IN-VR PLATFORMASY TÝRALY NE BİLEMİZ? (İT mamanymen suhbat)

/image/2022/04/25/crop-39_106_680x1209_63f8feac-c8d8-40cc-9b4f-5cb971f3274e.jpeg

Búginde İT salasy elimizde keńinen qanat jaıyp keledi. Sonyń bir nátıjesi dep IN-VR platformasyn aıta alamyz. Bul jobanyń ereksheligi – adamdar qashyqtaǵy dúnıeni kózildirikpen shynaıy kóre alatyndyǵynda. Atalmysh tehnologıanyń qyr-syryn İT mamany Nazken Jaqsybaevamen suhbattan bile alasyzdar.

- Nazken Ǵalymqyzy, İT mamandyǵyna qyzyǵýshylyq qalaı oıandy? Osy salada jumys istep júrgenińizge qansha ýaqyt boldy?

- Maǵan bala kezimnen bastap jaratylystaný baǵytyndaǵy pánder unaıtyn edi. Mysaly, matematıka jáne fızıkany súıip oqydym desem artyq etpes. Sandarmen jáne algorıtmmen jumys istegendi unatatynmyn. Ýaqyt óte kele IT tek naqty esepterden ǵana turmaıtynyn túsindim. Munda shyǵarmashylyqta erekshe ról atqarady. Sebebi árbir joba – eń aldymen, ıdeıadan bastalady, keıin sol ıdeıanyń iske asyrý kezeńine kóshemiz.

İT salasynda jumys atqaryp kele jatqanyma 8 jyldan asa ýaqyt boldy. Qazaqstannyń birneshe ataqty bankterinde qyzmet istedim. Onda men baǵdarlamalyq jasaqtamany ázirlep, aqparattyq júıelerdi taldaýmen jáne IT-jobalardy júzege asyrýmen aınalystym.

- Jalpy elimizde bul sala qanshalyqty damý ústinde?

- Qazirgi tańdap elimizde IT-jobalardyń júzege asyrylýy aıtarlyqtaı joǵary deńgeıde dep oılaımyn. Salystyrmaly túrde alyp qarasaq, bizdiń mamandar sheteldikterden esh kem emes. Túrli salalarda paıdalanylatyn kóptegen qoldanbaly baǵdarlamalar, ónimder, baǵdarlamalyq jasaqtamalardy bizdiń áriptesterimiz de iske asyryp jatyr. Tek olardyń ónimin ózimizde jarnamalap, qoldaý kórsetý kerek.

- Vırtýaldy kózildirik týraly ıdeıa qalaı keldi?

- IN-VR platformasynyń negizin elimizdiń İT mamandary Darhan Daýtalıev jáne Alına Abdrahmanovamen birge qaladyq. Biz álemniń kez kelgen túkpirindegi ótip jatqan is-sharalardy elde júrip-aq kóre berýge bolatyn dúnıe jasap shyǵarǵymyz keledi. Sol ıdeıanyń negizinde VR arnaıy bas kıimin kıý arqyly iske qosylatyn VR kózildirikteriniń qurylymyn ózimizshe ázirledik.

Foto: Nazken Jaqsybaevanyń jeke muraǵatynan

Bizdiń joba ózge vırtýaldy shyndyq kózildirikterimen uqsas keledi. Máselen, bul qural arqyly da túrli beınelerdi 360 gradýsta kóre alasyz. Quddy ózińiz sol jerde saıahattap ne oıyn oınap júrgendeı áser alasyz.

- IN-VR-tehnologıasyn qandaı maqsatta, ne úshin qoldanady? Paıdasy týraly aıtyp ótseńiz?

- Adamdar kóbine IN-VR-tehnologıasyn kóńil kóterý maqsatynda paıdalanady. Degenmen bizdiń jobada onlaın bilim alý júıesi de qarastyrylǵan. Negizgi maqsatymyz da sol – IN-VR-júıesin oqý jáne bilim berý salalarynda keńinen qoldaný. Jalpy bizdiń tehnologıa men qashyqtan bilim berý júıesiniń aıyrmashylyǵy bar. Qarapaıym biz biletin qashyqtan oqytýda muǵalim men oqýshy arasynda tildesý múmkindigi shekteýli bolady. Sonymen qatar keı jaǵdaıda bilim alýshylar oqý materıaldaryn durys ıgere qalmaýy da múmkin. Al IN-VR-tehnologıasy osyndaı máselelerdi sheshedi. Máselen, oqý prosesi bastalardan buryn dáris, konferensıa nemesebasqa oqytý kýrstary ótetin aýdıtorıalarda 360 gradýs kamerasy aldyn ala ornatylady. IN-VR-platformasy arqyly sol kameraǵa joǵary sapamen jazylǵan beıne VR-kózildirikke beriledi. Iaǵnı VR-kózildirigin kıgen bilim alýshy basqa jerde otyrsa da, ózin sol bólmede bolǵandaı sezinedi. Ol sabaq berýshige suraqtar qoıa alady, odan jaýap estı alady, ári basqa qatysýshylarmen pikirlese alady. Eń mańyzdy ereksheligi – osy tehnologıa arqasynda álemniń túpkir-túpkirinde ornalasqan oqý oryndarynan úıden shyqpaı-aq bilim ala alasyz.

VR-júıesin taǵy qandaı maqsatta qoldanýǵa bolatynyna toqtalaıyn. Ózge aımaqtaǵy is-sharalardy, fýtbol jarysyn nemese bir sheteldik juldyzdyń konsertin kórgińiz keldi deıik. Keıde sol sharalardyń bıletteri óte qymbat bolady nemese tez satylyp ketedi. Sonymen qatar ushyp-kelý, vızalyq alymdarǵa aqshańyz taǵy shaǵyndalady. Mundaıda siz elektrondyq bıletti satyp alasyz da, IN-VR-platformasyndaǵy jeke kabınetke kiresiz. Bılettiń kodyn engizip, beıneni kompúter, noýtbýk, uıaly telefondaǵy braýzer arqyly nemese VR-kózildirigin kıip kóre alasyz. Minekeı, osylaısha ýaqytty da, qarjyny da únemdeýge bolady.

- Jobańyz týraly qyzyq áńgime órbittik. Al endi İT salasynda alǵa qoıǵan qandaı maqsat, josparlaryńyz bar?

- Alǵa qoıylatyn maqsatymyz – vırtýaldy shyndyq platformasyn tek konferensıa, konsert, bilim berý aıasynda ǵana qoldanbaı, sonymen qatar Qazaqstannyń basqa da ónerkásip salalarynda synap kórý. Joba aıasyn keńeıtip, qazaqstandyq jáne eýropalyq oqý oryndarymen jáne kásiporyndarmen kelissózder júrgizý de – aldaǵy josparymyzdyń biri. Otandyq ónim – IN-VR platformasy elimizdegi aqparattyq ındýstrıaǵa aýdarylatyn ınvestısıalardyń kóbeıýine, onlaın bilim berý ádisteriniń sapasy men tıimdiligin arttyrýǵa, ǵylymdy qajet etetin salalarda halyqty jumyspen qamtýǵa jáne óndiris oryndarynda eńbek qaýipsizdigin jaqsarýyna sebep bolady degen úmittemin.

- Suhbatyńyzǵa raqmet! Sizderge sáttilik tileımiz!

IN-VR PLATFORMASY TÝRALY NE BİLEMİZ? (İT mamanymen suhbat)

Qatysty tegter :

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar