Bıylǵy jyldyń «Jastar jyly» dep jarıalanýy qazaqstandyqtarǵa, sonymen qatar ásirese jambyldyq jastarǵa úlken serpilis ákelgen bolatyn. Sebebi, bul jastardy qoldaý baǵytyndaǵy kóptegen bastamalarǵa sebep bolary sózsiz edi. Rasynda da, jergilikti jerlerde biraz sharýalar qolǵa alynyp, arnaıy jobalar júzege asa bastaǵan bolatyn. Maqsat aıqyn bolǵandyqtan mejeli sharýalardyń basyn qaıyrý da qıynǵa soqpasy anyq. Onyń ústine bul jastarǵa qatysty másele bolǵandyqtan kez kelgen istiń belsendilikpen júzege asatyny aıtpasa da belgili.
Jalpy, memlekettik jastar saıasatyn qoldaýdyń respýblıkalyq jol kartasy bekitilgeni barshaǵa aıan. Osy jol kartasy aıasynda jastardy jumyspen qamtýǵa, olardyń bos ýaqytyn tıimdi uıymdastyrý men kásipkerlikpen aınalysýyna múmkindikter qarastyrýǵa, t.b. sharalarǵa basymdyq tanytylǵan.
Osylardyń ishinde jastardy maýsymdyq eńbekpen qamtý máselesine erekshe toqtalyp ótsek. Jalpy, jastardy maýsymdyq jumyspen qamtamasyz etý de mańyzdy sharalardyń biri ekeni anyq. Sebebi, jastardyń bos ýaqytyn tıimdi uıymdastyrýyna kómektesý, olardy eńbekke baýlý, jumys isteý arqyly óz qajettilikterine qarjy tabýyna qolǵabys bolý – jastar úshin úlken qoldaý. Osyndaı ıgi sharalardy uıymdastyrýdan Jambyl oblysy da kende emes. Mysaly bıyl 1 myńnan astam jasty «Jasyl el» eńbek jasaǵy sapynda maýsymdyq eńbekpen qamtýǵa 73,0 mıllıon teńge bólingen eken. Onyń 48 mıllıon teńgesi respýblıkalyq búdjetten bolsa, 25 mıllıony jergilikti búdjetten qaralǵan. Jasyl eldik jastardyń kúshi Taraz qalasyndaǵy ıesiz sý júıelerin, ıaǵnı kanaldardy tazartýǵa jumyldyrylyp, olardyń ortasha eńbekaqysy 60 myń teńgeni qurady. Bul jumystar bastalyp ketti. Sol sıaqty, 300-den astam óńir jastaryn qurylys nysandarynda maýsymdyq jumyspen qamtý josparlanǵan. Bul baǵytta da naqty jumystar atqarylyp jatyr.
Jalpy, bıylǵy jyly jastardy jumyspen qamtýdyń belsendi sharalaryna tartýǵa basymdyq berý kózdelgen. Máselen, jergilikti ákimdermen birlese otyryp bekitken mejelik kórsetkishter boıynsha 10 myńnan astam jas jumyspen qamtýdyń belsendi sharalaryna tartylatyn bolady. Budan bólek, Kásipkerler palatasymen birigip jastardy «Bıznes bastaý» jobasyna oqytý jumystary qolǵa alynyp otyr. Aǵymdaǵy jyly 605 jasty qamtý josparlandy. Aldaǵy ýaqytta bul baǵyttaǵy jumystar jalǵasyn tabatyn bolady.
Dýlat Aıtbaı
