Turmys quryp, shańyraq kóterý jastardyń ómirinde erekshe oryn alatyn jaıt. Oǵan deıin olar aıly túnder men abat baqtarda seıil quryp, saıran salady. Al úılener shaqta bir-biriniń sezimin ishteı túsinip, sózimen emes kóńilimen kelisken-di. Al keıbireýi ata-ananyń tańdaýymen talaspaı, buıyrǵanymen otbasy qurady. Qazir qyzǵa sezim bildirip, úılenýge usynys jasaý, bólek bir mereke. Bireýi syılyq jasap, ekinshisi qorqytyp, bordaıtozdap baryp qumyradan shyqqan perideı tosynnan sap ete, qolyna gúlmen saqınasyn ustap, ýlap-shýlap sezimin bildiredi.
Buryn qalaı edi? Atalarymyz sezimge berilgen be? Ol kezdiń de óz rabaıy, syralǵy tirlikteri bolǵan-dy. Erkektiń dárejesine sozsa qoly, qarasa kózi jetpeıtin áıel ataýlynyń. Óıtkeni otbasyn saqtaýshy ǵana emes, muqym eldiń tynyshtyǵyna jaýapty solar. Ashýlansa qahary arystannyń aıbatynan synyq súıem kem emes-ti. Al mundaı aptaldy azamattardan álgi aıtqan tosyn syılardy kútip kór. Qazir dúnıe shyr aınalyp óz degenin jasap jatyr. Qym etse ár nárseni zamanǵa jaýyp, óz qatemizdi solaı aqtaıtyn ádetimiz bar emes pe? Sol qısynǵa salsaq, áıelderdiń dárejesi erkekterden birshama kóterildi. Patrıarhattan matrıarhatqa aýysýǵa shaq qaldyq. Oǵan femınızm saıasatyn keltirsek bolady. Bul júıe boıynsha áıel otbasynda bala qaraýshy, úıdiń berekesi emes, memlekettik isterdi sheship, erkektermen qoltyqtasa júrip zań shyǵarǵanynan-aq kórýge bolady. Demek, burynǵydaı januıany asyraýshylarǵa erkek qana emes, áıelde qosyldy. Otaǵasynan da kóp aqsha tabatyn áıelder jeterlik. Durys-aq, osynaý mazań dúnıede eńbek etpeseń esh qalasyń. Jigitterdiń qyz aldynda tizerlep turyp sóz salýynyń bir sebebi osydan ba degen kúmán bar. «Úılengen soń meni asyrashy, meniń tiregim bol» degen jalynýdaı kórinedi. Áıtpese, «meniń ómirlik jarym bol», «jabyqqanda qoldaýshym bol», – degen aq nıet, mahabbattan týǵan oı bolý kerek edi. Biz bolsaq bas salyp etegine jarmasyp, jyǵyla ketetinimiz qynjyltady. Quddy bir solaı jasamasaq «ıá» degen jaýapty ala almaıtyndaımyz. Tikesinen tik turyp sóz salsaq, kóńili qalyp saly sýǵa keterdeı.
Bul kelissiz iske taǵy bir ıtermeleıtin dúnıe teledıdardaǵy kınolar. Ár kıno mahabbatpen ushtasatyny belgili. Solaı desek, qyzǵa sóz salar aldynda álgindeı tizerleı ketetini bar. Bul kóbine shet eldiń kınolaryndaǵy kórinis. Adam aqparattyń 90 paıyzyn kózben qabyldaıtynyn eskersek, fılmderdegi kórinister ósip kele jatqan balaǵa birden áser etedi. «Maǵan da solaı jasaýǵa bolady eken» degen oı týady. Dinimizde de «erkek áıelden bir saty joǵary» budan keıin qalaısha jalpaqtaı ketemiz. Nege óz-ózimizdiń dárejemizdi túsiremiz. Oılanaıyq...
Dýman Keńshilik
