Senator Marat Baqtıaruly aǵylshyn tilin bilý men ony tereń ıgerý eldegi 3,5 mıllıon oqýshynyń barlyǵyna birdeı qajet pe degen másele kóterip, úshtildi oqytý júıesin toqtatý qajettigin aıtty. Bul týraly Sputnik Qazaqstan saıty habarlady.
– Sóz joq, jastarymyz aǵylshyn tilin bilýi kerek. Bul – ýaqyt talaby. Biraq aǵylshyn tilin bilý men ony tereń ıgerý elimizdegi 3,5 mıllıon oqýshynyń barlyǵyna birdeı qajet pe? Balabaqshadaǵy, birinshi synyptaǵy oılaý júıesi áli tolyq jetilip qalyptaspaǵan, sanasy úlbirep turǵan qazaq sábılerine birden úsh tildi oqytýdyń ne qajeti bar? Bilim men ǵylymy joǵary Japonıa, Fınlándıa, Fransıa, Qytaı 10 jasqa deıin balalalaryn ózge tilde nege oqytpaıdy?, – dedi Baqtıaruly senattyń jalpy otyrysynda.
Osy oraıda senator álemniń ozyq otyz eldegi bilim berý júıesin mysalǵa keltirdi. Onyń aıtýynsha, eki til birinshi synypta tórt-aq elde, ekinshi synypta bes elde, al tórtinshi synypta on eki elde ǵana oqytylady.
– Al Qazaqstannan basqa álemniń birde-bir memleketinde úsh til múldem oqytylmaıdy. Demek, shet tilin bilý saýatty bolýdyń basty kórsetkishi emes, ol álemniń bilim-ǵylymnyń bıigin ıgerý úshin qajetti qural. Al shynaıy saýattylyq – ómirdi bilý, óziń tańdaǵan kásipti tereń ıgerý, qajetti daǵdylar men qabiletterdi qalyptastyrý. El prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev shet tildi oqytýdy ata-analardyń qalaýymen 5-shi synyptan bastaý oryndy ári tıimdi bolady dep aıtqan. Biz de balabaqshalar men bastaýysh synyptardaǵy barlyq pán tek ana tilinde oqytylýyn qolǵa alýymyz kerek, – dep atap kórsetti senat depýtaty.
Senator táýelsizdik jyldary bilim salasy eń kóp reformaǵa ushyraǵanyn da erekshe atap ótti. Mysaly, sońǵy bes jyl ishinde bilim týraly zańǵa 29 ret ózgeris pen tolyqtyrý engizilse, memlekettik bilim berý standarty jeti ret ózgeriske ushyraǵan.
– Árbir ózgeris saıyn oqýlyqtyń mazmuny jańaryp, qyrýar qarjy jumsalyp, jańadan oqýlyqtar basylyp jatady. Damyǵan elderde, máselen, Japonıadan memlekettik bilim berý standarty birneshe jyl talqylanyp, sońǵy ret 2010 jyly ózgertilip, osy kezge deıin ózgeris bolǵan joq, – dep atap kórsetti Baqtıaruly.
Onyń oıynsha, elde jańartylǵan bilim berý baǵdarlamasyn jasaý jaǵynan asyǵystyqqa jol berilgen. Al orta bilim sheksiz reformalardyń tájirıbelik alańyna aınalyp ketken. Oǵan qosa, sońǵy úsh jyl ishinde 1,2 mıllıon sábı dúnıege keldi. Aldaǵy ýaqytta olardyń barlyǵyn orta bilimmen qamtý máselesi týyndaıdy. Ol úshin, kem degende, úsh myń mektep salý qajet.
Senator Baqtıaruly osy máselege jaýapty úkimet basshysynyń orynbasary Eraly Toǵjanovqa depýtattyq saýal joldap, máseleniń mán-jaıyn túsindirýdi surady.
Pikir qaldyrý