The Times gazeti "2013 jyly Qytaı ǵalymdary COVID-19 pnevmonıasyna uqsas aýrý týdyratyn belgisiz vırýsty tapqan" dep habarlady.

Basylym 2012 jyldyń tamyz aıynda shaǵyn zertteý toby jumbaq ólimdi zertteý úshin Qytaıdyń ońtústik-batysyndaǵy ken ornyna barǵanyn málimdedi.

"2012 jyly Qytaıda alty er adam COVID-19 juqtyrǵandarda kezdesetin sımptomdarǵa uqsas aýrý belgilerimen aýyrǵan, úsheýi kóz jumǵan" dep jazdy gazet.

The Times ǵalymdardyń shaǵyn zertteý toby  barǵan ken ornynda jarǵanattar men egeýquıryqtardyń baryn, ol jer mýtasıaǵa ushyraǵan mıkroorganızmder men adamǵa qaýipti patogenderdiń ósýine yńǵaıly bolǵanyn, birer aptadan keıin shahtaǵa kirgen alty er adamnyń belgisiz pnevmonıamen aýyrǵanyn, olardyń úsheýi qaıtys bolǵanyn jazdy.

Al, The Financial Press basylymynyń aqparatynsha , 45 jastaǵy er adam 2012 jyldyń 24 sáýirinde Qytaıdyń ońtústik-batysynda  aýyr pnevmonıaǵa shaldyǵyp, jansaqtaý bólimine túsken.

Kelesi kúni 42 jastaǵy Lv esimdi er adam ólimge dýshar etetin dál sondaı belgilermen aýrýhanaǵa jetkizilgen.

Beısenbige qaraı taǵy úsh oqıǵa bolǵan.

63 jastaǵy Chjoý, 46 jastaǵy Lú jáne 32 jastaǵy Lı reanımasıaǵa túsken.

Vý esimdi altynshy er adam jansaqtaý bólimine kelesi sársenbide túsken.

Alty adamǵa Moján aımaǵyndaǵy Tonggýan qalasynyń ońtústigindegi taýly mys kenishindegi qoqystan dárilerdi tazartý tapsyrylǵan.

Olarda dene qyzýy 39 gradýstan joǵary bolǵan. Olarda sondaı-aq jótel men aıaq-qoldardyń aýrýy sıaqty klasıkalyq koronavırýs belgileri baıqalǵan. Beseýinde tynys alýy qıyn bolǵan.

Alǵashqy eki adam qaıtys bolǵannan keıin, qalǵan tórteýi qan ketý, dene bezgegi, japon ensefalıti jáne tumaýǵa qatysty synaqtardan ótti, biraq bári teris nátıje bergen.

Atyshýly koronavırýstyq saraptama ortalyǵy Ýhan vırýsologıa ınstıtýty  tiri qalǵan tórt adamdy testten ótkizgen.

Tórt adamnan da SARS vırýsyna teris nátıje shyqqan. Tórt adamda da belgisiz SARS vırýsyna uqsas koronavırýsqa qarsy antıdeneler bar ekenin anyqtalǵan.

Sonymen qatar, qalpyna kelgen eki pasıent aýrýhanada jatqan eki adamǵa qaraǵanda antıdenelerdiń kóbirek deńgeıin kórsetken, olardyń bireýi keıin qaıtys bolǵan.

Alaıda osy oqıǵaǵa baılanysty Qytaıda SARS vırýsyna uqsas koronavırýstyń tabylǵany týraly nemese úsh adamnyń qaıtys bolǵany jaıynda aqparat jarıalanbaǵan.

Degenmen, bul aqparattar qytaılyq stýdenttiń doktorlyq dısertasıasynan tabylǵan. Jasyryn aýrýdyń óte mańyzdy málimetteri, sonyń ishinde antıdeneler synaqtarynyń nátıjeleri qytaılyq aýrýlardy baqylaý jáne aldyn alý ortalyǵy dırektorynyń stýdenti Lı Súdyń PhD dısertasıasynda jarıalanǵan.

Jas dáriger Lı Sú bul týraly tezıste birneshe tujyrymdar jasaǵan. Onyń jetekshisi, profesor Sıan Chýıanún, belgisiz vırýstan zardap shekken alty adamdy emdegen tótenshe jaǵdaılar bóliminde jumys istegen.

Jas zertteýshiniń tezısteri, eń aldymen, vırýstyń jarqanattan paıda bolǵanyn, SARS-qa  uqsas koronavırýs ekenin kórsetti.

– Bul belgisiz vırýstan paıda bolǵan pnevmonıadan zardap shekken alty shahter jumys istegen ken ornyndaǵy jarqanatty zertteýdi mańyzdy zertteý taqyrybyna aınaldyrdy, – dep qorytyndylaǵan Lı Sú.