ەلباسى بىلتىرعى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا وسىنداي ەكونوميكالىق اۋىرت­پالىقتاردى الدىن الا بولجاپ ايت­قانى بەلگىلى.
 مەملەكەت باسشىسى ن.نازار­بايەۆ وندا: «حالىقارالىق ۆاليۋتا قورى مەن دۇنيەجۇزىلىك بانك تاراپىنان 2014 جانە ودان كەيىنگى ەكى جىلدا الەمدىك ەكونوميكانىڭ دامۋىندا بولجام تومەندەۋ جاعىنا قاراي قايتا قارالعانى بەلگىلى. سوندىقتان كەيبىر پوزيسيالاردى جەدەل تۇردە قايتا قاراپ، سونداي-اق ال­داعى كەزەڭدەردىڭ جوس­پارلارىنا تۇزە­تۋلەر ەنگىزۋ قاجەت. بىزدە ىرعالىپ-جىرعا­لۋعا ۋاقىت جوق» دەپ ناقتى ىسكە كوشەتىن كەزدىڭ كەلگەنىن، ۋاقىت وزدىرىپ الماۋ كەرەكتىگىن نىقتاپ جەتكىزدى. ايتىپ قانا قويماي، جۇيەلى، جان-جاقتى قاراستى­رىلعان دامۋ ستراتەگياسىن ۇسىندى.سو­نىمەن قاتار «الدا ۇلكەن دە جاۋاپتى جۇ­مىستار تۇر. تولىسقاندىقتىڭ جاھان­دىق سىنىنان ءوتۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ توپتاسا ءبىلۋىمىز قاجەت. ءبىز بارلىق قازاقستاندىقتار ارا­سىنداعى سەنىمدى نىعايتۋعا ءتيىسپىز! بىر-بىرىمىزگە تاعاتتى بولۋىمىز كەرەك! بۇلار – قازاقستاننىڭ بولاشاعىنا كىلتتەر» دەپ كورسەتكەن ۇلت كوشباسشىسى قازاق­ستان دامۋ جولىنداعى سىن-قاتەرلەردى ەسكەرە وتىرىپ، «نۇرلى جول» جاڭا ەكو­نوميكالىق ساياساتىن، 5 ينستيتۋتتىق رەفورمانى ۇسىندى.سونىمەن قاتار 
5 ينستيتۋتتىق رەفورمانى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ۇلت جوسپارىن – «100 ناقتى قادامدى» دا جاريالادى. قوعام دامۋى ءۇشىن تىكەلەي اسەر ەتەتىن ءاربىر سالانى قامتىپ، ولاردىڭ ءارقايسىسىنا تىكەلەي جانە جاناما تاپسىرمالار بەرىلگەن بۇل «100 ناقتى قادام» داعدارىستان – دامۋعا، ياعني ىشكى ەكونوميكانى جۇيەلى رەتتەۋ ماقساتىندا ەشتەڭەگە قاراماستان سەرپىلىس جاساپ، جاڭا بەلەستەردى باعىندىرۋعا باعىتتالعان، كەم-كەتىگى جوق، ناقتىلىقتان قۇرالعان جان-جاقتى دامۋ جوسپارى.
5 ينستيتۋتتىق رەفورمانى جۇزەگە اسىرۋ باعىتىنداعى ۇلت جوسپارى ەلىمىزدىڭ ءار سالاسىنا جاڭاشا دا قۋاتتى سەرپىن اكەلەتىن، ءتىپتى ۇلتتىعىمىزدى اسقاقتاتاتىن، بىرلىگىمىزدى بەكەمدەي تۇسەتىن ستراتەگيالىق جوسپار ەكەنى اقي­قات. ەكونوميكالىق قۇلازۋلار، الەم­دىك داعدارىستىڭ ءوزى كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ ىشكى نارىعىن، الەۋمەتتىك جاعدايىن شيراتىپ، بەكەمدەي تۇسەتىنى بەلگىلى. بۇكىل الەمگە ءتونىپ تۇرعان قارجى قىسپاعى قاھارىنا ءمىنىپ تۇر. ءدال ءقازىر جاھاندىق داعدارىستىڭ وراق ءتىستى ارانىنا تۇسپەگەن، ودان زارداپ شەكپەگەن، ۇلكەن شىعىنعا باتپاعان ەل كەمدە-كەم. ەل اۋزىنداعى ۇلتتىق ۆاليۋتامىزدىڭ جاعدايى وسى كە­شەندى پروبلەمالاردىڭ ءبىرى. الايدا تەڭگەمىزدىڭ «تاعدىرىن» ەركىندىككە جىبەرىپ، ىشكى ەكونوميكالىق حال-احۋالى­مىزدى رەتتەۋ بۇكىل ەل ءۇشىن مول تاجىريبە. شاعىن جانە ورتا بيزنەس، قاراپايىم كاسىپكەرلەر الدىندا جاڭا مۇمكىندىكتەر اشىلىپ وتىر. بۇل ءبىر قاراعاندا جاعىمسىز فاكتور ءبىزدى شىڭداي تۇسپەك. جاعدايدىڭ تىم «مۇشكىل» ەكەنى اسا اسىرەلەپ، قۇر قورقۋدان تۋىندايدى ەمەس پە؟ داعدارىسقا قاراماستان ۇپايىمىزدى تۇگەندەپ كورەلىك. ءبىز ويلاعان اۋىرتپالىق كەزەڭ شىنىمەن قالتامىز ءۇشىن سالماقتى ما؟
