Qostanaı oblysynyń Amangeldi jáne Jangeldın aýdanyndaǵy jaǵdaılar týraly biraz aqparat berildi dep oılaımyz. Desek te, Jangeldın aýdanynda bolǵandaǵy eń negizgi aıtatyn másele, elimizdegi barlyq qyrylǵan kıikterdiń sany resmı jarıalanǵandaı 134 000-nan álde qaıda kóp ekeni anyq boldy.
Sebebi, «Shyndyq ekspedısıasy» Jangeldın aýdanynyń birneshe eldi mekenderin aralap, halyqpen kezdesý barysynda dalada taǵy 5000 kıiktiń ólgeni týraly aqparat aldy. Tipti el ishinde ol 5000 kıik sońǵy birneshe kún ishinde qyryldy degen aqpar berdi.
Sonymen birge Amangeldi men Jangeldın aýdanynyń basshylary dereý jergilikti halyqty jınap, qyrylǵan kıikterdiń ólikterin shuǵyl kómip jatyr degen de aqparat tústi bizge. Aýdan ákiminiń Apparat basshysy aýdan ákimi men onyń orynbasarlary sol kıik kómý jumysynda júr dedi.
Bul jaǵdaıdy óz kózimizben kórip, naqty kóz jetkizý úshin, ekinshi jaǵynan aýdan basshylarymen «oqıǵa ortasynda» kezdesip, suhbat alyp, mán-jaıdy túsiný úshin jolǵa shyqtyq. Dala joldarynyń nasharlyǵy sonshalyq, asty bıik, júrdek avto kóliktiń ózi jete almaı, kólik aýystyrýǵa týra keldi.
Túngi on ekiler shamasynda kıik kómýge ketken adamdar keri qaıta bastady. Aýyr júk mashınalary men traktorlar, shaǵyn avtokólikterdi toqtatyp, mán-jaıdy suraǵanymyzda 5000 kıiktiń túgeldeı kómilip bitkenin, barǵan barlyq adamdardyń keri qaıtqanyn estidik. Al sol jigitter «ákim men onyń orynbasarlary 8 mashınamen artta kele jatyr» dedi. Alaıda ákimniń «kortejin» kezdestire almadyq. Ne de bolsa dep alǵa tarta berdik.
Qansha qıyndyq bolsa da, jergilikti halyqtyń kómegimen, nátıjesinde kıikter qyrylǵan aımaqqa da jettik túndeletip. Túnimen ashyq dalada qonyp, tań ata jan-jaǵymyzǵa qarap, bir-eki qyrdy asqanda ár jerde shashylyp jatqan kıikterdiń ólekselerine tap keldik.
Eki jaldyń ortasyndaǵy jazyq oıpańda shamamen árbir 25-30 metr jerde, keı jerde odan da jıirek, kıikterdiń óligi shashylyp jatyr, negizinen analyq bas. Biz 30-40 mınýttaı aralap, 42 kıiktiń óligin fotoǵa túsirdik. Odan ári aralap, sanap shyǵý múmkin bolmady. Kıikterdiń óligine qarap, olardyń keminde birneshe apta buryn ólgenderin baıqadyq. Halyqtyń aıtqan 5000kıiktiń sońǵy eki-úsh kúnde qyrylǵany týraly málimet rastalmady.
Sonymen, 5000 kıik kómilgen soń osynsha óliktiń jatqanyna qarap, qyrylǵan kıikterdiń sany búginge deıin jarıalanǵan sannan álde qaıda kóp ekenine kóz jetkizdik. Saıyn dalada áli kómilmeı, kórinbeı jatqan kıik ólikteri on myńdap jatýy múmkin-aý degen oıǵa keldik.
Aýdandaǵy birneshe eldi mekender men sharýa qojalyqtaryn aralaý barysynda mal shyǵynynyń da ótken jyldan álde qaıda kóp ekenin bildik.
Alaıda aýdan ákimdiginen resmı aqparat alý múmkin bolmady. Jergilikti ákimder Prezıdent Nursultan Nazarbaevtyń memleket pen bıliktiń halyqqa esep berip otyrýy jáne aqparattardyń halyqqa qol jetimdi bolýyn qamtamasyz etý týraly tapsyrmalaryn áli estı qoımaǵan sıaqty. Árıne jer shalǵaı, «bárine aýa-raıy kináli...»
Maqsat İlıasuly, «Antıgeptıl» qozǵalysynyń, «Shyndyq ekspedısıasynyń» múshesi
