Dúnıejúzilik saq mádenıetiniń ortalyǵy Almatyda ashylmaq. Bul týraly Almaty qalasynyń ákimi Baýyrjan Baıbek zıaly qaýym ókilderimen kezdesý barysynda aıtyldy.
Jıynda el aǵalarynyń aldynda shaharǵa tıesili iri jobalardyń birnesheýi tanystyryldy. Bir aýyzdan qoldaý bildirgen qoǵam qaıratkerleri men belsendileri bastamalardyń bári Elbasynyń «Uly dalanyń jeti qyry» atty maqalasynda kórsetilgen rýhanı qundylyqtarymyzdy jańǵyrtýymyzǵa sep bolady desti.
Shahardaǵy kez-kelgen jáıtqa beı-jaı qaramaıtyn búginginiń zıalysymen jáne qoǵam belsendilerimen kezdesken Almaty ákimi Baýyrjan Baıbek bıylǵy jetistikterdi jipke tize otyryp, bolashaqqa baǵyttalǵan bastamalarmen bólisti. Áýeli Almatyda «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy aıasynda 265 joba júzege asyrylyp jatqany alǵa tartyldy. Ulttyq qundylyqtarymyzdy dáripteý men baıyrǵy jádigerlerlermizdi qaıta jańǵyrtý arqyly ǵana Qazaq eliniń mártebesin asqaqtata alamyz dep Elbasy kótergen «Uly dalanyń 7 qyryn» tereńinen túsinip, júzege asyrýda mádenı astana sanalatyn Almatyda ulttyq damýymyz úshin urpaqtar sabaqtastyǵyn baılanystyra túsý mańyzdy dedi Baýyrjan Baıbek.
«Almaty – Táýelsizdigimizdiń altyn besigi. Sondyqtan Elbasynyń maqalasynda aıtylǵan máseleler biz úshin óte mańyzdy. Qazir Jambyl kitaphanasyn jańǵyrtyp, jańa «Open Speıs» qaǵıdaty boıynsha jasaqtap jatyrmyz. Jastarmyz uly jazýshylarmen kezdessin dep jańa ortalardy damytyp jatyrmyz», – dedi Almaty qalasynyń ákimi Baýyrjan Baıbek.
Júzege asatyn jobalardyń biregeıi – Dúnıejúzilik saq mádenıeti ortalyǵynyń ashylýy. Almatynyń soltústik batys aımaǵy men Úlken Almaty ózeniniń sol jaq jaǵalaýynda ornalasqan Boraldaı saq qorǵandary aýmaǵynda aspan astyndaǵy murajaı bolmaq. Sondaı-aq, qazaqtyń áýlıelik dástúrinen syr shertetin mýzeıde boı kótermek. Ol qaıta jóndeýden ótetin Raıymbek baba kesenesiniń janynan salynbaq. Oǵan qosa, táý etip kelgender úshin 591 sharshy aýmaqty quraıtyn meshit bolady. Zıarat etýge jylyna 300 myń adam kelse, qaıta jóndeýden keıin kelýshilerdiń sanyn 500 myńǵa jetkizý josparlanýda.
Tanymdyq jobanyń taǵy biri – «Qazaqfılm» aýmaǵynda zamanaýı Etnolend kesheniniń salynýy. Zıaly qaýym ókilderi bul ortalyqta júzege asyrylatyn barlyq salt-dástúr men jón-joralǵy Elbasynyń «Uly dalanyń jeti qyry» maqalasynda kórsetilgen qundy dúnıelerden syr shertpek deıdi. Al franchaızıń qaýymdastyǵynyń prezıdenti Beknur Qısyqov qazaqtyń tarıhı nysandaryn brendke aınaldyrý kerek degendi alǵa tartýda.
«Men myna jobalardy kórip qýanyp otyrmyn. Etnolend bolsyn, Saq qorǵany bolsyn, basqa da mýzeı bolsyn, bári de bizge kerek dúnıeler. Sonyń arqasynda týrısi de kóbeıtemiz. Ózge eldiń franshızasynyń bizge keregi joq. Ózimizdiń tarıhymyz baı. Ol tehnologıalar qazir ashyq. Bireýdiń mýzeıin kóshirip alyp kelýdiń qajeti joq», – dedi Almaty qalasy Qoǵamdyq keńesiniń múshesi Beknur Qısyqov.
«Sonaý japon jerine jol tústi. Ol eldi estradamen, klasıkalyq mýzykamen eshkimdi tańdandyra almaısyń. Olardyń bizdiń mýzykaǵa áýestengeni sonsha, ásirese, eki ishekti qylqobyzǵa qatty qyzqyty. Jylqynyń qylynan jasalǵan aspapty japondar qatty tańsyq kórdi. Dombyra aspabyna da qatty qyzyqqan bolatyn. Jalǵyz japondar ǵana emes, Eýropa eline barsań da, olarǵa seniń estradań bes tıyn. Odan da ózimizdiń aspaptarymyzdy, fólklorymyzdy kórsetsek, soǵan bári qyzyǵyp jatady ári úırenip alǵysy keledi», – deıdi QR Halyq ártisi Altynbek Qorazbaev.
Aıta keteıik, buǵan deıin Almatydaǵy Rozybakıev pen Shtraýs kósheleriniń qıylysyndaǵy aýmaqtan Saq qorǵandary tabylǵan edi. Endi bul aýmaq qala menshigine ótip, ondaǵy 1 gektar jerde de saq mádenıetinen syr shertetin murajaı ashý kózdelipti. Al ashylǵaly beri qazaqtyń dástúrin nasıhattaıtyn bir de bir qundy dúnıesi bolmaǵan Ortalyq saıabaqqa eki jádiger qoıylmaq. Onyń bireýi –Almatynyń myńjyldyǵyn dáleldeıtin kúmis teńgeniń eskertkishi bolsa, ekinshisi – qazaq halqynyń rýnamen jáne latyn qarpimen jazylǵan ulttyq kúntizbesiniń eskertkishi ornatylmaq.