اعىمداعى جىلى ەلىمىز ۇزاق ۋاقىتقا سوزىلعان كەلىسسوزدەر ناتيجەسىندە ءدۇ­نيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنا مۇشە بولدى. قازاقستاننىڭ بۇل جەڭىسى – حالقىنىڭ بىرلىگى مەن ەڭبەكقورلىعىنىڭ ارقاسى. دسۇ-عا مۇشەلىك ەكونوميكامىزدىڭ تاعى ءبىر ساتىعا كوتەرىلۋىنە زور مۇمكىندىك بەر­مەك. ەندى وتاندىق كاسىپكەرلەر ءونىم­دەرىن شەتەلگە ەكسپورتتاپ، وزگە مەملەكەتتەر بولسا قازاقستاندىق تاۋارلاردى تۇتى­نادى. ەلىمىزدە جاسالعان تاۋارلار، اسىرەسە، تاماق ونەركاسىبى: ەت، ءسۇت ونىمدەرى شەتەلدە ەڭ الدىمەن ساپاسىمەن ۇتاتىنى ايدان انىق. ويتكەنى تازا، تابيعي ءھام قولجەتىمدى ءونىم قاي كەزدە دە ۇلكەن سۇرانىستا بولادى. 
ەلباسى ۇزاق مەرزىمدى ستراتەگيالىق ماڭىزدى يدەيالارعا اسا ۇلكەن ءمان بەرەدى. بولاشاققا جاسالعان كوپ وراسان زور جوبالاردىڭ، ەلىمىزگە، ۇلتقا تابىس اكەلە­ءتىن نىسانداردىڭ بۇگىندە ىرگەسى قالانىپ جاتىر. تۇڭعىش پرەزيدەنتىمەن تاريح قويناۋىنا كەتكەن ۇلى دالانىڭ اڭىزعا اينالعان تورتكۇل دۇنيەگە ءماشھۇر كۇرە­تامىر ساۋدا جەلىسىن جانداندىرۋ ماق­ساتىندا تاعى ءبىر باعا جەتپەس يدەيا دۇنيەگە كەلدى. ەلباسى ۇلى جىبەك جولىنىڭ ءححى عاسىرعا لايىق جاڭا نۇسقاسىن ومىرگە اكەلۋ تۋرالى ۇسىنىس جاسادى. سول ءۇشىن «باتىس جۇڭگو – باتىس ەۋروپا» تران­زيتتىك ءدالىزىن قۇرۋعا ۇسىنىس جاسالدى. بۇل جوبا ارقىلى قازاقستان الەممەن شىنايى بايلانىس ورناتپاق. رەسەي ارقىلى باتىس ەۋروپا، كاسپيي تەڭىزى ارقىلى تۇرىكمەنستان، ارى يران، تاياۋ شىعىس ەلدەرىمەن تىعىز ساۋدا-ساتتىق قاتىناس ورنايدى. قىسقاسى، ينە ساباقتالىپ، ويۋ-ورنەكتى تىگىسىن جاتقىزا تۇسپەك.
جاڭا باعىت بويىنشا دامۋ تە­تىكتەرمەن العىشارتتار جۇيەلى تۇردە قولعا الىنىپ وتىر. «ساياساتتا ماڭىزدى ەمەس نارسە جوق» دەگەندەي، ساياساتتىڭ كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ دامۋىندا وراسان زور ءرول اتقاراتىنىن ەسكەرسەك، ءبىز ەلبا­سىنىڭ ساياسات تۇرعىسىنان ويلاستىرىپ قويعان وسىنداي رەفورمالىق دامۋدىڭ اۋقىمدىعىن ءالى تولىقتاي سەزىنبەي كەلەمىز. ويتكەنى الدا جاڭا ەكوميكالىق-الەۋمەتتىك مۇمكىندىكتەر، جاڭا اسۋلار مەن جەتىستىكتەر كۇتىپ تۇر. ونىڭ ورىن­دالۋىمەن نەگىزگى پرينسيپتەرى «100 ناقتى قادامدا» ايقىن كورسەتىلگەنىن ۇعىنۋىمىز كەرەك. بىزگە ءار سالانىڭ ماماندارىنا، جالپى حالىق بولىپ تەك وسىنىڭ ءبارىن تياناقتى جۇزەگە اسىرۋ عانا قالىپ وتىر. سوندىقتان ۇلكەن جەتىستىكتەرگە كەڭەلۋ ءۇشىن ءبارىمىز بىرىگىپ، قاجىر-قايراتى­مىزدى ورتاعا سالىپ، تىنباي ەڭبەك­تەنۋىمىز قاجەت.
