Jel kirdi kóńilime jıyrma birde...
Qaırat Rysqulbekov
İ.
Tóbeshikten bodan el ári aspaıdy,
Bul pikirmen esh adam talaspaıdy.
Qazaq degen týlaǵan teńiz edi,
Al teńizge momyndyq jaraspaıdy.
Tózdirmeıtin buǵaýǵa halqymdy ary,
Shyǵarmadyq sanadan ol kúndi áli.
Qazaq deıtin teńizdiń qaıda ketken,
Asaý ári ekpindi tolqyndary?!
Tımeý úshin kesapat adamdyqqa,
Kúrese bil, kerekse, odan da yqpa.
Qalaı tynysh jatty eken jarty ǵasyr,
Býyrqanyp, shamdanbaı bodandyqqa.
...Teńdik surar izdeıdi ólkem erin,
Ańyz qylyp jyrlaıtyn erteń elim.
Jarty ǵasyr ótipti-aý, zalym bılik,
Óltirgeli Alashtyń serkelerin.
Alyp eldiń bilgen be qulaıtynyn,
Buryn-sońdy bolmaıtyn bulaı tynym.
Jarty ǵasyr sodan soń er shyqpady,
Azattyqty aqyryp suraıtuǵyn.
Mekenimde qaldyrdy qutymdy az-aq,
Otarshyldar dalama túkirdi azap.
Bodandyqqa eti ólip, rýhy semip,
Kónbis bolyp ketken be búkil qazaq?!
Jo-joq, asyp-tasqandy qylysh shappaq!
Qıanatshyl, zorlyqshyl urys tappaq.
Qalyń elden bir batyr týý kerek,
Alyp teńiz qashanǵy tynysh jatpaq!?
***
Bul halyqtyń baılyǵy múlki – jyry,
Erler jaıly jyrlaıdy túrki jyry.
Jıyrmasynshy ǵasyrdyń keshegi ótken,
Edi alpys altynshy, jylqy jyly.
Júregine ımannan dán ekkenniń,
Alla berer tilegin dámetkenniń.
On úshinshi naýryzda bir ul týdy,
Noǵaıbaı men úıinde Dámetkenniń.
Dúrkiretip ótkizip jatyr toıdy,
Ata-anasy tereńge batyrdy oıdy.
Órshil, qaısar, namysshyl bolsa eken dep,
Náresteniń Qaırat dep atyn qoıdy.
Doly ózendeı aryny arqyraǵan,
Daralandy sekildi Altyn adam.
Taı kúninde tanylǵan tulpardaıyn,
Bala boldy ol mańdaıy jarqyraǵan,
Eldiń qamyn júretin oılap dara,
Eskertetin buzyqqa jaılap qana.
Bolmysymen razy qyp aınalasyn,
Alǵyr bolyp er jetti Qaırat bala.
***
Ómir boıy dep óter «halqym, elim»,
Bodandyqtyń kóginde ol kún edi.
Qaırat batyr – ór teńiz tebirengende,
Týǵan asaý, surapyl tolqyn edi.
Stýdenttik shaǵynda kórindi bul,
Zor eńbekpen alady jerińdi gúl.
Táýelsizdik kúninen er isiniń,
Arqasynda dalama tógildi nur.
İİ.
Olar qorqaq emes-ti turyp qalar,
Jas janymdy demedi sýyq shalar...
Jeltoqsannyń yzǵarly on altysy
Almatyda dúńk etti sýyq habar.
El únine partıa tas atypty,
Batpan quıryq Kolbınge asatypty.
On segiz-aq mınýttyq jınalysta,
Qonaevty ornynan bosatypty.
Shekten shyqty qazaqty shektegeni,
Qandaı qorlyq qıanat etpep edi?!
Bodandyqta ashynǵan ashýly elge,
Osy ǵana edi endi jetpegeni!
Buqaraǵa jebe qyp atpa muńdy,
Sany az ultqa mıýaly baq taryldy.
Ashý toly tózimniń kesesine,
Sońǵy tamshy tamdy da, aqtaryldy.
