Kire beriste turǵan úlken saǵat qısaıyp qalsa, kúnde kirip-shyǵyp júrgender ony qansha kórse de túzetpeıdi, qısaıǵan saǵatqa qaraýǵa kózderi úırenip qalǵan, oǵan esh mán bermeıdi, mine, bul «korporatıvtik soqyrlyq» dep atalady. Bizdiń qoǵamda osyndaı korporatıvtik soqyrlyqtar jetedi. Táýelsizdik merekesi taıap keledi, búkil el táýelsizdikti emes, jań jyldy toılaýǵa daıyndalyp jatyr, kósheler álde qashan sol atalmysh merekelerine quttyqtaý plakattaryn ilip tastaǵan.
“Jańa jyldy qalaı qarsy alamyz, qytaıdyń Shaǵan merekesine tas túıin daıyndala berińder” -, dep bastady bólim meńgerýshisi alǵashqy sózin, ortasynda bir orys ne bir qytaıy joq qol astyndaǵy óńkeı qazaqqa. Olar da qýana maquldyq tanytty.
Qazaqqa, Qazaqstanǵa táýelsizdikten artyq mereke bar ma? Biz táýelsizdik merekesinen birtúrli qorqamyz ba? Iá, ol bir qaraly kún. Biraq tarıhqa qarasaq, kez-kelgen jeńis qurbansyz qolǵa kelgen emes. Táýelsizdik merekesi dep memleket bekitti, demek merekeni mereke retinde toılaýymyz qajet emes pe? Táýelsizdik bolmasa, basqanyń bári beker.
Qarashanyń sońǵy kúnderi. Búkil respýblıka jurty birdeńeden sekem ala abyr-sabyr kúı keshedi. Artynsha jeltoqsannyń jeli gýlep, jer betin erteli-kesh tuman tumshalap, aspan kórinbeı turady. Jer beti ámanda kúńgirt túske enip, eldiń qabaǵy túıilip júredi, túnimen adamdar tuńǵıyq oıǵa batyp, ótkendi ókine de, saǵyna da eske alady. Bul jerge qona almaı kókte qalyqtaı ushqan «jeltoqsanshyl» batyr jastardyń rýhy dep topshylaıdy bylaıǵy jurt. Al atqaminerler eki adamnyń basy qosylyp, úshinshi adam sol alańǵa qaraı aıańdasa boldy, kúdikpen qaraıdy. Bul ne? Bul korporatıvtik soqyrlyq. Elbasynyń aıtqan máńgilik eli qaıda, rýhanı jańǵyrýy qaıda, uly dalanyń jeti qyry qaıda, biz qaıda? Kez-kelgen merekeniń shyǵý tegine, kelý qaınaryna bir sát úńilý degen bizde joq.
Korporatıvtik soqyrlyqtardy sanap kórsek: «Raımbek» dep kóshe aty jazýly tursa da, qoǵamdyq kóliktegi dıplomsyz qalaǵa kelgen aqsha alǵysh qara bala «Táshkentskı» dep oryssha aıtyp, aýyldan jańa kelgenin jasyrady. Óz elimizde óz tilimizde sóılemeı ózgeniń tilinde shúldirlep, solaı mádenıetti adam bolyp kórinemiz.
Aqjaǵalylar men quqyq qorǵaýshy organnyń qyzmetkerleri qazaqqa qoqılanyp, basqalarǵa basyn ıip kishpeıil bola qalady.
Mektep oqýlyqtaryn (esh ózgermeıtin pánderdi de) jylda qaıta jaza beremiz, balalardyń tapsyrmasyn ata-anasy zorǵa oryndaıdy.
Temekiniń syrtynda sumdyq-sumdyq sýretter turǵanyna qaramastan temeki shegetin adamdar kóp.
Bala-shaǵamyzben uıatsyz ǵalamtormen tele jáshikti birge aqtaryp otyra beremiz. Balalarymyzben birge monshaǵa baryp, taırańdap júre beremiz, qaıtyp kelgesin ózimizshe urysamyz, aqyl aıtamyz.
Ózindegi qazaqty qysyp, shyrqyratyp jatqanyna qaramastan, biz kúnde olarmen aýyz jalasyp dostasyp jatyrmyz. Tym bolmaǵanda, salqyndyq tanytqanymyz da joq.
Jumysqa kóligimizben kelip, jumysqa tıesili avto turaqqa aqsha tóleımiz.
Joǵary oqý oryndarynda túski astyń ýaqyty joq, báriniń asqazany aýyrady.
Joǵary oqý ornynda kileń qyz oqıdy, uldar bazarda arba súıreıdi.
Bilimi joq bolsa da, dıplomy bolsa myqty maman esepteledi.
Eki sózdiń basyn qurap aıta almaıtyn, bir aýyz sózdi túsinbeıtin, bas deseń qulaq deıtin jastar da, jasamystar da kóbeıdi.
Jalańash júrgen qyzǵa qyzyǵa qarap, kóılek kıgen qyzdy hantalapaıǵa salamyz.
Bireýdiń nekeli jaryna, basqa áıel zatyna qol tıgizýdiń ózi kúnániń joly ekenin bile tura, betinen shópildete súıip amandasamyz, kúıeýi janynda kúlip qarap turady. Jazýshy men aqyndar qyzǵa qyryndaýdy erlikke parapar etip jyrlaıdy.
Afrıkada ashtyqtan buratylyp ólip bara jatqan balanyń jemtigin jeýge daıyndalyp, tumsyǵyn janyp otyrǵan tazqara men qara balany fotoǵa túsirgen aq tándi foto sýretshige álemdik bas júldeni bergen ádil qazylar alqasy sıaqty adamdar bizde kóp búginde. Júldeger úıine baryp «balany nege qutqarmadym, fotoǵa túsirgenshe»-, dep túnimen dóńbekship, ary shydamaı tań ata jan tapsyrypty.
Korporatıvtik soqyrlyqty tize bersek, taýysa almaımyz.
Sherhandaı el aǵasyn aıý tyrnaqty saýatsyz tilshi qyz jandy jerin osqylaı aıaýsyz tyrnap, egilte jylatady.
Korporatıvtik soqyrlyqty tize bersek, taýysa almaımyz.
Nurhalyq Abdyraqyn
