Orta ǵasyrlarda 100 mıllıonnan astam adamdy ómirinen aıyrǵan "Qara ólim" degen atpen tanymal bolǵan býbon obasy AQSH Kolorado shtatynda rastaldy. Buǵan deıin býbon obasy Mońǵolıada, Qytaıda anyqtalyp, adamdar qaıtys bolǵany habarlanǵan. 

USA Today basylymynyń jazýynsha, Kolorado shtaty Djefferson okrýginiń densaýlyq saqtaý basqarmasy Denverge jaqyn ornalasqan Morrıson qalasynda bir janýardan býbon obasy tabylǵanyn málimdegen. Bul osy aýrýdyń AQSH-taǵy alǵashqy belgili jaǵdaıy.

Býbon obasy adamdarǵa kóbinese kemirgishter men búrgelerden juǵady.

İndet "Yersinia pestis" bakterıasynan týyndaıdy jáne tumaýǵa uqsas belgiler, qyzba, qaltyraý, bas aýrýy jáne álsizdik sezimi bolýy múmkin.

Sımptomdar ádette jeti kúnge deıin sozylady ári antıbıotıktermen tıimdi emdeledi, alaıda eger emdelmeıtin bolsa, ol qozǵalmaly aýyr túrge aınalýy, tipti, pnevmonıany qozdyrýy múmkin.

– Býbon obasy – bul Yersinia pestis bakterıalary týdyratyn juqpaly aýrý jáne eger tıisti saqtyq sharalary jasalmasa, adamdarǵa úı janýarlary arqyly juǵýy múmkin, – degen AQSH jergilikti okrýg dansaýlyq saqtaý basqarmasy.

Saqtyq sharasy retinde densaýlyq saqtaý qyzmetkerleri aýrýdyń kez kelgen juǵý múmkindigin boldyrmaý úshin úı janýarlarymen janaspaýǵa jáne jabaıy janýarlardyń etin jemeýge shaqyrdy.

Býbon obasy alǵash Mońǵolıa men Qytaıda baıqalǵan. Mońǵolıada indetke baılanysty bes aýdan karantıge jabylǵan. Mońǵolıanyń batys Govı-Altaı provınsıasyndaǵy 15 jastaǵy bir balanyń kóz jumǵany habarlandy. Jergilikte aqparat quraldarynyń jazýynsha, bala jabaıy janýardyń etin jegen. 

Osy aıdyń basynda Hovd provınsıasynda taǵy eki adamnan vırýs baıqalǵan.

2019 jyldyń sáýirinde batys Mońǵolıanyń Baıan-Ólgeı provınsıasynda  erli-zaıyptylar jabaıy janýar etin jegennen keıin, býbon obasynan qaıtys bolǵan.

China Daily-dyń habarlaýynsha, osy aıda oba Qytaıda da bir adamnan tabylǵan. Qala úshinshi deńgeıdegi saqtaný sharalaryn jarıalaǵan.

 – Qazirgi ýaqytta bul qalada býbon oba indetiniń taralý qaýpi bar. Qoǵam óziniń qorǵanys qabiletin arttyryp, densaýlyǵynyń jaǵdaıy týraly tez arada habarlaýy kerek, – dep habarlaǵan Qytaıdyń jergilikti densaýlyq saqtaý basqarmasy.

Jańa zertteýge súıene otyryp, Mońǵolıa densaýlyq saqtaý mınıstrligi, Qytaı men Reseıdiń, sondaı-aq Mońǵolıanyń Altaı aımaqtarynda bul aýrý juqpaly bolýy múmkin dep jarıalaǵan.