Álem qazaqtarynyń rýhanıatynda ózindik oryny bar tulǵa, ataqty qazaq aqyny, dinı qaıratker, halyq aǵartýshysy Aqyt qajy Úlimjiuly jaıynda syr shertetin jeke saıt ashyldy, - dep habarlaıdy «Qamshy» portaly Baq.kz-ke silteme jasap.
Aqyt qajy Úlimjiuly – qazaq jazba ádebıetiniń negizin qalaýshylardyń biri. Ol 1891-1914 jyldary Sankt-Peterbýrg, Qazan baspalarynan «Abıat ǵaqıdıa», «Seıitbattal Ǵazy», «Ishan Mahmud» qatarly kitaptary «Jıhansha», «Ahıretbaıan (Qıamet ahýaly, Ahýal-ı-qıamet)», «Sáıpilmúlik-Jamal» dastandary birneshe ret jaryq kórgen iri qalamger. Óz kezinde «Aıqapta» «A. Altaıskıı» degen búrkenshik atpen shyǵarmalar jarıalap turǵan. Onyń qajylyq saparynan syr shertetin «Qajybaıan» atty óleń romany da elge keńinen tanymal. Sonymen qatar, ǵulama Quran Kárimniń qazaqsha aýdarmalaryn, sonaý, 1920 jyladardyń sońy men 1930 jyldardyń basynda-aq qolǵa alǵan bolsa da, tarıhı sebepterge baılanysty bul jobany sońyna jetkize almaǵan-dy. Keıinen Quran Kárimniń qazaqsha túsindirmesin daıyndaǵan Ǵazez jáne Maqash aqsaqaldar da osy Aqyt qajynyń perzentteri. Osy mánnen aıtýly tulǵanyń asyl dinimizge sińirgen eńbegi de orasan.
Qytaıdaǵy qandastarymyz Aqyt qajyny Abaıdan keıingi qazaqtyń rýhanı aqylmany, sheshen bıi, halyq aqyny retinde tanyp, erekshe qasterleıdi. Aqyttaný ǵylymynyń bir júıelenip keledi. Aqyn atynda jańa saıttyń ashylýy – Qytaı jerindegi aqyttaný ǵylymynyń jetistigi dep aıtýǵa bolady.
Ahitalemi.com dep atalatyn jańa saıt «Ómirbaıany», «Óleńder», «Derekti fılm», «Tolǵaýlar», «Qıssalar», «Qazynamalar», «Romandar men dastandar», «Óleńder men jyrlar», «Dybysty óleńder», «Túsinikteme» syndy aıdarlardan quram tapqan. Onda qaıratker aqynnyń ómiri, shyǵarmashyly jáne aqyttaný ǵylymynyń jetistikteri men ǵulama jaıly telehabarlar, derekti fılmder qamtylǵan.
Joba avtory, «Aqyt álemi» saıtynyń bas redaktory – Shı-án ýnıversıtetiniń stýdenti, «Aı-kýá» elektrondyq kitaphanasynyń qurýshysy Mýsa Tábitaıuly.
Saıt jańalyǵynyń biri búginge deıin basylǵan Aqyt Úlimjiulynyń tórt tomdyq shyǵarmalar jınaǵyndaǵy bir qatar óleńderdiń aýdıo nusqasyn jasap, ǵulamanyń muralaryn tiri daýyspen sóıletýinde. Qazirge deıin 20-dan astam óleń, jyr, tolǵaýlary aýdıo nusqasy ǵalamtor paıdalanýshylar nazaryna usynylypty. Ǵulamanyń jyr jaýharlaryn «saıratqan» - Shyńjań qazaǵyna tanymal telejúrgizýshi, Úrimji «Pana» ıgilik qor qoǵamynyń qurýshysy Panar Erǵanqyzy.
Atalmysh saıttyń materıaldyq bazasyn jasaqtaýǵa Shyńjań halyq baspasy Qazaq bóliminiń meńgerýshisi, aqyttanýshy Simádil Shúkenuly qatarly el zıalylary da atsalysypty.
Mine, shekara syrtynda, jattyń qabaǵyna qarap otyrǵan qandastarymyzdyń ıgi qadamy bizdiń qazaq elindegi tulǵatanýshylardyń úlgi alýyna turarlyq jaqsy bastama bolyp otyr. Sanaýly tulǵalardyń jeke saıty bolmasa, bir Abaıdyń ózinde jeke saıttyń joqtyǵy eldigimizge syn emes pe? Ult kósemi Álıhan Bókeıhanovqa bir saıt ashsaq, aırtýly tulǵanyń taqıasyna tar emes edi ǵoı. Árıne, bul túıin zertteýshi, ǵalymdarymyzdyń kókeıinde júrgen bolar. Dese de, aqtańdaqtyń oryny tez tolsa quba-qup.
Qytaıdaǵy tanymal senkazakh.com saıtynyń habarlaýynsha, M.Tábitaıulynyń izdenisimen alǵashqy mezgilde jeke blog retinde jumysyn bastaǵan saıt aldaǵy ýaqytta óziniń qazaq harpindegi (kırılshe) nusqasyn iske qospaq.
Jeke adamdardy qarjylyq qoldaýymen ashylǵan saıt 2018 jyly áıgili ǵulamanyń 150 jyldyq mereıtoıyna arnalǵan qundy jádigerlerdi oqyrman qaýymnyń nazaryna usynýdy kózdep otyr.
Pikir qaldyrý