Jıirkenishti Jırınovskıı elimizge kóz  alartýyn doǵarar emes. Óziniń basbuzar  is áreketi, daýkespe minezimen mezi etken Jırınovskııdiń «Qazaqstan Reseıge qosylǵysy» keledi degen  málimdemesin (http://newtimes.kz/politika/item/1067-kazakhstan-khochet-v-sostav-rossii-schitaet-zhirinovskij)  kezekti bir  sandyraǵy dep qabyldap, jazbasaq ta bolar edi. Alaıda, másele  orysta emes, ózimizdiń qandas baýyrymyzda bolyp tur.  Sondyqtan bul máselene beı jaı qaldyra almadyq.

  Dál bul joly qolymyzǵa  qalam alǵyzǵan Jırınovskııdiń sandyraǵy  emes,  óz qandasymyz Ermek Taıchıbekvtiń  «qaǵynan jerip»,  Jırınovskııǵa ún qosyp, pikir  kósegeni.  Ol newtimes.kz  saıtyndaǵy Jırınovskıı týraly  maqalaǵa Vovkany qoldap pikir qaldyrypty.  Onsyz da  ishterinen  «shoq-shoq» dep  otyrǵan orystar úshin  bul naǵyz izdegenge -  suraǵan boldy.

   Ermek  Taıchıbekov:  «Jırınovskıı Vladımır Volfovıch bul jerde  óte  durys aıtqan. Meniń eki jyl boıyn júrgizgen tereń zertteýlerime  súıensem, Qazaqstannyń 80% etnıkalyq qazaqtary Qazaqstannyń Reseıge kirip, bir memleket bolǵanyn  qalaıdy. Basqa ulttardyń kórsetkishi  odan da joǵary. Biraq,  myna  nárseni  moıyndaý kerek, áleýmettik jelilerde ádeıi qazaq pen  orys arasyndaǵy ulttyq dúrdarazdyqty týdyratyn yzaly top  bar. Al, qarapaıym qazaqtardyń oıy múlde basqa»,- dep pikir  qaldyrǵan eken.

Pikirdi oqyp, Ermek myrzanyń ózimen tikeleı sóz qatysýǵa talpyndyq. Sóıtsek, Taıchıbek urpaǵy VK  jelisinde  odan da soraqy jazbalar jarıalaǵan. Tipti  halyqty referendým ótkizýge shaqyrǵan.    Onyń uzyn-yrǵasy mynaý: «Qazaqstan  ashyq túrde referendým ótkizip, halyqaralyq  baqylaýshylardy shaqyrý kerek. Men  20 adamnyń 17-si Reseımen birigýge daýys beretinen kámil senemin. Bul aıqaıshyl ultshyldardyń aýzyn japtyrar edi»,- delingen.

   Mundaı ospadar «áńgimelerdi» jaıdan-jaı qaldyrýǵa bolmas dep  Ermek Taıchıbekovtiń ózin áńgimege tarttyq.

-           Ermek myrza,  siz  nelikten qazaqtardyń kópshiligi  Reseımen birigýdi qoldaıdy  dep esepteısiz? Qandaı negizge súıendińiz?

-          Men eseptemeımin,  naqty  aıtamyn. Qazaqstanda turyp  jatqan etnıkalyq qazaqtardyń 80%  sanaly  túrde Reseımen birigýdi qalaıdy. Men birneshe jyl  boıy  zertteýler júrgizip kelemin.  Qazaqstannyń  barlyq aımaǵynda boldym, turǵyndarmen sóılestim.

-          80% degen kórsetkish qaıdan  paıda  boldy?

-          Qazaqtardyń pikirlerine saraptama jasadym. Bul tek qazaqtardyń ǵana  kórsetkishi. Basqa  ulttarmen qosyp eseptegende 90-95% barady dep  boljaımyn.

-          Halyq sizdiń mundaı saraptamańyzǵa qalaı qabyldaýda?

-          Jaqsy qabyldaıdy. Sondaı-aq, «Odnaklassnıkı»  saıtynda ınteraktıvti  daýys berý júrgizdim. Nátıjesin ózderińiz qarap alsańyzdar bolady. Nemese  myna  siltemeler  boıynsha kirseńizder  bolady:

-          Al, óz  ultyńyz kim?

