Máńgilik kandıdattar. Prezıdent saılaýy dese Mels Eleýsizov pen Ǵanı Qasymov eldiń esine túseri anyq. Birneshe ret el basqarýdan úmittengen tulǵalar  daýys jınaı almaı, jeńilip qalsa da osy saılaý naýqany arqyly tanyldy.  Bıyl olar taǵy da baq synap kóre me, joq pa? Sonymen,  osyǵan deıin bolǵan prezıdenttik saılaýlarlda erekshe qyrlarymen el esinde qalǵan ózge de kandıdattar  jaıly Qamshy.kz aqparat agenttigi Eýrazıa birinshi arnasynyń deregin negizge ala otyryp habarlaıdy.

Prezıdent saılaýy elimizdegi mańyzdy saıası naýqan.  Neshe túrli shoý da, daý da osy kezde qyza túsetin.  1991 jyldan beri elimizde 5 ret prezıdent saılaýy ótti.  Odan soń  el esinde qalǵan naýqan 1999 jyldyń qańtarynda uıymdastyryldy. Prezıdenttikten úmittenip birqatar saıası fıgýralar shyqty. 

Saılaýdan keıin harızmasymen Ǵanı Qasymovtyń tanymaldyǵy arta tústi. Ol 1999 jyly úshinshi oryn alsa, 2011 jylǵy saılaýda  ekinshi orynǵa shyqqan.  Endi úshinshi ret qatyssam taǵy bir orynǵa kóterilip ketermin dep ázil-shynyn aralystyrady...     

Ǵanı Qasymov  Memleket jáne qoǵam qaıratkeri:  Er kezegi úshke deıin deıdi ǵoı, biraq jastar qatysqany durys dep esepteımin. Jańa býynnyń ókilderi shyǵý kerek.  

Saılaý dese jasyl jelegimen jalaýlatyp shyǵatyn Mels Eleýsizovti de  jurt úmitkerler arasynan izdeıdi. Alaıda, tabıǵat janashyry  bıylǵy saıası naýqanǵa daıyn emes sıaqty. Saıası proses bulaı tez órbıdi dep kútpese kerek. 

Mels Eleýsizov, ekolog: Men qazir zańdy zertteýim kerek. Qaraǵanda joqpyn, tez bolady dep kim oılaǵan. Biraq qatysqan durys qoı. Prezıdent bolam dep....Men  kóp saılaýǵa qatystym. Sonda halyqpen kezdesýge kóp múmkinshilik bar. Qazir aýa-raıy ózgerip bara jatyr.  Ony eshkim oılap jatqan joq. 

Al 2005, 2011 jylǵy saılaý kezinde Erasyl Ábilqasymov, Jambyl Ahmetbekov degen tulǵalardy halyq tanı bastady. Karatıst kandıdat prezıdent bola almasa da, saılaýdan keıin Májiliske depýtat bolyp ketti.

Myrzataı Joldasbekov: 
"Biz sovhozdyń dırektoryn, mektep basshysyn tańdap jatqan joqpyz." 
 
Prezıdenttikten úmitkerlerge qoıylatyn talaptardyń biri - memlekettik tildi meńgerýi.  Osy synnan talaıy súrindi. Senator Ýálıhan Qaısarovta eki ret kandıdatýrasyn usynyp,emtıhan tapsyra almaı qazaq tilinen qate jiberdi. Ana tilge shorqaq bolǵan úmitkerlerdiń biri - Musylmandar odaǵynyń basshysy Murat Telebekov.  Esesine, Telebekov saılaý komısıasynda shoý uıymdastyryp, el esinde qaldy. Sońǵy ret prezıdent saılaýy 2015 jyldyń kókteminde ótkizildi. Kezekten tys. Nursultan Nazarbaevpen birge el basqarýdan úmittengen Ábilǵazy   Qusaıynovtyń  qazir qaıda júrgeni belgisiz.  Al Turǵyn Syzdyqov Májilistegi eń  jasamys depýtattardyń biri. Al bıylǵy saılaýǵa kimder túsedi, ázirge belgisiz.

Usynǵan: Farıza Jomartqyzy