"Vashıngtonmen salystyratyndar ne bilimsiz, ne propagandıst..."

/uploads/thumbnail/20190321130602987_small.png

Djordj Vashıngtonmen salystyratyndar ne bilimsiz ne propagandıst. Uqsaıtyny - 1, uqsamaıtyny - 1001. Vashıngtonǵa teńeýdegi jalǵyz argýment "tuńǵyshtyǵy." Jaǵympaz jandardyń "jan aıqaıynan" osyny ǵana kóremin.

Qazaqstannyń táýelsizdik alýy bizge táýeldi emes faktorlardan týdy. N.Nazarbaev bolmasa basqa bireý prezıdent bolýshy edi. Sonda tek birinshi bolǵany úshin tóbemizge kóterýimiz kerek pe?

Vashıngton sekildi mártebege ıe bolý úshin 2000 jyly ketip qalýy kerek edi, eki merzimnen keıin. Vashıngton eki merzimnen, eshqandaı konstıtýsıalyq shekteý áli joq kezde, óz erkimen ketti emes pe? Nege sonymen salystyrmaısyńdar?

Vashıngtonnyń týǵan inisi eldegi iri bıznesti ózine menshiktep alǵan joq qoı. Nege salystyrmaısyńdar?

Vashıngton táýelsizdik úshin soǵysta kósh bastady ǵoı. Ulybrıtanıaǵa qarsy úlken soǵys boldy. Qazaqstannyń táýelizdik alýy úshin soǵys boldy ma? Álde jeke basyna táýekelge tigip KSRO úkimetine qarsy shyqty ma? Qarsy shyqqandar boldy. Mysaly, Táshenov, Shahanov, Súleımenov. Biraq bir kisiniń aty bul turǵyda atalmaǵan. Nege salystyrmaısyńdar?

Qazaqstan KSRO-dan neshinshi bolyp táýelsizdigin aldy? Eske salyńdarshy. Nege salystyrmaısyńdar?

Amerıka shynymen jańa paıda bolǵan memleket edi. Amerıka handyǵy degen bolmaǵan sekildi. Esime túsire almaı otyrmyn. Nege salystyrmaısyńdar?

DjordjOtan degen partıa da bolmaǵan sekildi. Nege salystyrmaısyńdar?

Aıtpaqshy, Vashıngtonnyń urpaǵy Senat basshysy retinde taǵaıyndaldy ma? Nege salystyrmaısyńdar?

Elbasy "tarıhı" mısıany oryndady ǵoı, nege baǵalamaısyńdar deıtinderge. Áýeli, "tarıhı" degen sóz júrek aınıtyn maǵynaǵa ıe boldy, jaǵympaz jandardyń arqasynda.

Ekinshiden, ıá N.Nazarbaev táýelsizdiktiń alǵashqy jyldary el aldyndaǵy úlken mindetin atqardy. Elge qyzmet etti, mańyzdy sheshimder men jetistikterge qol jetkizdi. Shekarany bekitti. "Bolashaq" baǵdarlamasyn bastady. Astanany kóshirdi. Iadrolyq qarýdan bas tartty. Qandastardy elge qaıtarýdy qolǵa aldy. Tizimdi tolyqtyra bersek bolady. Biraq, munyń bárin N.Nazarbaev 2000 jyldarǵa deıin-aq atqarǵan. Odan keıingi kezeńde demokratıalyq joldan keri kettik. Konstıtýsıa oıynshyqqa aınaldy, saılaý júıesi aldymen majorıtarlydan aralasqa, keıin proporsıonaldyǵa aýysty, sonymen Parlament óldi de qaldy. Partıalyq júıe qurý sátsiz boldy. Nur Otan ótirik partıa. Sot júıesi atqarýshy bılikke táýeldi. Korrýpsıany jeńe almady. Olıgarhıa ornady. Elde táýelsiz mıllıoner, mıllıarder bolý múmkin bolmady, týysqandary reıd jasap tartyp aldy, ne jaǵyný kerek boldy. Bilim júıesi qatty quldyrady. Nazarbaev ýnıversıtetiniń qurylýymen (mıllıardtaǵan dollarǵa), QazUÝ, QazUPÝ, EUÝ sekildi bazasy myqty ýnıversıtetter tiri ólikke aınaldy. Tórtinshi bılikti birte birte óltirdi. Qazirgi erkin pikir bildirýimiz tek tehnologıanyń ǵana arqasy.

Ekonomıka tek VVP-men ǵana ólshenip, bizdi aldap keldi.
Al ol VVP munaı baǵasy sharyqtaǵan kezde jaqsy edi maqtanýǵa. Munaı baǵasy quldyraǵanda teńgeni devalvasıa jasap teńgelik mıllıardtarmen maqtandy.

Eger bireý "Egemen Qazaqstan" gazetine saralasa, 1991 jyldan bastap lentasy qıylǵan myńdaǵan zaýyt-fabrıkalaryn tizimin jasap, biraq birde bireýi jumys istemeıtinin, joq bolyp ketkenin kóredi. Berilgen ýádeler myńnan asyp, oryndalǵany júzge jetpeıtinin kóredi.

Ekonomıkamyz qandaı ónim shyǵarady? Qarapaıym kıim keshekti shyǵara almaı otyrmyz emes pe?

Qazaq ultynyń baılyǵy jekemenshik bankilerdi qutqarýǵa jumsaldy. Mıllıardtaǵan dollar. Ol jekemenshik bankiler halyqty úlken paıyzben tonady. Sóıtip bankrot boldy. Paraqorlar baıyp shetelge qashty. Munyń jaýapkershiligin kim moınyna alar eken?

Al Jańaózen she? Ony qaıda qoıamyz.

Rahym Oshaqbaevtyń topas posty qaırady osy sózderdi jazýǵa. Uzaq pisken oı emes, asyǵys jazdym. Oıdy tolyqtyryp otyrsańyzdar. Qarsy pikir bolsa, márhabat.

P.S. Iá, men "Bolashaq" baǵdarlamasymen oqımyn. Biraq, stıpendıa halyq esebinen qarjylandyrylatynyn bir sát eske túsirý artyq etpes. Eshkimniń jeke qaltasynan tıyn ketip jatqan joq.

Qysqasy, Astananyń atyn da, qala kósheleriniń atyn da aýystyrýǵa qarsymyn.

P.S. 2. Aıtpaqshy, álgi jaǵympazdar, qajet kezde AQSH-pen salystyrady, qajet emes kezde "Bizdi 250 jyldyq tarıhy bar elmen salystyrýǵa bolmaıdy" dep saıraıdy. Oǵan qarsy ýáj aıtsań, AQSH biz sekildi eki alpaýyttyń ortasynda turǵan joq deıdi. Oǵan qarsy birdeńe aıtsań, san túrli jeleý tabady. Biraq Vashıngtonǵa teńegende aldyna jan salmaıdy.

P.S. 3. Jap-jaqsy emosıalyq fondy tas-talqan etti. Ketý týraly jańalyqty estip tańyrqaǵanymen ishteı qýanǵan edim, beıbit tranzıt bolady eken-aý dep. "Ketem" degen sózi úshin kóbi qatelikterin keshirýge daıyn turǵan edi. Mynaý qadamnan keıin júrek aıný deńgeıi sharyqtap ketti.

Darhan Ómirbektiń feısbýk paraqshasynan alynǵan

Usynǵan: Ásel Bolatqyzy

Qatysty Maqalalar