10-shy TAPSYRMA

QR Úkimeti 2013 jyldyń 1 shildesine deıin máseleni egjeı-tegjeıli zerttep,  eń tó­mengi áleýmettik  úlgi-qalyptar men kepil­dik­terdi engizý jóninde  usynystar ázirlesin.

a) Turǵyn úı jaǵdaıynyń úlgi-qa­lyptary: qoljetimdilik pen jaılylyq.

Turǵyn úı, úı, páter - árbir qazaqstandyq úshin birinshi dárejeli másele, munyń ózi jeke bastyń ómiri men otbasyndaǵy jaqsy aýannyń senimdi negizi, bularsyz ál-aýqat pen ónimdi eńbekke atymen qol jetpeıdi.

Sondyqtan meniń tapsyrmam boıynsha qazirdiń ózinde «Qoljetimdi turǵyn úı - 2020» jáne «TKSH-ny jańǵyrtý» atty jańa aýqymdy baǵdarlamalar júzege asyrylýda.

Jaldamaly turǵyn úı naryǵyn damytý maqsatynda zańnamany jetildirý mańyzdy.

Memlekettik turǵyn úı jaldamalyq qoryn basqarý jónindegi mamandandyrylǵan kompa­nıa­lar qurýdy yntalandyrý, sondaı-aq birúlgili kelisimsharttar jasaý jolymen uzaq merzimdi jalgerlerdiń quqyn qamtamasyz etý kerek. Jalgerlikke qatysty sharttardyń bári móldir ári túsinikti bolýǵa tıis. Jalǵa beriletin turǵyn úı alýǵa qujattar jınaý isin ońtaılandyrý mańyzdy.

Jeke turǵyn úı qurylysynyń kólemin ásirese bolashaǵy bar qalalyq aglomerasıalar, monoqalalar  aınalasynda ósirý úshin jańa serpin qosar tetikter qajet.

Bul iste jeke úı salyp alǵysy keletin jáne oǵan  shamasy jetetin adamdar úshin salyqtyq je­ńildikter, nesıe berýdiń jeńildetilgen sharttary engizilýi múmkin.

Turǵyn úı qurylysyna úlestik salymdardy saqtandyrý júıesin jasap, barynsha damytý qajetti  bolyp kórinedi.

TKSH-ny jańǵyrtý aıasynda komýnaldyq sektordyń jelisi men nysandarynyń ahýaly jónindegi birtutas  jalpyulttyq málimetter bazasyn qalyptastyrý mańyzdy. Ár óńirde kom­mýnal­dyq jelilerdi jańǵyrtý jónindegi josparlar jasaý qajet.

Ákimder bul jumysty udaıy baqylaýda ustaýǵa tıis. Sýmen qamtamasyz etý men  sý arnalarynyń, elektr qýaty men jylý berýdiń, son­daı-aq basqa da komýnaldyq qyzmetterdiń kepildi úlgi-qalyptaryn jasap, engizý kerek.

TKSH-ny jańǵyrtý baǵdarlamasyna «tıimdi menshik ıesin» qalyptastyrý jónindegi is-sharalardy qosý  qajet.

Árbir páter ıesi úılerdi basqarý isine naqty qatysyp, osy Baǵdarlamadan paıda kóretindeı bolýy mańyzdy. 

 11-shi TAPSYRMA

QR Úkimeti 2012 jyldyń sońyna deıin jaldamaly turǵyn úı naryǵyn odan ári damytý jáne jeke turǵyn úı qurylysyn yntalandyrý jónindegi usynystardy taldap-jasasyn jáne engizsin.

b) Bilim berý júıesin jańǵyrtý jónindegi budan bylaıǵy qadamdar.

Bilim berý júıesine Qazaqstan turǵyndary­nyń  úshten bir bóligindeıi tartylǵan. Mundaǵy eń mańyzdysy bizdiń balalarymyzdyń naq osy bilim berý júıesinde ósetini, qalyptasatyny jáne eseıetini. Bul  árbir otbasyn tolǵan­tady.

Sondyqtan da búkil jańǵyrtý úderisiniń ta­bysqa jetýiniń túıindi faktory ulttyq bilim berý júıesin jańartýdyń tabysty ótýi bolyp tabylady.

Qazaqstandaǵy bilim berý júıesin jańǵyrtý úsh basty baǵyt boıynsha júrgeni kókeıge qo­nym­dy:

1. bilim berý mekemelerin ońtaılandyrý;

2. oqý-tárbıe úderisin jańǵyrtý;

3. bilim berý qyzmetteriniń tıimdiligi men qoljetimdiligin arttyrý.

Ońtaılandyrý  aıasynda bilim berýdiń úzdik­siz kólbeýin nyǵaıtý qajet.  «Jasqa qaraıǵy» bilim berýdiń tutas lıft sıaqty mektepke deıingi, bastaýysh, orta, kásiptik, joǵary jáne joo-dan keıingi barlyq túrleriniń ózara qısyndy baılanysyn qalpyna keltirý mańyzdy.

Bul oraıda jeke jáne memlekettik bilim berý mekemeleri usynatyn bilim berý qyzmetteriniń  arasyndaǵy  eleýli alshaqtyqqa jol berýge bolmaıdy.

Bilim berý júıesi jalpyulttyq kúıinde qalýǵa tıis.

Birinshiden, orta bilim berý júıesinde dırektorlar korpýsynyń sapasyn jaqsartý jóninde sharalar atqarý qajet.

Ekinshiden, memlekettik bilim berý úlgi-qalyptarynyń jeke mektepterde, kolejder men joo-larda, sonyń ishinde halyqaralyq joo-larda da saqtalýyna baqylaýdy jolǵa qoıý qajet.

Úshinshiden, joo-lardy ońtaılandyrý úderi­sin júrgizý mańyzdy. Qazaqstanda 146 joǵary oqý orny bar. Olardyń talaıy maman tárbıelep shy­ǵarýdyń qajetti sapasyn qamtamasyz ete almaıdy.

Úkimet Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligimen birlese otyryp,   qazaqstandyq eńbek naryǵyn Besjyldyq  Jalpyulttyq  Boljaýdy taldap-jasaýdy jáne jarıalaýdy táji­rıbege engizýge tıis. Mundaı qujat maman­dyq tańdaýda qazaqstandyq mektep bitirýshiler úshin jol kórsetkish bolady.

Sondaı-aq qazir jumys istep turǵan barlyq joo-lardy tekseristen  ótkizip, qorytyndysy boıynsha olardyń sanyn biriktirý nemese jekelegen mekemelerdi  taratý jolymen ońtaılandyrý kerek.

Tórtinshiden, dýaldy  kásibı bilim berýdi damytý mańyzdy. Jappaı mamandyqtar kadr­lary­nyń jetispeýshiligin eńserýge múmkindik beretin osy zamanǵy  qoldanbaly biliktilik orta­lyq­tary qajet.