El ishinde ekinshi turǵanyńdy qaıteıin, Eýropada eń bolmaǵanda eki oıynda jeńýge jaramadyń. Alǵashqy oıynda «Arısti» áýpirimdep ótkenimen «Astana» Fınlándıanyń «KýPS» komandasynan asa almady. «Arısti» jeńý abyroı emes, óıtkeni ol – chempıonaty áli bastalmaǵan Grekıa eliniń komandasy. Al tonýsta júrgen komandamen kezdeskeni sol eken, birden topalań asty. Biraq aıtpaǵymyz bul emes. Oıyn jaǵy bólek taqyryp. Elordalyq klýbta budan basqa da soraqy nárseler bar. Sonyń biri – til máselesi jáne klýbtyń baspasóz qyzmetindegi kemshilikter.
Qazaq fýtolynda klýbtyq deńgeıde sońǵy jyldary Eýropa arenalarynda qýantqan bir komandasa bolsa, ol – árıne, «Astana». Elimizdiń alty dúrkin chempıony. Chempıondar lıgasynyń toptyq kezeńinde óner kórsetti. Birneshe ret Eýropa lıgasynda 48 myqtynyń qataryna qosyldy. Alaıda elimizdiń flagmany sanalatyn komandanyń memlekettik tilge qyryn qaraıtyny qynjyltady.
Qarsylastyń jaıyn bir qarap jibereıik dep oıyn aldynda «KýPS»-tyń resmı saıtyn aqtarǵam. Birinshi betten-aq fındarmen betpe-bet kezdeskendeı boldym. Sýomı tilinde saıraıtyn saıt eken. Óz tiline degen qurmeti shyǵar, aǵylshynsha nusqasy múldem joq. Kerek adam «aýdarmashy» arqyly túsinip alsyn degeni sıaqty. Al bizdiki she? Birden orys tildegi jańalyqtarǵa kóziń túsedi. Sosyn qazaq tilindegi nusqany tańdaýǵa týra keledi. Biraq mundaǵy jańalyqtardyń da kesh jańaratynyn baıqaısyń. Onyń ústine, orys tilindegi jańalyqty tikeleı aýdara salǵanyn ańǵarý qıyn emes. Kálka sózder óte kóp.
Mysaly, «KýPS»-pen bolǵan oıynnyń aldynda Andreı Tıhnonovtyń pikirin bilý úshin klýbtyń resmı saıtyna kirgenbiz. Bas bapker suhbatynyń taqyryby mynadaı: Andreı Tıhonov: «Jeńis úshin oınaıtyn bolamyz». Dál osy jerde «bolamyz» degen sózdiń ózi orysshadan tikeleı aýdarylǵany bilinip tur. Fılolog emespin, biraq jaı ǵana «Jeńis úshin oınaımyz» dese, áldeqaıda durys bolatyn sıaqty. Suhbattyń ishki mazmuny da jetisip turǵan joq. Mátindi Google aýdarmashynyń kómegimen aýdara salǵany aıtpasa da túsinikti. Saıtta mundaı túsiniksiz sózder óte kóp. Joǵaryda aıtqandaı mátin turmaq, taqyryptyń ózi qate-qate.
Odan árige ketsek. Mátini mynandaı: «Nátıjesiz ádemi fýtbol oınaýǵa bolady. Mysaly, jankúıerlerdiń ótinishin oryndap, kil jastardy shyǵaryp, úsh oıynda nól upaı jınaıtyn bolsaq, olar ne aıtady? Árıne, nashar bapker».
Budan ne túsindińiz. Men eshnárse uqpadym. Aıta bersek, mundaı qateler óte kóp.
«Astanannyń» áleýmettik jelidegi paraqshalary da ońyp turǵan joq. Qazaqstan kýbogynyń úshinshi týrynda «Astana» óz alańynda Oraldyń «Aqjaıyq» komandasyn jeńdi. Machtaǵy jeńis golyn Abat Aıymbetov soqty.
Sondaǵy klýbtyń resmı paraqshasynda mynandaı quttyqtaý jazylǵan: «Óz alańymyzda «Aqjaıyqty» mınımaldy eseppen tize búktirdik – 1:0.
Jeńistiń goldyń avtory Abat Aıymbetov!» Durysy: Jeńis golyn soqqan Abat Aıymbetov.
Jaraıdy, ony qoıshy, sol Google aýdarmalardyń ózi orysshasymen salystyrǵanda az. Mysaly, 1 tamyz ben 13 tamyz aralyǵynda klýbtyń resmı saıtyna shyqqan aqparattardy sanap shyqtyq. Orysshada – 22 aqparat, qazaqshada 15 materıal ǵana. Rasymen de, memlekettik tilde jazylǵan aqparattar joqtyń qasy. Al jankúıer retinde biz úshin mundaı jańalyqtar óte mańyzdy.