Qaýym úshin bes tıyn baǵań joqta,
Jalyn jurttyń ishine alaý jaqpa!
Qany qyz-qyz qaınaǵan stýdentter,
Top-tobymen aǵyldy alań jaqqa.
Jıyrma jasar jigitti balasynba,
Emdese eldiń, nalasyn, jarasyn da.
Shyndyq izdep sharq urǵan ór jastardyń
Qaırat er de bar edi arasynda.
«Jan shydamas tózip ek azapqa da
Sabyrymyz qaldy endi az-aq qana.
Ul týǵanda analar qalja jegen,
Tizgin ustar erler bar qazaqta da!
Árkimge ystyq óz úıi, óz tósegi,
Altyn barda ne kerek jez kesegi?!
Qaıta bersin eline Kolbın joldas,
Bıleý kerek ár eldi óz kósemi!»
Jas batyrlar osylaı urandady,
Ozbyrlyqqa shydap esh tura almady.
Zorlyǵyna jyrtqyshtyń qarsy shyqty,
Qaısar eldiń tastúlek qyrandary.
Jeter endi, qazaǵym, shydaǵanyń!
Kóre tura ul-qyzyń jylaǵanyn.
Jer jańǵyrtyp alańda shyrqady olar,
Jumeken men Shámshiniń myna ánin:
«Altyn kún aspany,
Altyn dán dalasy,
Dýmandy bastady,
Dalama qarashy.
Keń eken
Jer degen,
Jerge dán shyqty ǵoı.
Dán egip terlegen,
Qazaǵym myqty ǵoı.
Meniń elim, meniń elim,
Gúliń bolyp egilemin,
Jyryń bolyp tógilemin, elim,
Týǵan jerim meniń – Qazaqstanym.
Saǵymdy dalam bar,
Sabyrly kólim bar.
Qarańdar, jarandar,
Osyndaı elim bar.
Qarsy alǵan ýaqytty,
Ejelgi dosyndaı.
Bizdiń el baqytty,
Bizdiń el osyndaı.
Meniń elim, meniń elim,
Gúliń bolyp egilemin,
Jyryń bolyp tógilemin, elim,
Týǵan jerim meniń – Qazaqstanym».
Naızaǵaıdyń ornyna jaı qalaryn,
Sáıgúliktiń sońynda taı qalaryn.
Qaıran jastar bilmedi kóp uzamaı,
Ánuranǵa bul ánniń aınalaryn.
Qamshylady óz-ózin qaırap batyr,
Ón boıynda bulqynyp qaırat jatyr.
Jıyrmasynda jasyndaı jarqyldap júr,
Noǵaıbaıdyń balasy Qaırat batyr.
«Bar qazaqtyń ashynǵan daýysymyz,
Ultyn súıgen ulandar qaýyshyńyz.
Úsh kún, dostar, shydaıyq, shydaı alsaq,
BUU-ǵa da jetedi daýysymyz».
Dep Qaırat er tynymsyz jar salady,
Jigerine kórgen jan tamsanady.
Kóppen birge bolmaýdy syn saǵatta,
Ár jas qazaq ózine ar sanady.
İİİ.
Aqıqatqa bóget bop asqar turdy,
Sol asqarǵa aqyryp jastar turdy.
Zalym bılik jastardy taratam dep,
«Quıyn» atty surapyl jospar qurdy.
Bahadúrler alańda án sap turdy,
Erkindikti, eldikti ańsap turdy.
Qorǵany joq jastardy qarýy joq,
Bes qarýy saı ásker qorshap turdy.
Shyndyq qunyn ne dersiń kesh bilerge?!
Adamdardyń taǵdyryn sheshti pende...
Shabýylyn tóbetter bastap ketti,
«Alǵa!» degen aıtaqty estigende.
Shabýylyn tóbetter bastap ketti,
Keıbir jasty aıbary jasqap ketti.
Keıbir jasty kıimin sypyryp ap,
Aıdalaǵa aıazda tastap ketti.
Qaýip-qater degeniń bóget pe erge?!
