Qarjy ınstıtýttarynyń habarlaýynsha, alaıaqtar qoldanatyn bárneshe tásil bar.

• Qońyraý shalyp, ózin bank qyzmetkeri retinde tanystyrady. Kúdikti operasıalar týraly aıtyp, klıent shotynan aqsha aýdarýǵa qajetti málimetterdi alýǵa tyrysady. Mysaly, jeke kabınette qupıasózdi aýystyrýdy, jańa qupıasózdi jáne SMS-habarlama arqyly kelgen qupıa kodty aıtýdy suraıdy. Bul málimetter arqyly alaıaqtar klıent shotyndaǵy aqshany aýdaryp, tipti onyń atyna aqshalaı kredıt rásimdeýi múmkin.

• Qońyraý shalyp, klıent shotynan aqsha urlanýy qaýpi baryn, qarajatty jedel túrde "qosymsha shotqa", "saqtandyrý agentine", "saqtandyrý  uıashyǵyna" taǵy basqaǵa  aýdarý keregin aıtady. Ańyzdar ártúrli bolýy múmkin, bastysy – klıent qarajatyn basqa shotqa aýdarýǵa kóndirý. Keıbir jaǵdaıda alaıaqtar arnaıy kompúterlik baǵdarlamanyń kómegimen bank nómirinen qońyraý shalǵan bolady nemese uqsas nómirden qońyraý shalady.

• Poshta nemese messendjerlerge qaıyrymdylyq aksıasy, erekshe qarjylyq qyzmetter, júldeler utysy jáne taǵy basqa sharalar týraly aqparat taratady. Olarda jeke málimetterdi engizýge jáne banktik operasıalardy jasaýǵa arnalǵan siltemeler bolady. Adam karta málimetterin engizgen sátte alaıaqtar aqsha sheship alady. Sondaı-aq siltemede alaıaqtarǵa sizdiń qosymshańyzǵa kirýge múmkindik beretin vırýstar bolýy múmkin.

• Qońyraý shalyp basqa bireýdiń sizdiń jeke kabınetińizge kirýge talpynyp jatqanyn aıtyp, qaýipsizdik úshin qosymsha júktep alýdy usynady. Mundaı qosymshalar alaıaqtarǵa telefonyńyzǵa kirýge múmkindik beredi. Odan keıin sizdiń atyńyzdan qońyraý shalyp, qarjylyq operasıalardy jasaýy múmkin.

Birlesken málimdemede bankter jeke málimetter men elektrondy qarjy aýdarymdarynyń qaýipsizdigin joǵary deńgeıde qamtamasyz etetini, sondyqtan alaıaqtar qoldanýshylardyń ózderin aldaý arqyly aqsha jymqyrýǵa tyrysatyny aıtylady.

Sonymen qatar "alaıaqtar adamdy úreılendirip, oılanyp, jaǵdaıdy baǵamdap úlgerýge múmkindik bermeı, qarajatyn jyldam alýǵa tyrysady" degen bankter klıentterge úreılenbeýge shaqyryp, birneshe keńes usynǵan.

Eger sizge alaıaq qońyraý shalsa, ne isteý kerek?

Alaıaqpen sóılespeńiz. Tutqany qoıyńyz. Shottaǵy aqshańyzdyń ornynda ekenine kóz jetkizińiz. Suraqtaryńyz bolsa banktiń koll-ortalyǵyna qońyraý shalyńyz.

Eshkimge aıtpańyz:

• Uıaly qosymsha men ınternet-bankıngtegi jeke kabınetińizdiń qupıasózin;
• Karta rekvızıtterin: nómeri, jaramdylyq merzimi, CVV/CVC-kod (kartanyń artqy bóligindegi úshtańbaly kod).
• Operasıany: tólem, aýdarym t.b rastaýǵa arnalǵan SMS-kodty.

Bul derekterdi qońyraý shalǵan adam ózin bank qyzmetkeri dep tanystyrsa da, bank nómirine uqsas nómirden habarlassa da aıtýǵa bolmaıdy. Naǵyz bank qyzmetkeri mundaı aqparatty suramaıdy. Bul tek alaıaqtarǵa ǵana kerek.

Ornatpańyz:

• Tanys emes adamdar surasa, kez elgen uıaly qosymshany ornatpańyz

Silteme arqyly ótpeńiz:

• Habarlama tipti tanymal bank nemese kompanıa atynan kelse de. Siltemeni basqan soń kompúterińizge zıankes vırýs kirýi múmkin. Ol alaıaqtarǵa sizdiń banktik shottaǵy qarajatyńyzdy urlaýǵa múmkindik beredi.

Toltyrmańyz:

• Jeke málimetterińizdi suraıtyn anketelardy toltyrmańyz. Eger silteme arqyly ótseńiz, anketa, saýalnamany ashpańyz, ózińiz týraly aqparat qaldyrmańyz. Naǵyz aksıalar men utys oıyndary týraly bilgińiz kelse, bankterdiń resmı saıttary men áleýmettik jelidegi paraqshalaryn oqyńyz.