الماتى. قازاقپارات - الماتى وبلىسىنىڭ ەڭبەكشىقازاق اۋدانىندا ورنالاسقان «Amal Bio» كومپانياسىنىڭ الما باقتارى قارقىندى باۋ-باقشا شارۋاشىلىعى جۇيەسى مەن زاماناۋي تەحنولوگيالاردى قولدانۋدىڭ ارقاسىندا ءبىر گەكتار جەردەن 60 تونناعا دەيىن الما بەرەدى. 
«الما باعى ىلە الاتاۋىنىڭ بوكتەرلەرىندە تەڭىز دەڭگەيىنەن 500-800 مەتر بيىكتىكتە ورنالاسقان. بۇل المانىڭ قىسقى سۇرىپتارىن وسىرۋگە تاماشا مۇمكىندىك بەرەدى. ءبىز المانىڭ بۇكىل الەمگە تانىمال 10 سۇرىبىن وسىرەمىز. ولاردىڭ بارلىعى قارقىندى باۋ-باقشا شارۋاشىلىعى جۇيەسىنە وتە قولايلى. كوشەتتەر سولتۇستىك يتاليادان جەتكىزىلگەن. ءارقايسىسىنىڭ باعاسى - 3،5 ەۋرو. بۇلار اسا بيىك وسپەيدى، بويلارى تىربيعان. سوندىقتان اراسىن 90 سانتيمەتردەن قالدىرىپ ەگە بەرۋگە بولادى. ال جەرگىلىكتى الما كوشەتتەرىنىڭ اراسى ارينە كەم دەگەندە 4 مەتر بولۋى كەرەك. ءبىر جاقسىسى، بۇل جۇيە كوشەتتى وتىرعىزعاننان كەيىن، كەلەسى جىلى-اق ودان ءونىم الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ونىڭ ۇستىنە ولار دەمالمايدى. جىل سايىن جاقسى ءونىم بەرەدى. ال ءبىزدىڭ المانىڭ كوشەتتەرى تەك بەسىنشى جىلى عانا ءونىم بەرەتىنى بەلگىلى. وندا دا ءبىر جىلى جاقسى ءونىم بەرسە، كەلەسى جىلى دەمالادى»، - دەدى باسپا ءسوز تۋرى بارىسىندا «Amal Bio» كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى اسقار سابىروۆ.   

ول سونىمەن قاتار قارقىندى باۋ-باقشا شارۋاشىلىعى جۇيەسىنە بەلگىلى ءبىر تەحنولوگيا كەرەك ەكەندىگىن ايتتى. بىرىنشىدەن، اعاشتاردى ۇستاپ تۇراتىن بەتون شپالەرلەر، ياعني قادالار كەرەك. ويتكەنى، ءاربىر ءتۇپ اعاشتا 80-گە دەيىن الما ءونىپ شىعادى. سونداي-اق، شپالەرلەر باقتىڭ ۇستىنە بۇرشاقتان جانە كۇن رادياسياسىنان قورعايتىن تور جاۋىپ قويۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ال بۇل ءبىر جاعىنان قوسىمشا ىلعال ساقتايدى.    

«تاعى ءبىر ايتا كەتەتىن ءجايت، ول تامشىلاپ سۋارۋ جۇيەسى. سونىڭ ارقاسىندا قۇنارسىز جەرگە دە ءونىم ەگۋگە بولادى. ودان باسقا، جەر قىرتىسىنىڭ قۇنارلى قاباتى بۇلىنبەيدى جانە 1000 ەسەگە دەيىن سۋ ۇنەمدەلەدى. بىزدە الما اعاشتارى بارلىعى 42 گەكتار جەرگە ەگىلدى. ال 2017 جىلعا قاراي، ونى 100 گەكتارعا  جەتكىزۋدى كوزدەپ وتىرمىز. ءبىرىنشى ءونىم 200 توننانى قۇراعان بولاتىن. بيىل 400 توننا بولدى. ال كەلەسى جىلى 1000 توننا الما جيناۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز، - دەدى ا. سابىروۆ. 
ونىڭ ايتۋىنشا، كومپانيا الدىندا باۋ-باقشا بازاسىندا عىلىمي ورتالىق اشۋ جوسپاردا بار. وندا كەز كەلگەن فەرمەر المانىڭ سۇرىبى، كۇتىمى، تىڭايتقىش بەرۋ جانە باسقا دا سۇراقتار بويىنشا اقىل-كەڭەس الا الادى.

