19 maýsymda Elbasy Nursultan Nazarbaev "Qazaqstan Respýblıkasynyń ákimshilik-aýmaqtyq qurylysynyń keıbir máseleleri týraly" zańǵa qol qoıdy. Zańnamaǵa sáıkes, Ońtústik Qazaqstan oblysy Túrkistan oblysy dep atalyp, onyń ortalyǵy Túrkistan qalasy boldy. Al Shymkent Astana jáne Almatymen qatar respýblıkalyq mańyzy bar qalalardyń qataryna kirdi. Elbasynyń atalmysh sheshimine dúıim qazaq qýandy. Endigi týrıserdi jańa oblystyń kórkem ári tylsym jerleri qyzyqtyrary sózsiz. Soǵan oraı Qamshy.kz aqparat agenttigi Túrkistan oblysyndaǵy el bile bermeıtin eń kórkem jerlerin oqyrman nazaryna usynady.
Baıjansaı shatqalyna ózen arqyly ótetin kópir
Bul jerde úshkir jartastar bir-birine tym jaqyn ornalasqan. Sol sebepti kópir syrttaı suryqsyz kóringenimen odan ótkendegi sezim erekshe.
Kópir Shymkent qalasynan 120 shaqyrym qashyqtyqta ornalasqan.
Sulý úńgir
Tóle bı aýdanynda ornalasqan úńgirdiń qabyrǵalary shyn máninde qyna jáne kondensatpen jabylǵan. Alaıda kózge jarqyraǵan altyn sekildi kórinedi.
«Qaraúńgir» sarqyramasy
Bizge málim, Túlkibas aýdanyndaǵy «Qaraúńgir» - sonaý neolıt dáýirinen qalǵan turaq. Qabyrǵasynan áli kúnge deıin otynnyń kúıesi saqtalǵan. Otyndy ata-babalarymyz osydan 7 myń jyl buryn jaqqan degen halyq aýzynda sóz bar.
Ashysaı aýylyndaǵy qaraýsyz qalǵan shahta
Ótken zamandarda Ashysaı aýylynda 18 myń turǵyn bolǵan. Qazir eki myńǵa jýyq adam turady. Kentaýdan 50 shaqyrym jerde ornalasqan.
Jylaǵan ata
Bul mekende ózińizdi tropıkalyq memlekette júrgendeı sezinesiz. Jylaǵan ata úńgiri – Túrkistan qalasynan 80 shaqyrymdaı jerde ornalasqan. Qarataý jotasynyń Jylaǵan ata shatqalynda, Abaı eldi mekeninen soltústikke qaraı Jylaǵan ata ózeni boıyndaǵy úńgir. «Babalar sózinde» Jylaǵan ata úńgiri týraly ańyz bar.
Balaly bola almaı júrgen baıdyń áıeli qudaıdan jalynyp-jalbarynyp júrip qursaq kóteredi. Aı-kúni jetip, tolǵatyp, áıel irkildegen mes týypty. Buǵan rıza bolmaǵan áıel jylap-eńirep mesti qushaqtap úıden shyǵyp ketedi. Bir kúni mes jerge túsip, ishinen bala jylap shyǵyp, toǵaıǵa qaraı júgire jóneledi. Anasy artynan qýyp barsa, úńgirdiń ishine qashqan bala anasynan ózin izdemeýin ótinedi. Alaıda ana júrek buǵan kónbeıdi. Mny bilgen bala anasyna kelip óziniń aqyrettik bolatynyn jetkizip, anasyn kóndirip, úıine qaıtardady. Anasy aqyry kúder úzip, taýdan shyqqan soń, áli de qımaı, artyna jalt qaraıdy. Artyna qarasa, qyzyl sý ony óksheleı basyp kele jatyr eken. Áıel artyna qaraǵan zamatta qyzyl sý jerge sińip ketedi. Eger áıel artyna qaramaǵanda, sol qula túz dala jaıqalǵan jasyl jelek bolady eken. «Jylaǵan ata» dep bala kirip ketken úńgir sol ýaqyttan beri atalyp keledi
Tobolıno ǵıbadathanasy
Burynǵy OQO Saryaǵash aýdanynda ornalasqan ǵıbadathana shamamen 1890 nemese 1915 jyldary salynǵan. Saryaǵash aýdanyndaǵy Derbisek aýylynda ornalasqan.
Sýsińgen kóli
Sýsińgen kóli teńiz deńgeıinen 1900 m bıiktikte Qarjantaý jotasynyń ońtústik jaǵynda ornalasqan. Ózen aýmaǵy 3,5 myń sh.m. Ýaqyt saıyn ol tez tartylady, osydan «Sýsińgen» ataýy paıda bolǵan. Kóldiń soltústiginen bastap Qulynshaq taýy men Qyrjylsaı asýynyń arasyndaǵy úlken aýmaqta ornalasqan (2610 m) kóptegen bulaqtardy ózine qosyp Sýsińgen ózeni qulap aǵady.
Qaıyńdy sarqyramasy
Aqsý-Jabaǵyly qoryǵynda ornalasqan Qaıyńdy birneshe satyly sarqyramadan turady.
Kelinshektaý
Qarataýdaǵy bútin ornalasqan jartastar. Bul mekenge qatysty halyq arasynda mynadaı ańyz taraǵan: qyzyna qatty ashýlanǵan áke oǵan teris batasyn beredi. Nátıjesinde turmys qurmaq bolǵan qyz jasaýymen qosa tasqa aınalady. Jartas Sozaq aýdanynda ornalasqan.
Qyryq qyz
Tabıǵattyń tylsym kúshinen paıda bolǵan qumdy quzdarǵa qatysty da ańyz kóp. Sonyń biri mynaý: «Taý qoınaýyndaǵy aýyldyń dáýletti shańyraq ıesi jalǵyz qyzyn sán-saltanatymen kúıeýge uzatqaly jatypty. Súıgen jigitin kútip, óziniń qurbylarymen toı jabdyǵyn yqylaspen tanystyra bastaıdy.
Kúıeý jigit keletin ýaqyt boldy-aý degende qyrǵa shyǵyp baıqap kóreıik dep taý basyna kóterile bergende tutqıyldan shapqan jaýdyń qorshaýynda qalady. Taýdy terbetken ádemi áýen men syńǵyrlaǵan kúmis kúlki sap tyıylady. Súıgenine uzatylǵaly otyrǵan bekzada boıjetken janyndaǵy otyz toǵyz nókerimen qosylyp syńsyǵanda tosyn únnen abdyrap qalady. Syńsyp turyp bótenge kúń bolǵansha tasqa aınalyp ketkenderin tileıdi. Jany taza, kóńilderi pák, súıgenine adal qyz qurbylarymen birge sol kúıinde tasqa aınalǵan desedi»,
Bul mekende qyzdardyń syńsyp salǵan syrly áýeni estilip turady eken.
