Ýkraına prezıdenti Vladımır Zelenskıı osy aptada Túrkıada ótedi dep josparlanyp otyrǵan kelissózderdiń kezekti raýndy qarsańynda Ýkraınanyń egemendigi men aýmaqtyq tutastyǵy basty basymdyq bolyp qala beretinin málim etti, dep habarlady VVS.
– Qaýipsizdiktiń tıimdi kepili mindetti bolýǵa tıis. Bizdiń maqsatymyz – beıbitshilikti ornatyp, elimizdegi qalypty ómir oralý, – dedi ol.
Buǵan deıin Zelenskıı Reseıdiń soǵysty doǵarý úshin qoıyp otyrǵan talaptarynyń biri – beıtarap statýs máselesin talqylaýǵa daıyn ekenin aıtqan.
Sarapshylar beıtarap statýs Ýkraına múddesine sáıkes kelmeıtinin aıtady. Beıtarap statýs tańdalsa, Ýkraınanyń NATO-ǵa múshe bolý jospary ysyrylatyny anyq. NATO-nyń ózi Ýkraınany qabyldaýǵa asyǵyp otyrmaǵanyn Zelenskıı de túsinip, jýyrda Ýkraınanyń áskerı alánsqa ótý maqsaty oryndalýy qıyn ekenin aıtqan.
Stokgolm ýnıversıtetiniń tarıhshysy Leos Múller Deutsche Welle nemis basylymyna bergen komentarıinde Ýkraına úshin beıtarap statýstyń jaǵymsyz saldary bolatynyn málim etken.
– Mundaı jaǵdaıda (Ýkraıǵa beıtarap statýs ıelense – red) AQSH, Reseı sıaqty elder men NATO sıaqty uıymdar Ýkraınaǵa basqynshylyq jasalsa, ony qorǵaýǵa tıis. Ol úshin tıisti halyqaralyq quqyq pen kelisim qajet. Biraq búginde Reseı halyqaralyq erejelerdi oryndaýdan bas tartyp otyr. Ol azdaı Reseı Ýkraınadan demılıtarızasıany talap etip otyr. Bul – beıtarap el úshin aqylǵa syımaıtyn talap. Ýkraınada Shvesıa, Shveısarıa sıaqty beıtarap elderdegideı ózin qorǵaýǵa múmkindik bolýǵa tıis. Ýkraınanyń halyqaralyq kepildikterdiń quny joq ekenine kózi jetti. 1994 jylǵy Býdapesht memorandýmyna saı, ol KSRO-nyń ydyraýynan keıin ózinde qalǵan ıadrolyq qarýdan bas tartýdy moınyna alǵan. Onyń óteý retinde Reseı, AQSH pen Ulybrıtanıa Ýkraınanyń egemendigi men shekarasyna qurmet kórsetýge tıis edi. Arada 20 jyl ótkende Reseı Qyrymdy anneksıalap aldy, al Býdapesht memorandýmyna qol qoıǵan batystyq eki derjava buǵan kóz jumyp qarady, – deıdi ol.
Leos Múller Reseıdiń Ýkraınaǵa basyp kirýi 1945 jyldan keıin ornaǵan álemdik tártipti buzǵanyn, beıtarap statýsqa ıe Shvesıa men Fınlándıa Reseı aldynda ózin "strategıalyq turǵyda álsiz" sezinip otyrǵanyn, beıtaraptyqtan bas tartyp, NATO-ǵa ótýdi qyzý talqylap jatqanyn atap ótti.
Pikir qaldyrý