Erligimen er ózin eletti elge.
Qaraqshylar alańda qyz-jigitti,
Talatqyzdy qabaǵan tóbetterge.
Erler ǵana el júgin kóteredi,
Sum jendetter sony uqsań ne eter edi?!
Bas-kóz demeı, qyz demeı, jigit demeı,
Saper kúrek, doıyrmen tópeledi.
Qatar turyp aıqasty ar men múdde,
Júregim el qorǵaǵan janmen birge.
Jerge batyr jastardyń qany sińdi,
Rýhy sińdi, álbette, qanmen birge!
Anyqtaldy sanasy saıaz ul da,
Anyqtaldy deńgeıi taıaz ul da.
Sý shashty órt sóndirgish mashınamen,
Jeltoqsannyń qaqaǵan aıazynda.
Ǵajap ulttyń erkesin, ǵajap qyzyn,
Inabatty, ıbaly, ozat qyzyn.
Ata-anasy aıalap álpeshtegen,
Shashtan súırep qor qyldy-aý qazaq qyzyn!
Qarýy joq jastarǵa basynar tek,
Sum jendetter áli alda tosylar kóp.
Jatqyzdy olar kók muzǵa arýlardy,
«Qazaqtardy týatyn osylar» dep.
Qorlaǵanda osylaı qaryndasyn,
Jigit qalaı namystan jarylmasyn?!
Jalań qolmen Qaırattar tóbelesti,
Yza kernep, tynysy tarylǵasyn.
Túk bitirmes qarýsyz top jigit te,
Bolǵanymen alapat ot jigitter.
Ásker temir qursanǵan shydata ma,
Sulap jatty qan-josa bop jigitter.
Sebepkeri zulymdar jamandyqtyń,
Jeńilse de, yqpaıdy odan myqtyń.
Qyrdyń qyzyl gúlderin janyshtady,
Aýyr batpan tabany bodandyqtyń.
Jábirleýmen san jyl qor tutqany shyn,
Kók súńgisin zorlyqtyń suqqany shyn.
Janshyǵanmen jastardyń ereýilin,
Janshı alǵan joq biraq rýh-namysyn!
Jalǵan habar jan-jaqqa taratyldy,
Júrekterde jazylmas jara turdy,
Qaıran jastar ádildik izdep shyqqan,
Doly kúshpen aıaýsyz taratyldy.
Jem bop jatsa, aıaýsyz dushpanǵa eli,
Tynyshtyqtyń kóginde ushqan ba eri?!
Jeltoqsanda kórindi zulymdardyń,
Yzǵarlyraq ekeni qystan góri!
Ólimshi qyp san jasty jaralady,
Bar qazaqqa Jeltoqsan nala-daǵy.
Adamdarǵa lyq toldy aýrýhana,
Jyndyhana, túrmeler qaladaǵy.
Halyq saqtaı qoıa ma uzaq izet?
Ketkennen soń joldaǵy tuzaq údep?!
Saıqal bılik jastardy aıyptady
Nashaqor dep, maskúnem, buzaqy dep.
El azattyq tileıdi, jurt azattyq,
Jarqyn ómir súrýdiń kilti – azattyq.
Stýdentter bastaǵan beıbit sherý,
Arpalysqa ulasty ult-azattyq.
Tozdyrdy ábden qazaqtyń dalasyn da,
Bylǵady ábden qazaqtyń sanasyn da.
Almatyda bastalǵan beıbit sherý
Bolyp ótti eldiń kóp qalasynda.
Naǵyz erler syn sátte aqyrady,
Aqyrady, ashýyn shaqyrady.
Arktıka muzyndaı qatqan júıe,
Jeltoqsanda alǵash ret qaqyrady.
Almaǵaıyp kezde elden qashqan ońbas,
Sýjúrekti aldynan tosqan almas
Jeltoqsanda, otarshyl memlekette,
Bolat irge sógile bastady alǵash.
El ashýy beıne bir susty almas,
Birligi nyq jurtty esh kúshti almas.
