Búldirshinderimizden «Qandaı múltfılm kóresiń?» dep suraı qalsań, bári derlik «Masha jáne aıý» dep jaýap beredi. Ásirese qyz balalar Mashany kórse, kózderin ekrannan almaı, ár áreketin muqıat baqylap otyrady. Ne qalasa sony istetetin, qyrsyq, óte erke, tek bıikke umtylǵysy keletin Mashaǵa elikteıtinderi taǵy bar. Muny keı ata-ana jaqsyǵa balaıdy. «Qyzym aıtqanyna qaıtpaıtyn qaısar bolyp ósedi» dep múltfılmdi kúnde qosyp qoıatyn ata-analar kóp. Al onyń astarynda Reseıdiń aram pıǵyly bolýy múmkin be? Brıtandyq Times basylymy múmkin ekenin, durysy «Masha jáne aıý» múltfılminiń túbinde pýtındik úgit-nasıhat jatyr" dep jazypty.

Búginde múltfılmdi álemniń túkpir-túkpirinen mıllıondaǵan adam tamashalaıdy. Reıtıńi de joǵary. Aǵylshyn tildi YouTube jelisinde múltfılmge 4 mıllıon adam jazylǵan eken. Ár serıasy jalpy 40 mıllıard kórilimge ıe.

Times óz materıalynda fındik Helsingin Sanomat baslymynan mysaldar keltiripti. Onda Prııt Hybemágı esimdi baılanys ınstıtýtynyń muǵalimi múltfılmdegi aıýdy Reseıdiń beınesi ispettes dep ataǵan eken.

Hybemágıdiń oıynsha, múltfılm Estonıanyń ulttyq qaýipsizdigine qaýip tóndirýdi oılastyryp otyr.

Býknıgemsk ýnıversıtetindegi qaýipsizdik máseleleri jónindegi mamany Entonı Glıs bylaı dedi: «Masha aıtqanynan qaıtpaıtyn qaısar, ózine senimdi. Tek bıikke kóterilgisi keledi. Oǵan qarap, Pýtındi kórgendeı bolasyń».

Reseılik basylymdar álemdik BAQ-ǵy  mundaı pikirlerge mıyǵynan kúlip qarady. "Pikirdiń bári úreıden týǵan" dep eseptedi. «Batys buqaralyq aqparat quraldary reseıfobıany bastan ótkerýde» dedi. Sondaı pikirlerdiń bir sarynyna sholyp ótsek...

 «Masha men aıý» mýltserıalyn batys synshylary taǵy sóz etipti. Kúlkili», - dep jazdy «Reseı basylymy», «Batys basylymdary Mashany «pýtınshe áreket etedi», al aıýdy «balalardyń sanasyn ýlaıdy» dep jazypty», - dedi «Vestı».

Reseıdegi Brıtanıa elshiligi de qarap qalǵan joq. «Times basylymy mańyzdy másele kóteripti: Brıtanıa «Masha men aıý» múltfılminen qalaı qutylmaq? EO-nyń sanksıalar tizimine barlyq mýltıplıkatordy kirgize me? Álde, Baltyq elderinde jándikterdiń sýretin salýdy úıretetin ortalyqtar asha ma? Bul máseleni sheshý úshin olarǵa uzaq oılanyp, durys sheshim qabyldaýǵa týra keledi», - dep jazdy dıplomattar «Tvıtterde».

Jýrnalıser men sarapshylar da únsiz qalmady.

«Jýrnalıs bolyp qyzmet atqarǵaly reseılik Dýmanyń Garrı Potter men «Telepýzıkı» mýltserıaldaryn reseılik balalarǵa baǵyttalǵan qupıa astyrtyn áreket degen pikirlerge ábden toıǵan edim. Times-ta soǵan uqsas pikirler keltiripti. Jaǵdaıymyz qıyn-aý, shamasy», - dedi Bı-bı-sı-diń orys bóliminde jýrnalıs bolyp qyzmet atqarǵan Leonıd Ragozın.

Reseı jónindegi sarapshy Mark Galeottı Reseıge qarsy mundaı pikirdiń týǵanyna narazy. «Masha men aıý» senderdiń memleketterińdi jaýlap almaıdy. Qoryqpańdar», - dedi sarapshy.

Álem synyna qalǵan ózge de múltfılmder

-Tom jáne Djerrı týraly múltfılm esterińizde bolar. Bir kezderi ony da halyq jerden alyp jerge salǵan. Ondaǵy qara násildi úı tazalaýshysyna qarap, múltfılmniń «etnıkalyq jáne násildik nanymdar» dep aıyptaldy. Buǵan qosa shylym shegetin keıipkerdiń baryna narazy boldy halyq.

-2017 jyly amerıkalyq boıjetken «Maıa atty aranyń qyzyqty oqıǵalary» múltfılminiń ústine shaǵym túsirdi. Bir epızodynda aǵashqa ilinip turǵan plakattan er adamnyń múshesin kórip qalǵandyǵyn aıtqan. Áıeldiń aryz-talabynan soń múltfılmdegi epızod alynyp tastaldy.

-2010 jyly «Ońtústiktegi saıabaq» atty amerıkalyq múltfılmge qatysty musylmandar narazylyǵyn bildirdi. Múltfılmdegi boqtyq sózder, dóreki qaljyńdar olardyń ashýyn keltirdi. Ári múltfılmde Muhammed paıǵambardy aıýdyń beınesimen beınelep qoıǵandary musylmandardyń ashýyna tıdi. Sóıtip, múltfılmdi jasaýshylardyń basy bálege qaldy.

-1936 jyly «Dısneılendtiń» sımvolyna aınalǵan Mıkkı Maýsqa da tyıym salyndy. Gıtler Ýolt Dısneıdi evreı dep sanap, múltfılmde azǵyndyqtyń bar ekenin aıtyp, narazylyǵyn bildirgen. Onyń ústine Gıtlerdiń ashýyna tıgeni tyshqanǵa prýssıalyq ofıserdiń formasyn kıgizip qoıǵany edi. Jalpy amerıkalyq nasıhattaýshylyqqa toly múltfılm dep esepteldi.

-Amerıkalyq «Sımpsony» serıaly da álem boıynsha synǵa qaldy. Reseılik Memlekettik dýmanyń depýtattary múltfılmdi «ata-analar men balalar arasyna iritki salatyn, agresıaǵa toly» dep eseptedi. AQSH-ta únsiz qalǵan joq. Birinshi hanym Barbara Býsh «Sımpsony» serıalyn aqylǵa qonymsyz dep baǵalady.

Bala kúnimizden joǵaryda atalǵan sheteldik múltfılmderdi kórip óstik. Alaıda astaryna biz de, úlkenderimiz de úńilmegen edik. Al búginde otandyq anımasıa damyp kele jatqan ýaqytta balalarymyzdyń sanasyna qazaqylyqty quıatyn múmkindik týyp otyr. Kúni keshe shyqqan "Muzbalaq", "Kúltegin" syndy anımasıalyq fılmderdiń mańyzy tereń, sapasy joǵary. Eń bastysy, qazaqylyqtyń ısi ańqyp tur.