەر مينيسترلىگى توتەنشە جاعدايلار كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى، ورتكە قارسى قىزمەت گەنەرال-مايورى:
قازىرگى ۋاقىتتا توتەنشە جاعدايلار كو­ميتەتى اۋماقتىق جانە ۆەدومستۆولىق با­عىنىستى بولىمشەلەرىن، كۇشتەرى مەن قۇ­رالدارىن قوسا العاندا 32 مىڭنان اس­تام جوعارى بىلىكتى ماماندار جۇمىس ىستەيتىن قازىرگى زامانعى قۋاتتى جۇيەگە اينالدى. وسى جۇيەدەگى ادامدار كۇن­دە­لىكتى جۇمىس­تا ەرلىك پەن جانقيارلىق تا­نىتادى. تج كو­ميتەتىنىڭ قۇرامىنا 418 ءورت ءسوندىرۋ ءبو­لىمشەسى بار 16 ءورت ءسون­ءدىرۋ جانە اۆاريالىق-قۇتقارۋ جۇ­مىستارى قىزمەتى، 16 جەدەل-قۇت­قارۋ جاساعى، 5 وڭىرلىك اەروموبيلدى جەدەل-قۇتقارۋ جاساعى، رەسپۋبليكالىق جە­دەل-قۇتقارۋ جاساعى، داعدارىس جاعداي­لا­رىن­دا باسقارۋ ورتالىعى، اپاتتار مە­دي­­سيناسى ورتالىعى جانە 40 كۇرە جول­دىق مەديسينالىق-قۇتقارۋ پۋنكتى، كوك­شەتاۋ تەحنيكالىق ينستيتۋتى، قازسەل­دەنقورعاۋ، قۇتقارۋ اۆياسياسى بار «قاز­اۆياقۇتقارۋ»، «ءورت ءسوندىرۋشى» جانە «اپاتتار مەديسي­ناسىنىڭ تە­ءمىر جول گوسپيتالدارى» اكسيو­نەرلىك قو­عامدارى كىرەدى. وسى بولىمشەلەر تج كوميتەتى كۇشتەرىنىڭ نەگىزىن قا­لايدى، بۇل تۇراقتى سۇرانىستا جانە تاۋلىك بويى ازىرلىكتە بولاتىن كۇشتەر مەن قۇرالدار. 
توتەنشە جاعدايلار كوميتەتىنىڭ باستى ماقساتى – ەلىمىزدىڭ ازاماتتارى مەن اۋما­عىن ءارتۇرلى توتەنشە جاع­داي­لاردان سەنىم­ءدى قورعاۋ. تج كوميتەتىندە 3 800 ءورت، اۆا­ريا­لىق-قۇتقارۋ جانە ار­نايى تەحنيكا بار. 20 جىلدا 321 412 ادام قۇتقارىلدى، 181 050 ادام ەۆاكۋا­سيا­لاندى، 30 349 ادامعا مە­دي­سينالىق كو­مەك كورسەتىلدى، 1 025 783 رەت اۆا­ريالىق-قۇتقارۋ جۇمىستارىنا شىقتى. 
