«Dindi saýdaǵa salý arqyly bizdiń syrtymyzdan halıfalyq etýdi armandaısyz»
Túrkıa prezıdenti ári AQ partıa basshysy R.T. Erdoǵannyń Aljırge jasaıtyn issapary qarsańynda dúnıejúzine tanymal aljırlik ádebıettanýshy Kamel Daýd Erdoǵanǵa ashyq hat joldady. Erdoǵandy qatal synǵa alǵan «Huffington Post» basylymynda jaryq kórgen jazba áleýmettik jelide keńinen talqyǵa tústi. Negizgi mamandyǵy jýrnalıs K.Daýdtyń qalamynan shyqqan romandary álemniń 20 tiline aýdarylǵan jáne jazýshy 2014 jyly óte bedeldi Gýnkýrov ádebı syılyǵyn jeńip alǵan. Mine, sol Daýdtyń «Huffington Post»-ta jarıalaǵan jazbasynyń aýdarmasy.
Erdoǵanǵa ashyq hat
Erdoǵan, sizdiń kesirińizden temir torǵa toǵytylǵandardyń, zorlyq-zombylyq kórgenderdiń jáne ajalmen qaýyshqandardyń atynan ózińizge aıtarym — elimizge qosh kelmedińiz! Jo-joq, Erdoǵan, sizdiń Aljırge kelgenińizdi eshkim qalamaıdy...
Biz budan buryn da elimizde óz halıfalyǵyn ornatqysy kelgenderdiń kesirinen qan tógip, kóz jasymyzǵa býlyqtyq. Óz pikirlerin bizdiń janymyzdan da artyq kórgen, balalarymyzdy quldyqqa alǵan, rýhymyz ben bar úmitimizdi bizden urlaǵandarǵa jem boldyq.
Sizdiń myna ómirdegi tiregińizge aınalǵan «ıslamshyldyq» bizdiń qaıǵymyzǵa aınaldy. Siz bizdiń esimizge sol kúnderdi salasyz. Siz ózińizdiń «Uly úkimetińizdiń» aldynda tize búgýimizdi qalaǵandardy tek qanattandyryp qana qoımaısyz. Siz ultymyzdyń barlyq qundylyqtarynyń, barlyq kereǵarlyǵynyń bolashaqtaǵy úlgisin salýdasyz. Azattyq degen qasıetti jek kóresiz. Táýelsiz pikirdi janyńyz súımeıdi. Mıtıńter men ereýilderdi jaqsy kóresiz. Dindi saýdaǵa salý arqyly bizdiń syrtymyzdan ózińizshe halıfalyq etýdi armandaısyz.
«MUSYLMAN BAÝYRLAR» BİLETİN ÁDİSTERİ
Búgin elimizdegi ıslamshyl partıalarǵa qoldaý kórsete otyryp, olarǵa qol astyńyzdaǵy fırmalardyń esebinen syılyqtar jasap, uıymdar quryp, meshitterimizdi baqylaýǵa alý arqyly osy tilegińizdi aqyryndap júzege asyrýdasyz. Bir tustan bizdiń kórimizdi qazyp, bir jaǵynan bizge jánnatty kórsetetin «Musylman baýyrlar» uıymyn qurdyńyz.
Jo-joq, asa qurmetti Erdoǵan, siz kúrdter men qarsylastaryńyzdy qurdymǵa ketiretin or qazý ústindesiz, al biz sizdiń bizge kómek qolyn sozǵyńyz kelmeıtinin, avtonomıalyq quqyǵymyzdyń basym bolýyn qalamaıtynyńyzdy jaqsy bilemiz.
Taıaý Shyǵysta jendetterińizben nebir kelisimsharttarǵa qol qoıyp júrsiz. Bizdiń abyroıymyzdy emes, ózińizdiń halıfa mártebesin alý armanyńyzdyń júzege asýyn ǵana oılaısyz. Zulymdyqtaryńyzdy, joıyp-janyshtaý josparlaryńyzdy, kún ótken saıyn jazyqsyzdarmen tolyǵyp jatqan jan túrshiktirerlik túrmelerińizdi, Saraıyńyzdyń quzyryndaǵy úkimderińizdi, ujdansyzdyǵyńyzdy jáne maqtanshaqtyǵyńyzdy esten shyǵarý múmkin emes.
Osman ústemdigine degen elikteýshilik
Siz adamgershilikti emes, Osman ımperıasynyń eń nashar ári qandyqol mysalyn júzege asyrýdy armandaýdasyz. Islam dini siz úshin jaı ǵana bir saty. Táńir joly siz úshin saýdamen teń. Zamanaýılyqtyń qas dushpanysyz. Palestına siz úshin tek qana bir zat. Islamshylar bolsa sizdiń jaǵympaz, jádigóılerińiz.
Tarıh sizdi bılikti qoldan shyǵarmaý úshin jasaǵan qıanattaryńyzben, kózboıaýshylyq áreketterińizben, jasandy uıymdaryńyzben, halqyńyzǵa kórsetken zulymdyqtaryńyzben, tókken qandaryńyzben eske alatyn bolady.
Tarıh sizdi jarylys zattaryńyzben, soǵystaryńyzben, halqyńmen dıalog jasaýǵa degen qabiletsizdigińizben, ózińiz ben ózińizdiń tulǵalyǵyńyzdan ózge eshkimniń quqyǵyn moıyndamaǵanyńyzben eske alatyn bolady. BUU-daǵy Ierýsalım isin ózińizdiń saýda ónimderińizge aýdardyńyz. Al Palestına isi siz úshin saýdańyzdy jasaý barysyndaǵy kómekshi bir qural. Siz jyǵylǵandardy judyryqtaýdy óte jaqsy meńgergensiz.