Bodandyqtyń myzǵymas jartasyna,
Jeltoqsanda jaryqshaq tústi alǵash.
Saha, Iakýt eldikti qalady áni,
Shekten shyǵyp orystyń alalaýy.
Ázirbaıjan, Grýzıa, Ózbek, Qyrǵyz,
Kóterildi Baltyqtyń jaǵalaýy.
IV.
Qaraqshylar laılady, lastap eldi,
Jastar jolda bógetke, tasqa kóndi.
Shúıligip ap, quzǵyndaı sum jendetter,
Batyrlardy qýdalaı bastady endi.
Qasqyr ıtke sorlatty talatty da,
Tústi izine jastardy taratty da.
Týysynyń úıinen ustap ákep,
Er Qaıratty qamady abaqtyǵa.
Erteńine el sengen basty úmitke,
Qaraýlyqqa, ezdikke qas jigitke.
Óltirdiń dep jasaqshy Savıskııdi,
Jala japty beıkúná jas jigitke.
Shıbóriler kókjaldy talaǵany,
Netken sumdyq!
Ezderdiń qalaǵany.
Temir torǵa syıa almaı alasurdy,
Bóri eldiń arlany, abadany.
Qyran búrkit toryqty tor qapasta,
Tunyp turdy yzaly zar qapasta.
Batyr bolǵan Qaırat er jıyrmasynda,
Kúńirendi, qamyqty tar qapasta.
Pák bolatyn kóktemdeı tańy taza,
Ol jas óskin gúl edi nári taza.
Qasiret pen qaıǵydan qusa boldy,
Jany taza jas batyr ary taza.
Bostandyqqa bula kúsh bulqynady,
Yzalanyp, aıqaı sap julqynady.
«Muny nege kıem?!» dep,
Ústindegi
Qara ala kıimin julqylady.
Saf aýany saǵynyp sar dalany,
Erkindikke esil er zar bolady.
Aıybynyń bile almaı ne ekenin,
Aıyby joq qaıran jas dal bolady.
«Ómir boıy jolym bolyp kórmedi,
Jylap kelem bul dúnıege kelgeli.
Qaıǵy shańy basty meniń denemdi,
Túspeıdi shań silkinsem de men endi.
Taǵdyr meni aıamady, qorlady,
Jalynsam da, jylasam da bolmady.
Qarańǵy ómir baqytym joq, joq meniń,
Armandaǵan aq sáýlege jetpedim.
Joldaǵan sálemimdi dos almady,
Shyn ba eken-aý tas kereń bop qalǵany.
Aıta berem, aıta berem qaıbirin,
Aýyr meniń, aýyr meniń taǵdyrym».1 (1Qaırattyń óz óleńi («Meniń taǵdyrym»))
Muńyn shaqty osylaı óleńine,
Syryn ashty alaıda keregi ne?!
Dáleldeıtin jazyqsyz ekendigin,
Kýágerin jendetter eledi me?!
Sum jendetter, jazańdy alasyń kóp,
Buıryq berdi Qaıratty sabasyn dep.
Uryp-soqty, kók ala qoıdaı qylyp,
Kisi ólimin moınyńa alasyń dep.
Jaqsylyqtyń eskermeı keńes-únin,
Túbin shaıqap eldiń myq shegesiniń.
Bahadúrge zalymdar ıne tyqty,
Saý-tamtyǵyn qaldyrmaı denesiniń.
Sonda da er shydady, moıymady,
Sendi alda bolar dep toıym áli.
Jaý qolyna tutqynǵa túsip qalǵan,
Batyrlardaı burynǵy moıymady.
Aqıqattyń ılandy kelerine,
Tolǵan kezde ádildik kemerine.
Bolsa-daǵy shermende, shek-shúbásiz
Sendi Qaırat shyndyqtyń jeńerine.
Qylmyskerge jendetter telidiń be?!
Aıamadyń elimniń eligin de.
Alańda erlik kórsetken boldy qyzdar,
Abaqtynyń basqa bir bóliginde.
Árneni bir qıaldap jatyr jigit,
Myń erkekke bir ózi tatyr jigit.