قازىرگى تاڭدا ەلدى مەكەندەردە ءورت ءسون­ءدىرۋ جانە اۆاريالىق-قۇتقارۋ جۇ­مىستارى قىزمەتتەرىنىڭ 418 ءورت ءسوندىرۋ بولىمشەسى جۇمىس ىستەيدى، ولاردىڭ ءىشىن­دە 6 مامان­داندىرىلعان جاساق، 49 ما­مان­داندىرىلعان ءورت ءسوندىرۋ ءبولىمى، 283 ءورت ءسوندىرۋ ءبولىمى جانە 80 ءورت ءسون­ءدىرۋ بەكەتى، ولاردىڭ جا­راقتانۋىندا 2661 بىرلىك تەحنيكا بار. رەس­پۋبليكانىڭ ءورت ءسوندىرۋ قىزمەتتەرىنىڭ بولىمشەلەرى جىل سايىن ءورت پەن جانۋعا 45 مىڭ رەت، اۆاريالىق-قۇتقارۋ جۇمىس­تا­رىنا 5 مىڭ رەت شىعادى، 1،5 مىڭنان استام ادامدى قۇتقارادى جانە 23 مىڭ ادامدى ەۆا­كۋا­سيالايدى. ءورت سوندىرۋشىلەر تاۋلىك ءىشىن­دە ورتا ەسەپپەن دابىل بويىنشا 140-تان استام رەت شىعادى. تاۋلىك سايىن 2600 ءورت ءسوندىرۋشى-قۇتقارۋشى قىزمەت ءوت­كە­ءرۋدىڭ تاۋلىك بويى رەجيمىندە بو­لادى. ءورت قاۋىپتىلىگىنىڭ الدىن الۋ، ەلدى مەكەندەردى وت­تان قورعاۋ ءۇشىن وڭىرلەردە ءتورت جانە التى شىعۋ ورنىنا ارنالعان قازىرگى زامانعى ءورت ءسوندىرۋ دەپو­لارى­نىڭ بىرەگەي كەشەندەرى سالىنۋدا. سوڭ­عى 10 جىلدا ەلىمىزدە 12 ءورت ءسون­ءدىرۋ دەپوسى پايدالانۋعا بەرىلدى، اعىم­داعى جىلى تاعى ءتورت ءورت ءسوندىرۋ دەپوسى­نىڭ قۇرىلىسىن اياقتاۋ جوسپارلانعان. جاڭا وبەكتىلەردى پايدالانۋعا ەنگىزۋ ەلدى مەكەندەردە توتەنشە جاعدايلارعا دەن قويۋ ۋاقىتىن ەداۋىر قىسقارتۋعا مۇمكىندىك بەر­ءدى. شالعاي ەلدى مەكەن­دەردە جەرگىلىكتى اتقا­رۋشى ورگاندار تج كوميتەتىنىڭ قاتىسۋىمەن ءورت ءسون­ءدىرۋ بەكەتتەرىن قۇرۋدا، ولار ەرىكتى ءورت سوندىرۋشىلەرمەن جاساقتالعان جانە ءورت ءسوندىرۋ نەمەسە ءورت سوندىرۋگە بەيىم­دەل­گەن تەحنيكامەن جاراقتالعان.
سوڭعى ون جىل ىشىندە ءارتۇرلى ماق­سات­تاعى 969، ونىڭ ىشىندە 453 وتاندىق ءوندى­ءرىس­ءتىڭ ءورت ءسوندىرۋ تەحنيكاسى ساتىپ الىندى. بۇل سيستەرنالارى بار قازىرگى زامانعى ما­نيەۆرلى ماشينالار، كوپ فۋنك­سيونالدى ءورت ءسوندىرۋ اۆتومو­بيلدەرى، ءتۇتىن جويۋ، گاز-سۋمەن ءسوندىرۋ جانە گاز-تۇتىننەن قورعاۋ قىزمەتىنىڭ ارنايى تەحنيكاسى. وسىمەن قا­تار جوعارى ءورت ءسوندىرۋ قابىلەتى بار كوپ ماقساتتى ءورت ءسوندىرۋ اۆتوموبيلدەرى، جو­عارى ءوتىمدى جانە وندىرىستىك ءورت-سور­عىش ستانسالارى جاراقتاندىرۋعا كەلىپ ءتۇستى. سونىمەن قاتار سۋى بار سيس­تەرنالارمەن جاب­دىقتالعان قۇراما اۆتوساتىلار، تۇتاس جانە شاشىراڭقى سۋ اعىسىن قالىپتاس­تى­رۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن امبەباپ ءورت ءسون­ء-دىرۋ ۇڭعىلارى. ءورت ءسوندىرۋ قىزمەتى سى­عىل­عان اۋا بار قازىرگى زامانعى اپپاراتتارعا اۋىس­تى­رىلدى.
