Búgin Qonaevtyń týǵan kúni: "Orysty renjitseń Máskeýge shabady, qazaqty renjitseń qaıda shabady?"

/uploads/thumbnail/20180822123249273_small.jpg

Búgin qazaqtyń birtýar azamaty, asa kórnekti memleket jáne qoǵam qaıratkeri Dinmuhamed Qonaevtyń týǵan kúni.

Ol 1912 jyly 12 qańtarda Vernyı (qazirgi Almaty) qalasynda, qyzmetkerdiń otbasynda ómirge kelgen.

Ákesi Meńliahmet Jumabaıuly 1886 jyly týǵan. Almaty oblysynda aýylsharýashylyq, saýda mekemelerinde jumysker bolyp istegen. Qazaq, orys tilderinde jazyp, oqı biletin saýatty bolǵan. Anasy, Záýre Baırqyzy 1888 jyly Shelek (burynǵy ataýy Chılık) aýdanynda (qazirgi Almaty oblysy) týǵan. Ol úı sharýasynda bala tárbıesimen aınalysqan. 

Búgingi týǵan kúnine oraı Qamshy.kz aqparat agenttigi Dinmuhamed Qonaevtyń naqyl sózderin oqyrman nazaryna usynady. 

1. Adam aınasy - adam.

2. Táýelsizdiktiń júgi aýyr.

3. Adamǵa jazanyń eń úlkeni - jumyssyz qaldyrý.

4. Aqıqattan atap ketý — arǵa syn.

5. Ómirdiń eki tiregi: úırenýden jalyqpaý, úıretýden aıanbaý.

6. Satyǵa aıaq salmaı jatyp, baspaldaqtan attama.

7. Qanmen sińgendi qasıettemeseń, qadiriń bolmaıdy.

8. Búgingi kún - keshegi kúnniń shákirti.

9. Adamdyq qalypty bıik ustaý – kimge de bolsa úlken syn.

10. Senim — qudiretti kúsh: taýdy da qozǵaıdy.

11. Orysty renjitseń, Máskeýge shabady, qazaqty renjitseń, qaıda shabady? Ózińniń aldyńa aınalyp keledi, Asanbaı. Orystyń artynda turǵan Máskeýi bar. Qazaqtyń artynda Máskeýi joq, qazaqtyń Máskeýi - bizdermiz Asanbaı, qolyńnan kelgenshe qazaqty jylatpaýǵa tyrys, qorlyqqa berme. Qorlyqqa kóngen halyq zorlyqqa da kónetin ıisalmas, ynjyq bolyp ketedi. Ult óziniń múddesin ózi qorǵaı alatyn dárejege jetýi kerek. Kezinde qazaqtyń janyn saqtap qalsaq eken dedik qoı..., biz ol dáýirden óttik. Endi qazaqtyń rýhyn, namysyn saqtaýymyz kerek.
(Qonaevtyń Asanbaı Asqarovqa aıtqany)

12. Dúnıe túske deıin kıiz, tústen keıin múıiz bolyp ketýi áp-sátte

13. Panam da - el, danam da - el. Soǵan arqa súıedim, sodan úırendim.

14. Ómir degen osy, búgin bar, erteń joqsyń. Sen ketti eken dep ómir-ózen aǵysyn ózgertpeıdi.

15. Jalada shyndyq bolmaıdy.

Qatysty Maqalalar