Ańyz túbi aqıqatqa ulasqan, Aryndy da, asqaq rýhtan syr ashqan. Kókbóriniń urpaǵymyz tý etip, Erkindik pen erlik saltyn unatqan. Kóne tarıh qatparynda qattalǵan. Ǵıbrat sózdeı kókirekterde jattalǵan, Bizge jetken erlik dástúr kıeli, Ǵun men saqtar dáýirinde aq bastalǵan. Pyran kıip, pyraq mingen saq babam, Belin sheshpeı basyna er jastaǵan. Bóten elge suqtanyp kóz satpaǵan, Tek óziniń bostandyǵyn saqtaǵan. Urpaqqa erlik mura bolǵan atadan, Kóshpendi eldiń qanynda bar ata zań. Talaı erdiń aty qalyp tarıhta, Batyrlyǵy ańyz bolǵan jasaǵan. Dala zańy, erkindikke baǵynǵan, Er Túrkimiz! Kók táńirge tabynǵan, Kúltegin men Tonykóktiń rýhymyz, Qulpytasqa ósıet bop jazylǵan. Halqy azat bolý úshin quldyqtan, Talaı erler eser jaýmen qyrqysqan. Qataldyqpen qansha ólim sepse de, Erlik rýhty jeńe almaǵan Shyńǵysqan. Mansuq etip monǵol saltyn burynǵy, Tarıh kóshi sony arnaǵa buryldy. Jánibek pen Kereı handar bas bolyp, «Qazaq!» atty handyǵymyz quryldy. Sol tarıhı taǵylymnan nár alǵan, Máńgilikke irgetasy qalanǵan, Bastaý alǵan Qozybasy jerinen, Uly El boldyq saltanaty jańarǵan. «Aqtabanda» aı tutylyp azat kún, El basyna bult bop tóndi azap, muń. Erligimen uran bolyp Abylaı, Úsh júziniń basyn qosty qazaqtyń. Zaýal shaqta ómir, ólim arbasqan, Erlik boldy jaýǵa silter aldaspan. Qabanbaı men Bógenbaıdyń erligi, Urpaqtarǵa amanat bop jalǵasqan. Erlik rýhy qalǵyǵan joq bulqyndy, Bodandyqtan bostandyqqa umtyldy. Kenesary, Mahambetter erligi, Bizder jetken Táýelsizdik bul kúngi. Keýdesine shyraq jaqqan talaıdyń, Óner menen ǵylymdaǵy aq aıdyn, «Erlik emes» - deýge sirá bola ma? Ónegesin Shoqan menen Abaıdyń. Asqaq rýhtyń jyǵylmady baıraǵy, Urpaqtardyń jiger otyn qaırady. Egemendi el bolýǵa talpynǵan, Alashtyqtar erliginiń aıǵaǵy. Azat tańnyń arman bolǵan araıy, Alashpenen qaıta týdy oraıy. Ahmet pen Turar syndy eli úshin, Arystardyń qurban boldy talaıy. Shoǵyn úrlep jiger menen eriktiń, Soǵys órti qaıta orady jer ústin. Fashızmniń oıran etip ordasyn, Rahymjandar týyn tikti Jeńistiń. Keshpes úshin kúıin quldyq, azaptyń, Naǵyz erler otyn keshti tozaqtyń. Ult batyry – qaharmany atandy, Baýyrjandaı qaısar uly qazaqtyń. Jeltoqsanda qanǵa bógip alańy, İńkár úmit bolǵan edi jaraly. Janartaýdaı bul silkinis Qaırattaı, Jas tolqynnyń erligi edi sanaly. Oryndalyp eldiń ańsar, armany, Ult namysy shyrqaý kókke samǵady. Kúresterdiń ulysy bop Jeltoqsan, Táýelsizdik máńgilikke ornady! Tolaǵaıdaı kótergeni el júgi, Danalyǵyn moıyndaǵan jer júzi. Nurly joly máńgilikke ulasqan, Eli súıgen Elbasynyń erligi. Tóbesinde Týy syndy kók aspan, Azat elmiz búkil álem sanasqan, Ult pen ulys bir shańyraq astynda, Birligi men yntymaǵy jarasqan!