Jazdy batyr qyzdarǵa quttyqtaý hat,
Segizinshi naýryzda batyr jigit:
«Shyn júrek aq kónilimmen,
Alǵashqy kóktemniń kúlimdegen.
Quttyqtaımyn 8 mart merekesi,
Halyqaralyq áıeder kúnimenen!
Quttyqtaýshy aǵalaryń,
Járdem berer jaǵalaryń.
Qyzdar úshin tar qapasqa,
Kelip túsken tulparlaryń»2 (2Qaırattyń óz haty)
Ón boıynda jarqyrap, nur ústińde,
Óleń atty keseden jyr ishtiń be?
Quttyqtaýyn qarashy qaryndasty,
Óz taǵdyry turǵanda qyl ústinde!
Babalardyń tý etip áz armanyn,
Esil erge men de bir sóz arnadym.
Qaırat batyr jaraly jolbarys qoı,
Óz toǵaıyn qoryǵan, óz ormanyn.
Kókeıinde bar asyl sóz oılynyń,
Sózdi uqpastan sýydym, tez aınydym.
Lashyn qustyń jasqanbaı tepkisinen,
Qyzǵysh qoı er qoryǵan óz aıdynyn.
V.
Keleshekke aryzy, haty toldy,
Qasyrettiń ishine oty toldy.
Bir jarym jyl túrmede otyrǵan soń,
Kóp kúttirip Qaırattyń soty boldy.
Qaımyqpaǵan jaýynnan, ottan Qaırat,
Seskenbegen jasynnan, oqtan Qaırat.
Jazyqsyz jas jigitti aqtaıdy dep,
Ádildikti kútken-di sottan Qaırat.
Jyrtqysh qoǵam tıgizdi kóp kesirin,
Kenet etti jarıa dóp kesimin.
Sot alaıda senimin aqtamady,
Aıtty: «Atý jazasy» dep sheshimin.
«Azamat sot osylaı kárin septi,
Kárin septi, jas gúlge ólim septi.
Jalǵandyqpen jaza alyp janǵa batty,
Shyndyqty taptap, sot ketip bara jatty.
Jas balany ór taǵdyr ókpeletti,
Jalǵandyqpen zamanym shetke tepti!
Jala jaýyp, jalǵan kórsetýshi,
Kýágerler mereıi kókke jetti»3 (3Qaırattyń óz óleńi («Keshirim berý týraly suranys»)
Taǵdyrynyń qarańǵy túni bitpeı,
Qınasa da aldynan kúni kútpeı.
Ósip turǵan emendeı jel ótinde,
Kesimdi er tyńdady shimirikpeı.
Keýdemizge sham qylyp jaqtyq sózin,
Boıtumar qyp jalyndy taqtyq sózin.
Batyrlarsha qasqaıyp turdy Qaırat,
Jar salǵanda ataqty aqtyq sózin:
«Al endi qazir netken kún,
Orystan ynsap ketken kún.
Tizesi qatty batqan soń,
Shydamastan aqyry,
Qarǵys atqan Alańda
Qarǵys atqyr jetken kún.
Qaımana qazaq qamy úshin
Qarýsyz shyqtyq Alańǵa.
Alystan ásker aldyryp,
Qyryp saldy-aý tabanda.
Sóılesem daýsym jetpeıtin
Kez boldyq mynaý zamanǵa.
Shovınızm edi ǵoı
Basty sebep janjalǵa.
Eki júziń qyrylyp,
Eki júziń urylyp,
Eki júziń sottalyp,
Joqtaýsyz ketip barasyń!
Qatarym jýsap qalǵanda,
Qyrshynymnan qıylyp,
Solarmen birge ólsemshi-aı!
Artta qalǵan ata-anam,
Arýlap qoldan kómseńshi-aı!
«Aqtyq sóziń ne?» degen
Búgin qoıdy sot suraq.
Aıtaıyn ony halqyma:
Joq pıǵyl mende jasymaq.
Qorlaı da berip qaıtadan,
Tıtyqqa orys jetpesin.
