«Otan úshin otqa tús, kúımeısiń». Sonaý surapyl jyldary ot pen oqqa qaımyqpaı keýde tosqan ár jaýyngerdiń osy bir qanatty sózdi tereń túsinetini kúmánsiz. 95 jastaǵy mınometshi maıdanger Ivan Botev osylaı dep oı túıindeıdi. 

Soǵys ardageri Ivan Botev 95 jylda ne kórmedim deıdi. Biraq sum soǵystyń surapyl jyldarynyń yzǵarynda aıryqsha shyńdalǵanyn aıtady. Reseıdiń Kemerov oblysy Iaıskıı aýdany Verho-Velıkosılkıı aýylynda týyp ósken. Orta mektepte oqyp júrip, kishkentaı Vaná jumys ta istegen. Soǵys bastalǵanda ol 8-synypta oqypty. Aldymen maıdan dalasyna ákesi attanǵan. 1943 jyly urysta ákesi jaralanyp, gospıtálǵa jiberildi degen habar estigende, ol 16 jasta bolǵan. Dál sol jyly bozbala Qyzyl armıa qataryna shaqyrtylady.

«Otan qorǵaý búgin jaı sóz bolyp estiledi ǵoı. Alaıda, sol surapyl jyldary bizdiń keýdemizge qasıetti jaýapkershiliktiń qorǵasyndaı salmaǵyn quıatyn. Bizdi birden urys dalasyna jibermedi. Aldymen tyńǵylyqty daıyndyqtan óttik. Voronej mektebiniń radıo mamandarynyń qataryna qosyldym. 1500 adamnan radıo sheberler vzvody qurylǵan bolatyn. 1943 jyldyń qyrkúıeginde oqý bitirgen soń Máskeýge jiberildik. Poltavaǵa birinshi gvardıalyq mehanıkalyq korpýs, 1004 birinshi gvardıalyq dıvızıada, jeńil artılerıalyq polkta jaýyngerlik mindetimdi atqardym», - deıdi Uly Otan soǵysynyń ardageri, Tyl Eńbekkeri Ivan BOTEV.

Ivan Botev 1-Belarýs maıdanynda shaıqasty. Atqyshtar polkindegi 120 mm mınomettik batareıanyń kózdeýshisi bolǵan. Sibirde týǵan salqynqandy jigittiń tabıǵı mergendiginiń arqasynda qarsylas jaqtyń dot, dzottaryn, oq atý núktelerin birneshe ret jalǵyz snarádpen joıǵan.

– Radom, Poznan, Lodz qalalaryn bosatyp, nemis shekarasyna shyqtyq. Atý degen qatań buıryq berildi. Germanıanyń birinshi bolyp Shverın qalasyna kirdik. Onda birde-bir adam bolmady. Olarǵa keńestik ásker kelip, bárińdi kesedi, atady, óltiredi depti. Sóıtip Oderge deıin bardyq. Berlınge deıin 90 shaqyrymdaı qalǵan bolatyn, – deıdi Ivan BOTEV qarıa.

Alaıda, osy ýaqytta Ivan Botevty Qazan qalasyndaǵy tanktik ýchılıshege jiberedi. Dál sol jerde ol soǵystyń aıaqtalǵanyn saltanatty otshashýdan biledi. Bul erekshe sát áli de esimde, deıdi soǵys ardageri. Urys aıaqtalǵanymen, Ivan Botev áskerde qyzmet ete beredi. 20 jyldaı tankıst bolyp, 10 jyldaı oqý bólimshelerinde jumys isteıdi.

Ýlánovsk ýchılıshesinde mehanıkterdi sý astyndaǵy júrgizýdi úıretken. 1971 jyly polkovnık shenimen zeınetke shyqty. 30 jyldaı Reseı Federasıasynyń azamattyq júıesinde qyzmet atqardy. Al 2012 jyly Reseıden Qazaqstanǵa kóship kelip, qazaq jerin qutty qonysy sanaıdy. Qazir ardager qyzynan nemere-shóberelerin tárbıelep, baqytty ǵumyr keship jatyr.