-          Men taza  qazaqpyn.

-          Qazaq retinde  ultyńyzdyń táýelsiz bolǵanyn qalamaısyz ba?

-          Men kóptiń ishindegi jalǵyzbyn. Meniń pikirim tek bir ǵana  daýysqa  ıe. Biraq derek derek bolyp qala  beredi. Meniń pikirim 80% qazaqtyń pikirine sáıkes keledi. Qazaqstandy Táýelsiz el bolyp sanalmaıdy. Bul shartty  túrde  alǵanda. Taýyqqoraǵa «Bank» dep  jazyp qoısań da, ol taýyqqora bolyp  qala  beredi. Qazaqstan Reseıge  kirse ǵana,  naǵyz sýverınetti memleket bolady.

-          Sizdiń dál osyndaı kózqarasta bolýyńyzdyń bir sebebi bar shyǵar? Múmkin, sizge áldeqandaı kúsh yqpal etip  otyr  ma degen suraq týyndaıdy.

-          Joq. Nege  meniń artymda bireý turýy kerek? Men ózimmen  ózim ómir súretin adammyn.

-          Ózińizdi «ulttyń satqynymyn» dep eseptemeısiz be?

-          Aıtyńyzshy, 80% qazaqty qalaı satqyn dep aıtýǵa bola ma? Kerisinshe, naǵyz satqyndar Qazaqstannyń Reseıge  qosylýyna  qarsy bolǵandar. Bizdiń Otanymyz(Reseı)  óziniń burynǵy terıtorıasyna ornaǵanyn qalamaıtyndar.  Olar satqyn emes,  seperatıster.

-          Sizdiń mundaı kózqarastaryńyz qalaı  qalyptasty? Ne áser etti?

-          1991 jyly KSRO  ydyraǵan kezde men tragedıa retinde qabyl aldym.  Meniń  Otanym qulady. Birneshege bólinip ketti. Sodan beri men qalaıda Otanymdy, óz elimdi qalpyna keltirýdi oılap júrmin. Men seperatıst emespin jáne Rossıanyń jaǵyndamyn.  23 jyl buryn Qazaqstan atalǵan jer baıyrǵy orys jeri, ýaqytsha quzyrynan  shyǵyp  qalǵan Reseıdiń ajyramas bóligi.

-          Qazaqstannyń bolashaǵyn qalaı elestetesiz?

-          Men qazaqtyń bolashaǵyna senemin. Saýatty, damyǵan el. Biraq Reseıdiń quramynda.

-          Ult retinde Sibir halyqtary sekildi joǵalyp ketedi dep oılamaısyz ba?

-          Árıne, joq, Qazaqstar Reseıdiń quramynda óz dástúrin,  tilin, mádenıet  saqtaı  alady. Daǵystanǵa qarańyzshy, maıda ulttar áli kúnge deıin ómir súrip keledi. Reseı bolmaǵanda  biz baıaǵyda quryp  ketýshi edik.

-          Biraq Qazaqstan ol ulttarmen salystyrýǵa bolmaıdy. Bizdiń táýelsizdigimiz, tabıǵı resýrstarymyz, halqymyz, terıtorıamyz  bar.

-          Terıtorıa men resýrs eshteńe sheshpeıdi. Bárin saıasat biledi.

Mine, Ermek Taıchıbekovpen jaýaptasýymyz osylaı órbidi.Sonda búkil qazaqtyń atynan sóılep, Táýelsiz Qazaqstannyń konstıtýsıasyn aıaqqa taptaǵan Taıchıbekovke mundaı quqyqty kim berdi? Biz muny  Qazaqstan Respýblıkasynyń Bas prokýrory Asqat Daýylbaevtan, QR UQK tóraǵasy Nurtaı Ábiqaevtan suraǵymyz keledi. Elbasy Nursultan Nazarbaev ár sózinde beıbit, tynysh, eńseli Qazaqstannyń eń basty qundylyǵy – Táýelsizdik ekenin aıtýdan jalyqqan emes. Al jalǵyz Otanyn aıdyń-kúnniń amanynda Reseıdiń otary bolsyn dep otyrǵan Ermekke qarsy bar qazaq bas kóterip, alańǵa shyqsa kim jaýap beredi? 

Daıyndaǵan Janıa Ábdibek