Biz, Aljırde ózin Táńir sanaǵan jáne qalaǵan adamdaryna ómir súrý quqyǵyn berip, qalamaǵandaryn sondaı quqyqtarynan shektegendergen kóresini kórgenbiz. Mine, solar ǵana sizdiń Aljırge jasaǵan saparyńyzǵa qol shapalaqtap qýanýda. Biz olaı qýana almaımyz. Siz aljırlik ıslamshylar men arzan bedelge qumarlardyń ıdalysyz. Olar halıfalyǵyńyzdy quptamastan bılik basyna kelýdiń múmkin ekenin bilmeıtinder, tipti ony armandaı almaıtyndar.
Biz elimizdi azat el retinde kórgimiz keledi jáne solaı armandaımyz. Búginge deıin sol azattyǵymyzǵa qol suǵylsa da, mártebeli bir el bolýdy armandaımyz. Siz bulaı armandamaısyz da, olarǵa qundylyq retinde qaramaısyz.
«SİZ TEK QANA BİR ELESSİZ»
Dańqty Túrkıany óz jaqtastaryńyz, týys-týmalaryńyz jáne otbasyńyz úshin bazarly elge aınaldyrsańyz, al qarsylastaryńyz úshin naǵyz abaqty ettińiz. Osy bir túrik halqy sizdiń qolyńyzdan basybútin qutylar degen úmittemiz. Jazyqsyzdar, zorlyq-zombylyqqa ushyraǵandar, jarylys zattarynan kóz ashpaǵan balalar osy bir aýyr kúnderdi áli-aq artqa tastar. Siz tek bir eles qanasyz. Muny ózińiz de bilesiz. Biz de bilemiz.
Bizdiń ózimizdi qor sezinýimiz úshin, biz qurmetteıtin qundylyqtarymyzdyń taptalýy úshin, senimderimizdiń sónýi úshin kereǵarlyq dánin egýdesiz. Munyń bári ózińizdi bir qutqarýshy retinde kórsetý úshin kerek ekeni belgili. Áıtpese, aldymen óz elińiz úshin, sodan keıin kórshi memleketter úshin siz naǵyz bir kór qazýshy kázzapsyz. Túrkıa siz úshin eshqandaı qaıtarymy joq, tóbeden túskendeı bir olja, muǵjıza. Alaıda Túrkıa osy muǵjıza úshin osy halyqtyń qaıta jandanýyna jol ashqan jáne bedelge qol jetkizýine sebep bolǵan azat rýhty áıelder men er-azamattarǵa qaryzdar. Máselen, ómir boıyna bas bostandyǵynan aıyrǵan Ahmet Altan sıaqtylardyń aldynda boryshtar.
Ózge de ıslamshylar sıaqty basqalarynyń jetken jeńisin ózińizdiki etip kórsetýge qumarsyz. Tóńkeristerdiń odan saıyn jıileýin kútýdesiz jáne ýaqyty kelgende ózińiz Táńirdiń mańdaıyna jazyp bergen halıfasy bolyp shyǵa kelgińiz keledi. Sizdiń ataqqumarlyǵyńyz osy bir ǵajaıyp eldiń kóp nárseden qol úzýine kesirin tıgizedi. Sonda sizdiń ýaǵyzdaryńyz jasaǵan kúnálaryńyzdy jasyryp-jabýǵa jetpes. Bizdiń ıslamshylarymyz ben arzan ataqqumarlarymyz «aqsha-pirlerinen» aıyrylǵannan keıin sizdi aqsha toly ámıan, ıaǵnı bir batpan quıryq retinde kóretin bolady. Alaıda, olardyń bizdiń qatarymyzdan emes ekendigin umytpańyz. Olar sizdi ózderine ıdeal tutatyn tobyrlaryńyzdyń arasyndaǵylar.
«QOLYN QANǴA BYLǴAǴANDARǴA EMES, NAǴYZ DOSTARǴA MUQTAJBYZ»
Tarıh siz sebep bolǵan ajal qushqan jandar men jazyqsyzdardy, zulymdyqtaryńyzdy, jemqorlyqtaryńyzdy, soǵys ushaqtaryńyzdy, Saraıyńyzdyń quzyryndaǵy ádilet saraılaryńyzdy umytpas. Siz tarıhta Osman ımperıasynyń batyr qolbasshysy sıaqty, Barbaros sıaqty eske alynbaısyz.
Biz myqty, táýelsiz jáne ar-ojdanynyń aldynda ózin jaýapty sezinetin bir memleket bolýdy armandaımyz. Ózgeshelikterdi qabyldaıtyn, túrli din jáne senimderge qurmetpen qaraıtyn, kópshil jáne barlyq jannyń baqytty bolý talpynystaryna qurmet kórsetetin Aljırdi armandaımyz.
Biz siz sekildi qolyn qanǵa bylǵaǵan jandarǵa emes, naǵyz dostar men odaqtastarǵa muqtajbyz. Sizdiń zulymdyq áreketterińizge bul jerde oryn joq. Bizdiń elimizdegi tyńshylaryńyzdyń da keleshegi joq, kúnderi bir tutam. Siz burynǵy otarlaýshylar sekildi tek qana jaýlap alyp jatqandaı sezimmen ómir súretin bolasyz.
Tárjimalaǵan Aıdyn MANAP
