Qazaq memlekettik qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıtetinde Memleket basshysy N.Á.Nazarbaevtyń «Ult Jospary – qazaqstandyq armanǵa bastaıtyn jol» atty maqalasy talqylandy. «100 naqty qadam» Ult Josparyn nasıhattaý, «Ult Jospary – qazaqstandyq armanǵa bastaıtyn jol» atty Elbasy jarıalaǵan maqalasynyń máni men mańyzyn ýnıversıtet ujymyna túsindirý, talqylaý, múmkindikterin saraptaý maqsatynda ótken alqaly jıynǵa oqý ornynyń basshylyǵy men oqytýshy-professor quramy qatysty. Jıynda Ult Josparyn júzege asyrý máseleleri ǵylymı turǵyda saralanyp, maqalaǵa qatysty oı-pikirler ortaǵa salyndy.
Jıyndy ashqan atalmysh oqý ornynyń birinshi prorektory Bahodır Álıev Elbasy maqalasy jaıly jan-jaqty toqtala kele, onda kórsetilgen ár reformaǵa baılanysty ýnıversıtet aldyna qoıylǵan mindetterdi jeke-jeke atap ótti. Naqty aıtqanda, «Memlekettik kásibılendirý», «Quqyq tártibi jáne zańdylyq» reformalaryn qamtamasyz etý, «Bilim úderisi men ǵylymı qyzmetti jańǵyrtýdaǵy» ujymnyń mindeti jáne maqalada atap ótilgen 3 konsepsıaǵa baılanysty birlik pen birtutastyqty nyǵaıtýǵa, týrızmdi damytý men mádenı, sporttyq sharalardyń uıymdastyrylatynyn, sondaı-aq, eń qasıetti mereke Táýelsizdiktiń 25 jyldyǵynyń keń túrde atalyp ótiletindigine ekpin túsire aıtty.
– Árbir salany elep-ekshep, artyq-ereksheligin, kem-ketigin nazarynda ustap, árdaıym sony usynystar men tyń ıdeıalardy ortaǵa salyp, halyqtyń jumyla jumys isteýine negiz bolyp otyrǵan Elbasy N.Á.Nazarbaev maqalasynda kúrdeli kezeńdegi kúre joldy taǵy bir márte aıqyndap berdi, – dedi B.Álıev.
Sondaı-aq, ol eger qoǵamnyń damý kilti bilimdi adamdardyń jańasha qyzmet atqarýyn qajet etetin bolsa, sol jańashyl adamdardy, bolashaq qoǵam múshelerine bilim men tárbıe berýdi júzege asyratyn mamandar daıarlaıtyn atalmysh oqý ornynyń da aldynda turǵan mindetter osy Elbasy kózdegen baǵyttarǵa laıyqty bolýy tıistigin, onyń eń negizgisi – sapaly bilim men sanaly tárbıeni júzege asyrý ekenin alǵa tartty.
Iá, bul maqsatqa jetýde oqý ornynda keleli jumystar atqarylýda. Eń bastysy – joǵary bilim berýge qoıylyp otyrǵan jańa talaptardy oryndaýda kóptegen jumystar júrgizilip, stýdentterdiń úsh tilde bilim alýyna, jańa tehnologıalardy bilim berý júıesine engizýde, sheteldermen baılanysty kúsheıtýde, magıstratýra men doktorantýranyń jumysyn nyǵaıtýda birqatar sharýalar jasalǵan.
Ult Josparyn oryndaýda bilim ordasynyń qosatyn úlesi – jas urpaqty jańa qoǵam múshesi etip bilim men tárbıe berýdi jańasha qurý, ony osy Elbasymyz kórsetip otyrǵan talaptarǵa saı oryndaý dep biletinin jetkizgen Qyzdar ýnıversıtetiniń qurmetti profesory Qazyna Aımaǵanbetova adam resýrsynyń nátıjeli bolýyna áser etetin tárbıe máselesin, tańdaý pánderiniń biri retinde engen «Qazaq arýy» kýrsy men «Qyz tárbıesi» baǵdarlamasy iske qosylýy jaıynda, ýnıversıtettiń materıaldyq-tehnıkalyq bazasynyń nyǵaıǵandyǵy jóninde, oqý orny janynan jemqorlyqqa qarsy komısıa qurylǵandyǵy týraly jáne t.b. bilim oshaǵynda qolǵa alynǵan tyń jumystardy atap ótti.
Odan ári fılologıa ǵylymdarynyń doktory, profesor Rýda Zaıkenova maqalada kórsetilgen ár reformaǵa baılanysty pikirin bildire kele: «Adamzat balasynyń sanasynda «Arman alǵa jeteleıdi» degen jaqsy túsinik bar. Elbasynyń qazaqstandyq armanǵa bastaıtyn joly – qazaq eliniń HHİ ǵasyrdyń ortasynda álemdegi eń damyǵan 30 memlekettiń qataryna qosylýymyzdy jedeldete túskendeı áser berdi. Endi, sózden naqty iske kóshý kerek. Reformanyń oryndalýy úlkendi-kishili basshylarǵa baılanysty», – dedi.
Ǵylymı keńes barysynda fılologıa ǵylymdarynyń doktory, dosent Sapar Ospanov Ult Josparyndaǵy azamattyq qoǵam qurý strategıasy týraly keleli oıyn aıtsa, oqý ornynyń zańgeri Dáýlet Rysqalıev jospardy iske asyrýdaǵy zańnamalyq negizderine toqtalyp ótti. Al, Mádenı-buqaralyq jumystardyń teorıasy men ádistemesi kafedrasynyń aǵa oqytýshysy Ásem Qospaǵarova Elbasynyń sarabdal basshylyǵy týraly: «Allaǵa myń da bir shúkir aıtatyn zamanda, táýelsizdigimizdiń tabany berik, álemge Qazaq eli tanylǵan tusta óziniń qajyr-jigeri men parasatty kóregendigimen el tizginin ustaǵan Tuńǵysh Prezıdentimiz Nursultan Nazarbaev Nurly Joldyń kózin ashyp, sáýlesin shashar týra baǵyt kórsetti. Iá, el birligin saqtaý, el muratyn aqtaý qaı hannyń bolsyn eń basty jalaýy. Búginde Elbasy óz halqyn birlikke, tatýlyqqa shaqyrýmen qatar, ysyrapshyl bolmaýǵa, bilim men ǵylymdy damytýǵa degen jańasha baǵdar, jańasha baǵyt kórsetýi kóregendigi», – dedi.
Iá, Elbasy maqalasyn Ult Josparyn júzege asyrýdyń naqty tetikterin aıqyndap beretin mańyzy úlken saıası qujat dep te ataýǵa bolady. Osy ýaqytqa deıin bes ınstıtýttyq reformany júzege asyrýdyń ár qadamy qadaý-qadaý aıtylǵan bolsa, endigi kezekte árbir qadamnan nátıje shyǵarýdyń ashyq ta aıqyn joly jasalǵan. Endigi maqsat – osy damý tetigin joǵaltpaı, basty nysanaǵa ilgerileýdi, kemeldikke jetýdi ǵana alyp, sol jolda aıanbaı eńbek etý, birlesken is-qımylǵa kóshý, elimizdiń gúldenýi úshin atsalysý, óz úlesińdi qosý árbir qazaqstandyqtyń paryzy bolýy kerek. Sonda ǵana oń nátıje shyǵary sózsiz. Bul búgingi alqaly jıynnyń qorytyndy ortaq pikiri boldy.
Gúlzeınep SÁDİRQYZY,
ALMATY.