كوميتەتتىڭ ءىرى ونەركاسىپتىك كا­ءسىپورىن­داردىڭ ءورت قاۋىپسىزدىگىن قام­تاماسىز ەتۋ بويىنشا بولىمشەلەرىنىڭ ءبىرى 1999 جىلعى ساۋىردە قازاقستان رەس­پۋبليكاسىنىڭ ۇكى­مەتى قۇرعان «ءورت ءسوندىرۋشى» اكسيونەرلىك قوعامى بولىپ تابىلادى. كاسىپورىننىڭ فيليالدارى ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە ورنا­لاس­قان. تج سالاسىندا ماماندان­دى­رىلعان ورتالىق اتقارۋشى ورگانىن قۇرۋ كە­­زىندە توتەنشە جاعدايلار جونىندەگى مەم­لەكەتتىك كوميتەتىندە اسا قيىن ءىز­دەس­ءتىرۋ-قۇتقارۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ءۇشىن 1996 جى­لى الماتى قالاسىندا ور­نالاسقان 66 ادامى بار رەسپۋبليكالىق جەدەل-قۇتقارۋ جاساعى قۇرىلدى. ال 2000 جىلى رەسپۋبليكا اۋماعىندا ور­تالىق، شىعىس، باتىس، سول­ءتۇس­تىك جانە وڭتۇستىك وڭىرلىك اەروموبيلدى جەدەل-قۇتقارۋ جاساقتارىن قۇرۋ تۋرالى قا­زاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ شە­ءشىمى قابىلداندى. 
وسى جىلدارى رەسپۋبليكانىڭ اۆا­ريا­لىق-قۇتقارۋ كۇشتەرىن نىعايتۋعا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار بەلگىلى ءبىر ۇلەسىن قوستى، ولار 1994-2004 جىلدار ارالىعىندا 8 جە­دەل-قۇتقارۋ جاساعىن قۇردى. 2005 جىلى وسى جاساقتار قا­زاقستان رەسپۋبليكاسى توتەنشە جاع­دايلار مينيسترلىگىنىڭ قۇرامىنا كىردى. جالپى العاندا، جەكە قۇرامى 432 ادام­نان تۇراتىن 14 جەدەل-قۇتقارۋ جاساعى بولدى.
قولدانىستاعى جەدەل-قۇتقارۋ جا­ساق­تارى مەن سۋدا قۇتقارۋ قىزمەتتەرىن بىرىك­ء-تىرۋ جولىمەن ەلىمىزدىڭ بارلىق ءوڭىر­لەرىندە 2015 جىلى 16 ءبىرىڭعاي قۇتقارۋ بولىمشەسى قۇرىلدى. قازىرگى ۋاقىتتا بىرىكتىرىلگەن ءبو­لىمشەلەردىڭ جالپى سانى 1343 ادامدى قۇ­رايدى. بۇل ءارتۇرلى اۆاريالىق-قۇتقارۋ جۇ­مىستا­رىنىڭ كەڭ سپەكترىن ورىنداپ، قۇت­قارۋ بولىمشەلەرىنىڭ ورنالاسۋ اۋماعىن كە­ڭەيتۋگە مۇمكىندىك بەردى. جاساقتار قىز­مەتىنىڭ نەگىزگى ماقساتى اۆاريالىق-قۇتقارۋ جانە كەزەك كۇتتىرمەيتىن، ونىڭ ىشىندە اسا قيىن جانە جوعارى ءقاۋىپتى جۇمىستاردى ورىن­داۋ، سونداي-اق رەس­پۋب­ليكانىڭ سۋ ايدىن­دارىندا ءقاۋىپ­سىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ بولىپ تابى­لادى. جەدەل-قۇتقارۋ جاساقتارى 945 ار­نايى اۆتوموبيلىمەن، ءجۇزۋ قۇرا­لى­مەن جانە قاردا جۇرەتىن كولىكتەرمەن جا­راقتاندىرىلعان. 
