«Adamnyń ómiri mańyzdyraq» - Azat Perýashev Prezıdenttiń Joldaýyna dáıeksóz keltire otyryp, sheneýnikterdiń bergen túsindirmelerin «syltaý» dep atady jáne órt sóndirýshilerdiń erlikterin búrkemelegen búrokrattardyń jaýapkershiligi máselesin kóterdi dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi «Aq jol» QDP baspasóz qyzmetine súıene otyryp.
Elimizdegi órt qaýipsizdiginiń jaǵdaıy boıynsha ótken «úkimettik saǵatta» Azat Perýashev sheneýnikterdiń óz mindetterin oryndaýǵa «kedergi» keltiretin zańdar jóninde bergen túsindirmelerin «synyqqa syltaý» dep atady.
«Óte mańyzdy ári ózekti talqylaý bolyp ótti. Degenmen, keshegi «ArselorMıttalda» shyqqan órt jóninde, 50 adamnyń ómirin jalmaǵan Aqtóbedegi órtengen avtobýsqa qatysty jýyrda aıaqtalǵan sot máseleleri aıtylmaı, tasada qaldy.
Búgingi áńgimede neniń kóńilimnen shyqpaǵandyǵyn aıtqym keledi. Biz taǵy da atqarýshy organdardyń tarapynan ózderin aqtaǵan «syltaýlaryna» kýá bolyp otyrmyz. Taıaýda ǵana Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Qaýipsizdik Keńesinde Prezıdentke tarıftik jaǵdaı boıynsha baıandap, esep berdi. Onda da zańdardy jeleýretip, olar tártip júrgizýge kedergi keltirip otyr, amal neshik degen syńaı tanytqan edi...
Keshirińiz, alaıda osy zań jobalaryn kim engizedi? Kimder ázirleıdi? Sizder, ózderińiz emes pe edińizder, qurmetti mınıstrlikter, Úkimettiń atynan engizip, sol usynystarǵa ózderińiz kelisimderińizdi berip, depýtattardyń aldyna keldińizder. Áriden soń, sol kezde depýtattar tarıfter men órt qaýipsizdigi jaǵdaıyna qatysty birtutas pozısıalaryńyzǵa qarsylyq bildirip, pikir talastyrǵan bolatyn», - dep atap ótti Perýashev.
Máselen, «Azamattyq qorǵaý týraly» zań jobasyn talqylaý barysynda depýtattardan 1,5 myńnan astam túzetýler kelip tústi, onyń 713-i qabyldandy. Alaıda 800-den astam órt qaýipsizdigin kúsheıtýge qatysty túzetýlerdi Úkimet qabyldamaı tastady.
«Sondyqtan da mundaı syltaýlardy biz qabyldaýǵa tıis emespiz, - dep túıindedi ol, - oryn alǵan jaǵdaılar úshin İİM-niń Tótenshe jaǵdaılar jónindegi komıteti egjeı-tegjeıli jaýap berýge mindetti».
Osy oraıda, «Aq jol» jetekshisi 2016 jyldyń qyrkúıeginde İshki ister mınıstrligine qaýip-qateri joǵary obektilerdiń órt qaýipsizdiginiń qanaǵattanarlyqsyz jaǵdaıy jóninde hat joldaǵanyn eske saldy.
Mınıstrdiń 24 qazanda bergen jaýabynda mundaı jaǵdaı zańnamalyq retteýde qalyptasqan ahýalǵa baılanysty týyndady delingen. Arada 2 jyl ótse de, qaıtadan bul máseleni dál sol sebeptermen túsindirip otyr. Olaı bolsa, osy eki jyldyń ishinde tıisti ózgertýlerdi ázirlep, engizýge bolmas pa edi», - dep depýtat baıandamashylardyń aıybyn betine basty.
Azat Perýashev atalmysh saladaǵy qaýip-qaterlerdi basqarýdaǵy amal-tásilderdi qaıta qaraý qajet dep sanaıdy: «Nelikten 140 myńnan astam nysandardyń búginde tek 20%-ǵa jýyǵy ǵana memlekettik baqylaýda, al qalǵan 110 myń ǵımaratqa sonda eshkim jaýapty emes pe? Kemerovadaǵy oqıǵadan keıin saýda ortalyqtaryn teksere bastady, jaraıdy delik. Biraq kópshiliktiń jappaı júretin jeri sol jer ǵana ma? Dál qazir áriptesterim záýlim ǵımarattardaǵy esten tandyrarlyq jaǵdaılardy aıtyp, bilim berý jáne aýrýhana mekemelerindegi qaýipsizdik máselelerin tilge tıek etti...
Múmkin táýekelderdi basqarý júıesiniń ózin qaıta qaraý kerek shyǵar: órt qaýipsizdigi joǵary deńgeıdegi obektilerge bıik ǵımarattar men mektepterdi qosa alǵanda qandaı nysandar jatqyzylýy tıis».
Fraksıa jetekshisi órt sóndirýshilerdiń qyzmetine jeke toqtaldy: «Biz adam ómirin qutqaratyn órt sóndirýshilerdiń erligi men qaharmandylyǵyna esh kúmánimiz joq – olarǵa basymyzdy ıip, tek alǵysymyzdy bildiremiz. Men áriptesterimniń olardyń áleýmettik paketin keńeıtý, jalaqysyn kóterý týraly aıtqan sózderin tolyǵymen quptaımyn.
Áıtse de, ekinshi jaǵynan men olardyń ar jaǵynda jasyryn turǵan adamdardyń da jaýapkershiligi máselesin kótergim keledi. Óıtkeni, sheneýnikterdiń deńgeıinde biz kóbinese qaǵazbastylyq pen jaýapsyzdyqty kóremiz. Esepte úsh jylda 1400 adam qaıtys boldy dep kórsetilgen. Jańa ǵana bizge jobalaýshylar men qurylysshylardyń jaýapqa tartylǵanyn aıtyp otyr.
Al, atalǵan obektilerdegi tıisti baqylaý men órt qaýipsizdiginiń deńgeıin qamtamasyz ete almaǵan laýazymdy tulǵalardan kimder jaýapqa tartyldy? Naqty statısıkany keltirińiz, sol nysandardy qadaǵalap, teksergen be, nusqamalar jazylyp berilgen be, ıa bolmasa kinárat-kemshilikterdi joıýǵa árekettengen be? Sonda órt sóndirý qyzmetindegi sheneýnikteriniń jaýapkershiligi qaıda qaldy?».
Týyndaýy yqtımal kelispeýshilikterdiń aldyn alyp, Azat Perýashev Prezıdenttiń Joldaýynan dáıeksóz keltirip ótti: «Biz bızneske únemi kómektesemiz, biraq adam, onyń quqyǵy men densaýlyǵy bárinen mańyzdy. Jalpy, bıznes tek qana jeke paıdasyn oılamaı, memleketpen birlese otyryp, bizdiń azamattarymyzdyń qaýipsizdigi men jaılylyǵyn qamtamasyz etýi tıis».