«100 ناقتى قادامداعى» العاشقى 15 تاراۋ «كاسىبي اپپاراتتىق مەملەكەت قۇرۋعا» باعىتتالعان. مەملەكەتتىك قىزمەتتەگىلەر بولاشاعىنا الاڭداماي، ەل ءۇشىن ەڭبەك ەتە الادى. سەبەبى اقشا شىعىنداماس ءۇشىن تەگىن باسپانامەن قامتىلادى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، مەملەكەتتىك قىزمەتكەردىڭ جاعدايىن جاقسارتۋ، جاقسارتا وتىرىپ ۇلكەن تالاپ قويۋ، قىزمەتتىك ەتيكانى ارتتىرۋ، جەمقورلىققا قارسى شارالار سەكىلدى جاعىمسىز فاكتورلارمەن كۇرەس كىرەدى. 
«100 ناقتى قادامنىڭ» كوپشىلىگى ادامي كاپي­تالدىڭ جاڭعىرۋىنا، جاڭا تەحنولوگيا­لىق ءوسۋدىڭ، قازاقستان­دىق­تاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاڭارتۋعا باعىتتالعان. دەمەك، جاڭا تەحنولو­گيالار، عىلىم، ءبىلىم الەۋەتى كەز كەل­گەن مەملەكەت دامۋىنداعى شەشۋشى ءرول اتقا­رادى. 6 قادام قازاقستان حالقىنىڭ بىرتەكتىلىگىن ساقتاۋ، نىعايتۋ، «ماڭگىلىك ەل» يدەياسىن جاڭداندىرۋعا نەگىزدەلگەن. 
سوڭعى ون قادام اشىق ۇكىمەت، قوعامدى باقىلاۋ، حالىققا مەيلىنشە جا­­قىن بولۋدى قاداعالاۋعا ارنالىپ وتىر. «ەسەپ بەرەتىن مەملەكەت قالىپ-تاس­تىرۋدا» ەلباسىنىڭ كوزدەپ وتىرعان نىساناسى – حالىق مۇددەسى. ەلمەن ساناسۋ، كەز كەلگەن مەملەكەتتىك شارۋانى، ماسە­لەنى شەشۋدە حالىقپەن اقىلداسۋ، وعان ەسەپ بەرۋ، بوياماسىز ناقتى اتقارىلعان جۇمىستار، بولاشاققا باعدار كەلەشەكتە بۇگە-شۇگەسىنە دەيىن ەلدىڭ نازارىندا بولماق. بۇل تاڭدالىپ وتىرعان باعىت ىشكى ساياسات قۇرۋداعى تىڭ ءتاسىل، ناعىز دەموكراتياعا قاراي قارىمدى قادام بولماق. «ەسەپسىز دۇنيە جوق» دەمەكشى، مەملەكەت حالىق الدىندا ءار تيىن ءۇشىن ەسەپ بەرمەك. بۇل اتالعان ماڭىزدى شارالار الەمدەگى دامىعان 30 مەملەكەتتىڭ قاتارىنا كىرۋدى تەزدەتەتىن، داعدارىسقا توتەپ بەرەتىن تەتىكتەر، اسا ماڭىزدى رەفورمالىق تاپسىرمالار.
قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق دا­مۋىندا ساۋدا-ساتتىق جولدارىنىڭ ورنى ەرەكشە. ال بولاشاقتا وتكىزىلەدى دەپ جوسپارلانىپ وتىرعان، قازىرگى تاڭدا دايىندىق جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتقان «ەكسپو–2017» كورمەسى ەلىمىزدى الەمگە بىردەن تانىتىپ، نارىقتىڭ تورىنەن ءبىراق شىعاراتىن ۇتىمدى مۇمكىندىك بولماق. ءارى بۇل جوبا ءبىزدىڭ ساياسي-ەكونوميكالىق ارەناداعى ورنىعۋىمىزدى تۇراقتان­دىرىپ، ومىرشەڭ قىلادى. وسىنداي تابىستى ۇدەرىسكە دسۇ-نىڭ ىقپالى دا وڭ اسەرىن بەرەدى. جاڭا جوبالار، جاڭا تەحنولوگيالار، نانو-تەحنولوگيالار، عىلىمي جاڭالىقتار سارىارقا تورىندە الەمگە پاش ەتىلىپ، ادامزات يگىلىگىنە باعىتتالاتىن بولادى.

دەرەككوز: ايقىن-اقپارات