Elordamyz «Qyzyl» aımaqta bolǵandyqtan machqa jankúıerlerdiń kirýine ruqsat joq. Tek BAQ ókilderi ǵana kire alady. Alaıda baspasóz konferensıalaryndaǵy «tórtinshi bılik» ókilderiniń de sany joqtyń qasy. «KýPS»-pen bolǵan oıynnyń aldyndaǵy konferensıaǵa bar bolǵany 5-aq tilshi otyrdy. Bul klýb baspasóz qyzmetiniń jumys kórsetkishi bolsa kerek.
Baspasóz qyzmeti demekshi, «KýPS»-pen bolǵan oıynnyń aldyndaǵy baspasóz konferensıasynda 5 mınýt boıy mıkrofondy qosa almaı, artynsha «dobro pojalovat na pres-konferensıý fýtbolnogo klýba «Kaırat» dep, «qartopty jardy». Muny eleýsiz qaldyra salýǵa bolýshy edi, biraq «Barselonanyń» baspasóz qyzmetkeri óz komandasyn «Realmen» shatastyryp alǵanmen birdeı jaǵdaı bolǵandyqtan, qarap tura almadyq. Onyń ústine, zıany uzaq jyldan beri «Astananyń» ystyǵyna kúıip, sýyǵyna tońyp kele jatqan operator Pavel Laptevke tıip jatyr eken.
Sóıtsek, klýbqa jańadan kelgen baspasóz hatshy buǵan deıin Almatynyń «Qaıraty» men Shymkenttiń «Ordabasy» klýbtarynda qyzmet atqarǵan maman eken. Fýtbolda prınsıp degen bolatyn edi ǵoı. Negizgi qarsylastarynda qyzmet atqarǵan azamatqa qalaı baspasóz hatshylyǵyn senip tapsyrǵan? Muny da uqpadyq. Buǵan deıin de «Qaırattyń» ardager oıynshysy sanalatyn Mıhaıl Gýrman klýb tizginin ustaǵanda osyndaı áńgimeler shyqqan bolatyn. Sabaq almappyz... Degenmen «Astananyń» baspasóz qyzmetine jaýap beretin múldem basqa adam desedi. Tipti, buryn-sońdy eshbir BAQ-ta qyzmet etpegen áıel adam basqarady dep te estidik. Bálkim, klýbtyń BAQ-pen baılanysty joǵaltyp alǵany da soǵan baılanysty shyǵar. Áıtpese, buryn Dmıtrıı Nesterenko bolǵanda baspasózben baılanys máselesinde mundaı problemalardy estimeıtinbiz. Klýbtyń qazaqshasy da jaqsy edi.
Odan bólek, klýbtyń resmı transferleriniń ózi saıtta jarıalanbaǵan. ÝEFA Konferensıa lıgasynyń irikteý kezeńiniń aldynda komandaǵa eki jańa oıynshy qosyldy. Olar – chernogorıalyq shabýylshy Fatos Bechıraı men portýgalıalyq Pedro Eýjenıo. Biraq ol týraly ne orys, ne qazaq tilinde aqparat joq. Tek áleýmettik jelidegi habarlandyrýmen shektelgen. Esesine, komandadan ketken Roman Murtazaev týraly málimet bar.
Qysqasy, elimizdiń atyn Eýropa arenalarynda tanytyp júrgen elordanyń bas komandasynyń memlekettik tilde de sóılep, aqparat taratqanyn qalaımyz. Klýbtyń bas bapkeri, dırektory, oıynshylary eshqaısysy qazaq tilin bilmeıdi, bilse de sóılemeıdi. Kerek te qylmaıtyn shyǵar. Áıtpese, tym bolmasa, saıttyń jaǵdaıyn jasap qoıar edi ǵoı. Fýtbolshylardan qazaqsha sóıleıtin kapıtan Abzal Beısebekov bar. Biraq onyń suhbat berýi óte qıyn.
«Astana» jeke klýb emes. Memleket qarajatymen ómir súrip otyr. Sondyqtan osyndaı komandanyń memlekettik tilge qyryn qaraýy aqylǵa syıymsyz. Endeshe, klýb basshylyǵy aldaǵy ýaqytta biz aıtqan syn-eskertpelerden qorytyndy shyǵarady dep úmittenemiz.
Qýanysh Qappas, sport jýrnalısi