بۇگىنگى كۇنى بارلىق جەدەل-قۇتقارۋ جا­ساقتارىندا جەدەل-تەحنيكالىق جانە اۆا­ريالىق-قۇتقارۋ اۆتوموبيلدەرى، جىل­دام جۇرەتىن ءجۇزۋ قۇرالدارى، ءسۇڭ­گۋىر جابدىعى مەن جاراعى بار اۆتومو­بيلدەر بار. كاسىبي قىزمەتى ءۇشىن بار­لىق جاعدايلار جاسالعان، بارلىق قازىرگى زامانعى تەحنيكالىق جانە سانيتار­يا­لىق تالاپتارعا جاۋاپ بەرەتىن بەس سۋدا قۇتقارۋ ستانساسى سالىندى. سۋدا قۇت­قارۋ جۇيەسى جىل سايىن اكۆاتوريادا اپات­قا ۇشىراعان 1000-نان استام ادامدى قۇتقارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. 
اپاتتار مەديسيناسى ورتالىعى رەس­پۋبليكانىڭ بارلىق اكىمشىلىك-اۋماق­تىق ورتالىعىندا قۇرىلعان جانە تا­بىستى قىز­مەت ەتۋدە. 
ورتالىقتا جەدەل كەزەكشىلىكتە شۇ­عىل دەن قويۋ بريگادالارى بار. ولاردىڭ اۆا­ريالارعا، ورتكە، جول-كولىك وقيعا­لا­رىنا جانە باسقا دا توتەنشە جاعداي­لارعا شى­عۋىنا ازىرلىگى 3 مينۋتتان 5 مي­نۋتقا دەيىن ۋاقىتتى قۇرايدى. بار­لىق جۇمىس ىستەپ جاتقان كەزەڭدە اپات­تار مەديسيناسى ور­تالىعى قازاقستان­دا سياقتى شەتەلدەردە دە 40-تان استام ءىرى توتەنشە جاعدايدىڭ مەدي­سينالىق-سانيتاريالىق سالدارىن جويۋعا قا­تىس­تى، 13 مىڭعا جۋىق شىعۋ جۇزەگە اسى­رىل­دى، بۇل رەتتە 18 مىڭنان استام زارداپ شەككەنگە بىلىكتى مەديسينالىق كومەك كور­سەتتى. 
مەملەكەت باسشىسى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا تج كوميتەتى كولىكتەگى مەديسينانى دامىتۋعا باعىت­تالعان 2011-2015 جىلدارعا ارنالعان «سا­لا­ماتتى قازاقستان» مەملەكەتتىك باعدارلا­ماسىن ىسكە اسىرۋدا. تەك سونىڭ شەڭبەرىندە 40 كۇرە جولدىق مەديسي­نالىق-قۇتقارۋ پۋنكتى قۇرىلىپ جانە تابىستى جۇمىس ءىس­تەۋدە. ولاردىڭ كە­زەكشى بريگادالارى رەس­پۋبليكالىق ماڭىزى بار اۆتوجولداردا تج كەزىندە زارداپ شەككەندەرگە شۇعىل مەدي­سي­­نالىق كومەك كورسەتەدى. كۇرە جولدىق پۋنكت­­تەردى قۇرعان ساتتەن باستاپ 3،5 مىڭنان استام شىعۋ جۇزەگە اسىرىلدى، 10 مىڭنان استام زارداپ شەككەنگە بىلىكتى كومەك كور­سە­ءتىلدى. 
سونداي-اق 2010 جىلدان باستاپ كولىك مەديسيناسىن دامىتۋ شەڭبەرىندە حا­لىققا «سالاماتتى قازاقستان»، «دەن­ساۋلىق» جانە «جاردەم» ءۇش كونسۋل­تاتيۆتىك-دياگنوس­تي­كالىق پويىز قىز­مەت كورسەتۋدە. مەديسي­نا­لىق پويىز­دار بارلىق قاجەتتى دياگنوس­تي­كالىق اپپاراتۋرامەن جابدىقتالعان، تج كو­ميتەتىنىڭ «اپاتتار مەديسيناسىنىڭ تە­ءمىر جول گوسپيتالدارى» اق جوعارى بىلىكتى مەديسينالىق پەرسونالمەن جا­ساقتالعان. پويىزدار شالعايداعى ستان­سالار مەن را­زەز­دەرگە بارادى. ونداعى جۇمىس ىستەيتىن دارىگەرلەر تىم شال­عايداعى ەلدى مەكەندەر مەن اۋىلدىق وك­رۋگتارداعى تۇرعىنداردى تەكسەرەدى. 2010 جىلدان باستاپ ءۇش كونسۋل­تاتيۆ­تىك-دياگنوستيكالىق پويىزدىڭ مە­ديسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ كۇشىمەن رەس­­پۋبليكانىڭ بارلىق وبلىس­تارىن­داعى 916 ستان­سانىڭ 263 مىڭ تۇرعىنى تەك­سەرىلدى. 1 ملن دياگنوستيكالىق پروسە­دۋرا، 2،7 مىڭ شاعىن امبۋلاتوريالىق وپە­راسيا، 19 تەلە­مە­ديسينالىق كون­سۋلتاسيا جۇرگىزىلدى. 