Abylaıdyń túsiTarıh kýá – dalańǵaıyr dańqyna, El birligin uran etken halqyna, Han Abylaı: «Bir tús kórdim jory» - dep, Qart jyraýdy aldyrypty aldyna. (Han júzinen baıqaldy oı, tolǵanys,) - «Bylaı boldy túsimdegi bolǵan is; Arystandy qýdym soıyl silteýge, Ol ǵaıyp bop, tura qashty jolbarys. Jetken kezde sol jolbarys qashqynǵa, San soqtyryp, ol aınaldy qasqyrǵa. Qasqyr – túlki, túlki – baqa – shaıan bop, Ǵaıyp boldy at tuıaǵy astynda.» Buqar jyraý: - «Ór minezdi jaratylǵan namystan, Jaýlarymen arystansha alysqan, Osy kez ǵoı el birligin tý etken, Túske kirgen jolbarys pen arystan. Qýlyq – sumdyq, asqan aıla amaly, Týar kelip qasqyr, túlki zamany. Túske kirgen baqa – shaıan sıaqty, Usaqtanyp azǵyndaıdy – aý adamy!» Buhar jyraý tústi osylaı jorypty, «Urpaǵymyz usaqtar» - dep qorytty. Bolashaqty boljap turyp alaıda, Óz oıynan ózi jyraý qoryqty... Taǵylymdyq tarıhy san ǵasyrlyq, Qanda týlap aǵýshy edi batyrlyq. Rýhy bıik qasıetten aırylyp, Parqy tómen momyndyqqa bas urdyq. Kýá boldyq bastan ótken shyndyqqa, Moıynsynyp peıil boldyq quldyqqa. Bas shulǵyǵan kómpistigiń asqynyp, Jýastyǵyń aınaldyrdy ynjyqqa. İrgeńe kep kelimsekter jaılandy, Sana sonan botana bop laılandy. Bodandyqtyń kógenine bas suǵyp Otarlanyp qoı minezge aınaldy. Qalyńdady mańdaıdaǵy qaıǵyń da, Qaldy ıesiz, ultjandylyq, aıbyn da. Adamzattyń azbanynyń keıpin ap, Ynjyqtyǵyń aınaldyrdy azǵynǵa. Asylyna ultymyzdyń qas qyldyq, Dinin, dilin, salt – dástúrin jatsyndyq. Azǵyndardyń tuqymynan taraǵan, Aramyzda paıda boldy satqyndyq. Babalardyń baı murasy qaldyrǵan, Qustaı boldy, topshysynan qaırylǵan Satqyndardyń urpaqtary aınaldy, Máńgúrtterge Ana tilden aırylǵan. Ar, uıatty jórgeginde jerlegen, Qoǵamdaǵy jat qylyqty dendegen, Qaıran jyraý! Qalaı ǵana dóp basyp, Urpaǵynyń keleshegin meńzegen. El bop endi baǵy basym, sorynan, Azattyqtyń tańy atty ońymnan. Joıylýǵa az – aq qalyp, ońaldyq, Han túsindeı Buhar babam joryǵan. Qaıran elim! Qaısar minez, tekti ediń. Ne qıamet, bastan zulmat keshpediń? Baqa – shaıan bolsańdaǵy usaqtap, Jer betinen joq bop múlde óshpediń... Jeltoqsanda jastar jaqqan jalynda, Táýelsizdik qondy baqyt, baǵym da. Qaısar qazaq aınaldy endi Barysqa, Máńgilik rýh qaıta túlep qanynda. Abylaıdyń amanatyn aqtaǵan, Arda qazaq azaby joq tatpaǵan. Egemendi – «Máńgilik el» atandyq, «Nurly joly» bolashaqqa bastaǵan.
Baıdalıev Dáýletjan, Jambyl oblysy, Jýaly aýdany Qazaqstan Rsepýblıkasy kásiptik-tehnıkalyq bilim berý isiniń úzdigi, ardager ustaz.