«ءبىزدىڭ اگرونومدار تۇراقتى نەگىزدە باتىس ەۋروپا ەلدەرىندە تاعلىمدامادان ءوتىپ تۇرادى. ودان باسقا، وتكەن جىلى ءبىز 2،3 توننا جەمىس-جيدەك ساقتاۋعا بولاتىن قويمانى ىسكە قوستىق. ول گەرمانيادان اكەلىنگەن 10  توڭازىتقىشتىق كامەرامەن جابدىقتالعان. وندا المانى +2+4 گرادۋستا ءبىر جىل جىلعا دەيىن ۋلتراتومەن وتتەگىندە ساقتاۋعا بولادى. بۇل جەردە الماعا تۇراقتى تۇردە قانت، كراحمال، جانە باسقا دا كورسەتكىشتەر بويىنشا ساراپتاما جۇرگىزىلىپ وتىرادى. سونداي-اق، مۇندا سيترۋس، ءجۇزىم جانە المۇرت جەمىسىن ساقتاۋعا ارنالعان ەكى كامەرا ورناتىلعان. «دامۋ» قورى شەڭبەرىندە ءبىز توڭازىتقىش قوندىرعىلارى بويىنشا 68 ملن. تەڭگە كومەكقارجى الدىق»، - دەدى كومپانيا باسقارۋشىلارىنىڭ ءبىرى كامال ناسىروۆ.         

سونىمەن قاتار، جەمىس-جيدەك ساقتاۋ قويماسىندا سۇرىپتاۋ جانە قاپتاۋ بويىنشا يتالياندىق قوندىرعى ورناتىلعان. ول ساعاتىنا 3 تونناعا دەيىن الما وڭدەيدى. ياعني، جەمىستەردىۇلكەندىگى، سالماعى جانە ءتۇسى بويىنشا ىرىكتەيدى.    

«ءقازىر كوكونىس قويماسىن دا ىسكە قوسىپ جاتىرمىز. ونىڭ دا جالپى اۋدانى 6 مىڭ شارشى مەتردى قۇرايدى. مۇندا 30 ادام جۇمىس ىستەيدى. ياعني، بىزدە جەمىس اعاشتارىن وسىرۋدەن باستاپ، ولاردى قالاداعى ساۋدا ورىندارىنا جەتكىزۋگە دەيىنگى كەزەڭ تۇگەل قامتىلعان»،  - ك. ناسىروۆ.

ول سونداي-اق، جوبانىڭ العاشقى كەزەگىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن 70 ملن. تەڭگە ينۆەستيسيا جۇمسالعاندىعىن ايتتى. 
«وتەلۋ مەرزىمى شامامەن 10 جىلدى قۇرايدى. سوندىقتان بۇل ۇزاق مەرزىمدى جوبا. ءبىراق ءبىزدىڭ ماقساتىمىز - تۇرعىنداردى جىل ون ەكى اي ەكولوگيالىق جاعىنان تازا،  جوعارى ساپالى المامەن قامتاماسىز ەتۋ. ويتكەنى، المالاردى الىستان تاسۋدىڭ قاجەتى جوق. جانە ولاردى تاسۋ جانە ساقتاۋ ءۇشىن زاماناۋي تەحنولوگيالار قولدانىلادى. المانىڭ جوعارى ساپاسى، دامدىلىك قاسيەتى ساقتالدى. سايكەسىنشە، باعاسى دا شەت ەلدەن جەتكىزىلەتىن المالارعا قاراعاندا ارزان بولادى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، مەملەكەتتىڭ قولداۋىمەن، زاماناۋي تەحنولوگيالاردى پايدالانىپ، جەر مەن سۋعا ۇقىپپەن قارايتىن بولساق، قازاقستاندا ەڭ جوعارى ساپالى ازىق-تۇلىك وندىرۋگە بولادى»، - دەدى ا. سابىروۆ.

دەرەككوز: قازاقپارات