قۇتقارۋ اۆياسياسىنىڭ قولداۋىمەن شۇعىل دەن قويۋ كۇشتەرىنە ەرەكشە نازار قو­يىلدى. «قازاۆياقۇتقارۋ» اق قۇتقارۋ اۆياسياسىنىڭ ارقاسىندا گۋ­مانيتارلىق جۇكتەردى جەتكىزۋ جانە تج بولعان جەرلەر­دەن ءبىزدىڭ ازامات­تاردى ەۆاكۋاسيالاۋ بو­يىنشا حالىقا­رالىق وپەراسيالار جۇرگى­زىلەدى. قازىرگى ۋاقىتتا «قازاۆياقۇتقارۋ» اكسيونەر­لىك قوعامىنىڭ اۆياسيالىق پاركى­­نە 30 اۋە كەمەسى كىرەدى، بۇل 4 ۇشاق جانە 26 تىك­ۇشاق، ولاردىڭ اراسىندا الىس قا­شىقتىقتارعا جۇكتەردى جانە ادامدار­دى تاسىمالداۋعا، سونداي-اق لاندشاف­تى دا بيىك عيماراتتاردا دا ءورتتى ءسون­­ءدىرۋدى جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن اۋىر جانە اسا اۋىر تىكۇشاقتار تۇرلەرى بار. «سالاماتتى قازاقستان» مەملە­كەت­تىك باعدارلاماسى شەڭ­بەرىندە قۇتقارۋ اۆياسياسىنا قازاقستان رەسپۋبليكا­سىنىڭ كاسىپورىندارىندا جا­سالعان ەس-145 (ەۆروكوپتەر) 18 تىكۇشاعى كىر­گەن. 
اۆياسيا توتەنشە جاعدايلار ايما­عىنا قۇتقارۋ قۇرالدارىمەن بىرگە قۇتقارۋشى­لاردى جەدەل ءتۇسىرۋ، سونداي-اق جوعالعان ازا­ماتتاردى ىزدەۋ جانە ءورتتى ءسوندىرۋ بو­يىنشا ىزدەۋ-قۇتقارۋ جۇمىس­تارىن جۇزەگە اسىرادى. 
قازاقستان توتەنشە جاعدايلاردىڭ قاۋىپ-قاتەرىن ازايتۋدىڭ جانە ونىڭ سال­دا­رىن بارلىق ورتالىق ازيا ءوڭى­ءرىن­دە ازاي­تۋدىڭ ءتيىمدى تەتىگىن قامتاماسىز ەتۋگە ار­نال­عان توتەنشە جاعدايلار ءجا­نە دۇلەي ءزىل­زالا قاۋىپ-قاتەرىن ازايتۋ جونىندەگى ور­تالىقتى الماتى قالاسىندا قۇرۋعا باستا­ماشى بولدى. 20 جىلعا تاياۋ جانە الىس شەتەلدەردىڭ 31 ەلىنە رەسمي گۋمانيتارلىق كومەك كورسەتىلدى.
الدىمىزدا ءالى كوپ مىندەتتەر بار جانە ولاردىڭ بارلىعى ەلدەگى ءقاۋىپسىز ءومىردى قام­تاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان.

دەرەككوز: ايقىن-اقپارات