Týǵan jerdiń namysy,
Bóten qolda ketpesin.
Salt-sanadan aıyrylyp,
Araqtan urpaq azbasyn.
El kórkeıter azamat
Qyzǵanyshtan tozbasyn.
Osy aıtylǵan aqtyq sóz
Týyń bolsyn árdaıym.
Moınyma alyp jalany,
Men bolaıyn qurbanyń.
Bas-aıaǵy sol bolsyn
Basyńa túsken qaterdiń.
Aqtyq sózdi endi men
Sotqa da bir aıtaıyn:
Kúnádan taza basym bar,
Jıyrma birde jasym bar,
Qasqaldaqtaı qanym bar,
Boztorǵaıdaı janym bar,
Alam deseń, alyńdar!
Qaırat degen atym bar,
Qazaq degen zatym bar.
«Erkek toqty – qurbandyq»,
Atam deseń, atyńdar!
Men ne etermin, ne etermin,
Men kelmeske ketermin.
Kórmegen, qosh bol, tańdarym,
Kóre almaı men ótermin.
Qosh, aman bol, artymda
Aǵaıyn, týǵan azamat!
Artymda qalǵan ata-anam,
El-jurtym, saǵan amanat!»4 (4Qaırattyń óz óleńi («Aqtyq sóz»)
Jas qaıyńdy jendetter aralady,
Qara bet bop tarıhta qalady áli.
Qanjar bolyp qıanat er Qaırattyń,
Jazylmastaı jas janyn jaralady.
Qusa jatty júrekte jara jatty,
Aýyr batpan, zilmaýyr nala jatty.
Kisendeýli batyrdy qaraqshylar,
Sot zalynan áketip bara jatty.
Jalaqorlar máz bolyp jamyrady,
Aǵaıyn jurt egilip, zaryǵady.
Aqyrǵy ret qozymdy ıiskeıin dep,
Jasy sel bop, sorly ana ańyrady.
Ýly jylan ananyń ulyn shaqty,
Elge pana terektiń túbin shapty.
Arýanaǵa botasy shaǵym aıtyp,
Enesine qulyny muńyn shaqty:
«Aınymadym ómirlik sertimnen! Joq!
Eshbir zalal eshkimge keltirgem joq.
Ketip baram, apataı, men jazyqsyz,
Óltirgem joq, eshkimdi óltirgem joq!»
Qurbandyq qyp batyrdy shalyp ketti,
Qastandyǵy aıazdaı qaryp ketti.
Ana, bala arasyn ajyratyp,
Esil erdi jendetter alyp ketti.
VI.
Jastar jaǵyn jyrtqyshtyń qarystyryp,
Namys eldi jiberdi barys qylyp.
Myna elder Qaıratqa ara tústi:
Vengr, Polsha, Cheh, Nemis, AQSH, Túrik.
Óńmeńinen sýyq jel barady ótip,
Qaısarlyǵyn aldy er jaraq etip.
Gorbachevqa hat jazdy zıalylar,
Ózgertýdi jazany talap etip.
Bul elderge dát jetpeı aqyrýǵa,
Aqyrýǵa ne ashý shaqyrýǵa.
Aýystyrdy jazasyn Qaırat erdiń,
Jıyrma jyl túrmede otyrýǵa.
Shermende bop ár tańdy atyrsyn dep,
Zar jebesi sát saıyn atylsyn dep.
Sverdlovskige batyrdy jer aýdardy,
Jıyrma jyl jat jerde otyrsyn dep.
Bul ómirden ne qyzyq baıan tapty?!
Kóńilinde Qaırattyń qaıaý jatty,
Qanishermen erdi bir kameraǵa,
Jol-jónekeı Semeıde aıaldatty.
Qudaıdyń aq júrekti quly edi,
Bar qazaqtyń Qaırat er qulyny edi.
Birge otyrǵan qanisher qasyndaǵy,
Meıirimsiz baskeser zulym edi.
Endi qashan biter dep zar isher kún,
Tyrnaǵynda júr edi er áli sherdiń.
