Batys elderi bortynda Nexta medıa-resýrsynyń burynǵy redaktory, belsendi Roman Protasevıch bolǵan ushaq baǵytyn kúshtep ózgertip, Mınskke qonýǵa májbúrleýge narazylyq bildirip jatyr.
Ryanair ushaǵy jeksenbide Eýropa odaǵy elderiniń ishki reısin oryndaý barysynda Grekıa astanasy Afınydan Latvıa astanasy Vılnúske ushyp bara jatyp, "bortta bomba bar" degen sebeppen ıstrebıtelderdiń kómegimen kúshtep Belarýs astanasy Mınskke qondyrylǵan. Ushaq qonysymen, bomba týraly aqparat ótirik bolyp shyqqany habarlanyp, bortta bolǵan jýrnalıs Roman Protasevıch tutqyndalǵan.
Ushaqty májbúrli qondyrý týraly buıryqty Belorýs prezıdenti Aleksandr Lýkashenkoniń jeke ózi bergen.
VVS dereginshe, oqıǵa Eýropada qyzý talqyǵa sebep bolyp, memleketter Protasevıchti dereý bosatýdy talap ete bastaǵan.
Lıtva prezıdenti Gıtanas Naýseda EO-ny Belarýske jańa ekonomıkalyq sanksıalar salýǵa shaqyrǵan. Belarýs prezıdenti Lýkashenko men eldiń ondaǵan sheneýnigi qazirdiń ózinde EO sanksıasyna ilingen. Budan bólek olarǵa Eýropa elderine barýǵa shekteý qoıylyp, aktıvteri buǵattalǵan.
Eýropa komısıasynyń basshysy Ýrsýla fon der Láıen "mundaı zańsyz árekettiń saldary bolatynyn" atap ótse, Polsha premer-mınıstri Mateýsh Moraveskıı muny "memlekettik terorızmniń buryn-sońdy bolmaǵan kórinisi" dep málimdedi.
AQSH memlekettik hatshysy Entonı Blınken "esten tandyrarlyq oqıǵany" aıyptap, prezıdent Baıden ákimshiligi "áriptesterimen kelesi qadamdardy kelisetinin" málim etti.
Ulybrıtanıa, AQSH, EO-dan quralǵan Syrtqy ister boıynsha komıtettiń segiz ókili Belarýske jáne Belarýstten ushýǵa tyıym salý kerektigi týraly bastama kóterdi. Keı resmı tulǵalar Eýro Odaqqa Belorýsten keletin jeńil jáne júk kólikterin kirgizbeýdi usynyp jatyr. Olardyń sózinshe, Lýkashenko, byltyrǵy daýly saılaýdan keıin opposısıanyń únin óshirý úshin qaı jerge deıin barýǵa daıyn ekenin kórsetken. Endi EO ol qandaı qun tóleýge daıyn ekenin sheshýge tıis.
Reıs baǵyty qalaı ózgertildi?
FR4978 reısi Lıtva shekarasyna jetkenine kóp bolmaı, Mınske qaraı batysqa burylady. Bordta 171 adam bolǵan.
Ryanair málimdemesinde ekıpaj múshelerine Belarýs áýedıspecher qyzmetinen bordtaǵy yqtımaldy qaýip týraly habarlama kelip, jaqyn mańdaǵy Mınsk áýejaıyna qoný týraly nusqaý berilgeni aıtylady.
Flightradar24 saıtynda kórsetilgen ushý traektorıasyna sáıkes, ushaq burylǵan sátte Mınskke qaraǵanda Vılnúske jaqyn bolǵan.
Keı jolaýshylar ınsıdent bastalǵanda Protasevıchtiń mazasyzdanǵanyn kórgenin aıtqan. "Ol ózine ólim jazasy qaýpi tónip turǵanyn aıtty" degen 40 jastaǵy Monoıka Sımkıene AFP agenttigine.
Basqa jolaýshy Reuters-ke Protasevıch jaǵdaıdy bilgende noýtbýgy men telefonyn joǵarǵy shkaftan shyǵaryp, janyndaǵy serigine bergenin habarlaǵan. Alaıda Lıtva prezıdenti Protasevıchtiń serigine ushaqqa oralýǵa ruhsat etpegenin málim etti.
Protasevıch kim?
Protasevıch Nexta medıa-kompanıasynyń, Telegram kanalynyń burynǵy redaktory. Ol 2019 jyly Belarýsten ketip, 2020 jylǵy prezıdent saılaýy barysyn aqparattandyryp otyrǵan. Nexta Belarýstegi prezıdent saılaýy kezinde opposısıanyń daýys berýinde sheshýshi ról atqardy. Opozısıa Lýkashenko daýys urlady dep sanaıdy. Úkimet jańalyqtardy taratpaı qoıǵannyn keıin bul pikirdegi adamdar kóbeı tústi. Osydan keıin oǵan terorızm men tártipsizdikti qozdyrý boıynsha aıyp taǵylǵan.
Batys lıderleri opozısıa basshysy kandıdat Svetlana Tıhanovskaıany qoldaǵan. Saılaýdan keıin Lýkashenkonyń jeńisine narazy ondaǵan myń adam birneshe aı boıǵy alańǵa shyqqan. Narazylyq aksıasyna shyqqandardy jergilikti polısıa uryp-soqqan, azaptaǵan áreketter kóptep bolyp, ondaı jaǵdaılardy Nexta udaıy jarıalap otyrǵan. Bıyldyń ózinde polısıa talapynan jasalǵan aıaýsyz áreketterdiń kóptegen jaǵdaılary tirkelip, 2700-den astam sottaý isteri bolǵan.
Aleksandy Lýkashenko Belarýsti 1994 jyldan beri basqaryp keledi. Ol prezıdent retinde 6 márte qaıta saılanǵan. Onyń saıasatta "Eýropanyń sońǵy dıktatory" degen aty bar.
Pikir qaldyrý