18 naýryzda ótetin prezıdent saılaýynda Reseı halqy óz tańdaýyn jasaıdy. Áleýmettik-ekonomıkalyq, saıası sheshimder qabyldap, reforma júrgizýge 4 jyl az bolǵandyqtan, bıyl prezıdent 6 jylǵa saılanady. Qamshy.kz aqparat agenttigi Reseı prezıdenttigine úmitkerler tizimin oqyrman nazaryna usynady.
Vladımır Pýtın
Vladımır Pýtın óle-ólgenshe prezıdent bolyǵysy keletin sıaqty. Ol buǵan deıin úsh ret saılaýda jeńiske jetti. Bir ret óz oryntaǵyn Dmıtrıı Medvedevke bergenimen, onyń kózbaıaýshylyq ekenin, shyn máninde bar bılik Pýtınniń qolynda turǵanyn jurt bildi. Prezıdenttikpen ýaqytsha qoshtasqan Pýtın sol aralyqta Medvedevke jol kórsetip, baǵyt-baǵdar siltep otyrdy. Sarapshylar aldaǵy saılaýda da Pýtınniń ozatynyna senimdi.
Ksenıa Sobchak
Ksenıa Sobchak ataqty. Alaıda asa bedeldi tulǵa emes. Vladımır Pýtınniń burynǵy basshysy, Sankt-Peterbýrg gýbernatory bolǵan Anatolıı Sobchaktyń týǵan qyzy. Ksenıa budan buryn Pýtınmen ákesi týraly túsiriletin fılmge baılanysty kezdesip, ózin prezıdentikke usynatynyn málimdegen eken. Sobchaktyń aıtýynsha, Pýtın munysyn onsha unata qoımaǵan. Keıbir Reseılik BAQ: «Ksenıa Sobchaktyń úmitker retinde usynylýy – halyq nazaryn oppozısıoner Alekseı Navalnyıdan aýdarý úshin ádeıi oılap tabylǵan amal», – deıdi.
Al Alekseı Navalnyı – birneshe ret tanymal sheneýnikterdi sybaılas jemqorlyqqa qatysy bar dep aıyptaǵan oppozısıoner. Ol buryn sottalǵany úshin saılaýǵa qatysa almady.
Ksenıa Sobchak áıel bolsa da, ózge kandıdattardan góri batyl pikirler bildirip, óz oıyn ashyq aıtady. Osyǵan deıin ol Sheshenstan basshysy Ramzan Qadyrov pen Orys provaslav shirkeýin qatty synaǵan.
Sergeı Babýrın
90-jyldary saıasatker retinde tanymal bolǵan. Qazirgi ýaqytta burynǵydaı ataqty emes. Kezinde Keńestik Reseı Federasıalyq sosıalısik Respýblıkasy Joǵarǵy Keńesiniń jáne memlekettik Dýmanyń depýtaty jáne Dýmanyń vıse-spıkeri bolyp qyzmet atqarǵan. Keıingi ýaqytta eshqandaı qyzmetke taǵaıyndalmady.
Sergeı Babýrın – «Reseı jalpyhalyqtyq odaǵy» partıasyń negizin salýshy. Atalmysh partıa ókilderi Sergeı Babýrındi prezıdenttikke úmitker retinde usynyp otyr.
Vladımır Jırınovskıı
Qazaqstanda turyp, «sý ishken qudyǵyna túkirgen» Vladımır Jırınovskıı bıyl altynshy ret saılaýǵa qatysty. Arzan ataq pen qara pıarǵa qumar Jırınovskıı buǵan deıingi saılaýda, tipti, 2-orynǵa da ıe bola almady. Ol 2004 jyly saılaý kezinde óziniń ornyna kúzetshisi Oleg Malyshkındi qoıyp, saılaýǵa qatysýdan bas tartty. Qansha ret jeńiliske ushyrasa da, saılaýǵa qatysýdan sharshaǵan emes.
Grıgorıı Iavlınskıı
Grıgorıı Iavlınskıı 90-jyldary «Alma» («Iabloko») partıasynyń basshysy retinde tanylǵan. Osyǵan deıin eki ret, 1996 jáne 2000 jyly ótken saılaýǵa qatysyp, joly bolmady. Úshinshi ret 1 mıllıon qol jınaı almaǵandyqtan, saılaýǵa qatystyrylmady.
Pavel Grýdının
Aıaq astynan kandıdattyqqa usynylǵan keńshar dırektory Stalındi jáne qulpynaıdy jaqsy kóredi. Kópshiliktiń oıy túgil túsine kirmegen prezıdent taǵyna úmitker Pavel Grýdının jeltoqsannyń sońyna deıin óziniń ondaı jospary týraly aıtpaǵan.
Lenın atyndaǵy Keńshar dırektory Reseıdegi eń tanymal qulpynaı óndirýshiniń biri retinde belgili. Osy ýaqytqa deıin komýnıser aralaspaǵan Grýdının 2000 jyly Pýtınniń senimdi ókili, 2010 jylǵa deıin «Birtutas Reseı» partıasynyń quramynda boldy.
Sheteldik BAQ deregine sensek, Pavel Grýdınniń sheteldegi shotynda mol qarajaty bar. Ol ózi basqarǵan sharýashylyqtyń jer telimin zańsyz satqan. Grýdınniń pikirinshe, Stalın – sońǵy 100 jyldaǵy eń úzdik basshy.
Maksım Sýraıkın
Reseı Federasıasy komýnıstik partıasynyń birden-bir tanymal múshesi. Alǵashynda RF komýnnısttik partıasynyń múshesi bolǵan Maksım Sýraıkın keıin óz uıymyn qura bastaıdy. Ol 2010 jyly «Reseı komýnısteri» uıymyn basqarady. 2012 jyly partıa músheleriniń sanyn 500-den asyrǵannan keıin partıa retinde tirkep, ózi sol partıanyń kósemi bolyp saılandy.
2013 jyly Máskeý meriniń saılaýynda kandıdat retinde baǵyn synap kórmek boldy. Alaıda qujattaryn ýaqytynda tapsyrmaǵandyqtan, saılaýǵa qatysa almady.
Borıs Tıtov
2012 jylǵa deıin jeke kásipkerlerdiń quqyǵy jónindegi ýákiletti ókili bolyp qyzmet atqarǵan. Byltyr jazda saılaýǵa qatyspaıtynyn aıtqan Borıs Tıtov jeltoqsan aıynda ol oıynan aınyp qaldy. Tıtovtyń otbasy «Abraý-Dúrso» atty aqqaınar (shampan) zaýytyna ıelik etedi, Borıs Tıtovtyń ózi zaýyttyń dırektorlar keńesin basqarǵan.
Borıs Tıtov buryn-sońdy saılaýǵa qatyspaǵan.