Ezder aram pıǵylyn qapıada,
İske asyrdy qolymen qanisherdiń.
... Alda talaı asqar men shyń bar edi,
Shyǵý úshin er ózin shyńdar edi.
Sol bir tańda sezgendeı bir sumdyqty,
Boztorǵaıdyń úninde muń bar edi.
Áshkerelep bar álem tur sumdyqty,
Uǵa bilseń, tal aıtyp tur shyndyqty.
Kúnniń-daǵy qabaǵy qatýly-tyn,
Túneripti bilgendeı bir sumdyqty.
Qara jerdi qaıǵydan silkindirip,
Ardan bıik qomaǵaı qulqyn turyp.
Uıqydaǵy batyrdy sol bir tańda,
Sum qanisher óltirdi qylǵyndyryp.
Bilmeı ótken jas ómir saırandy aqyr,
Temir torda boldy óstip oıran batyr.
Arystan ed aqyrǵan ajdahaǵa,
Opat boldy qapyda qaıran batyr.
Bahadúrdiń jarqyly jaıdan da ozbaq,
Halqy úshin qanatyn jaıǵan, mazdap.
Erliginen ne kórdi aqyrynda,
Qyrshynynan qıylǵan qaıran bozdaq.
Elge degen mahabbat shoq qyldy ony,
Alaýlaǵan alapat ot qyldy ony.
Ózi kúıdi óziniń jalynyna,
Qıanatshyl zamany joq qyldy ony.
VII.
Qýat barda boıymda quıyndaǵan,
Quıyndaǵan jyr jazbaý qıyn maǵan.
Jıyrmadan endi asqan órimdeı eń,
Endi astym men-daǵy jıyrmadan.
Qasiret-aı, jonymnan taspa tildiń,
El qamy úshin men qansha bas qatyrdym!
Tebirene jas aqyn jyr jazady,
Erliginen qýat ap jas batyrdyń!
Óleńimdi, el, qabyl al usynam,
Sáıgúlikti tanyrsyń shabysynan.
Jyr jazady Alpamys aqyn tolǵap,
Qaırat erdiń qýat ap namysynan.
Qoryp kópti, kóterdi júgin jurttyń,
Bolyp kekti, halqym-aý, ulyń myqtyń.
Solyp ketti ómirdiń kókteminde,
Oryp ketti oraǵy zulymdyqtyń.
Iliktirem ezdikti, kóndirem dep,
Qalyń órtke bir zaýal tóndirem dep.
Nóser-jigit tym erte sónip ketti,
Bodandyqtyń alaýyn sóndirem dep.
Top bastaǵan kósemder serke syndy,
Serkelerdiń ǵumyry kelte syndy.
Bodandyqtyń kók tasyn úgitem dep,
Qanjar-jigit maırylyp, erte syndy.
Erkin aıtsyn ul ánin, qyz ánin dep,
Ándi buzǵan soıqanǵa yzamyn dep.
Tasqyn jastyń tym erte beti qaıtty,
Bodandyqtyń bógetin buzamyn dep.
Tar kópirde daǵdaryp qalǵanda eli,
Paıda qymbat osalǵa ardan góri.
Kónbeımin dep zorlyqshyl aıdaharǵa,
Sheıit boldy tym erte arlan bóri.
Túsip edi synaqtyń aýyryna,
Máńgi úlgi bop qaldy endi qaýymyna.
Suńqar-jigit tym erte qurban boldy,
Bodandyqtyń qarsy ushyp daýylyna.
Kúlli alty alashtyń arysyna,
Jyr arnaımyn qazaqtyń barysyna.
Tuńǵıyqqa tym erte ketti shortan,
Qarsy júzip bodandyq aǵysyna.
Qaısarlyq pen órlikti dostan kútken,
Alysqan er qıanat, qastandyqpen.
Atalady sondyqtan daıym birge,
Qaırat erdiń esimi bostandyqpen!.
Alpamys FAIZOLLA,
Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń jýrnalısıka fakúltetiniń stýdenti
Pikir qaldyrý