Baqtıar ÓNERBAEV, Almaty oblysy ákiminiń orynbasary:

– Baqtıar Áltaıuly, kez kelgen el basty nazaryn ıdeologıanyń tamyr soǵysyna aýdaryp, qadaǵalap otyrady. Bizdiń mem­le­kettiń ulttyq ıdeologıasy – egemen elimizdiń irgetasyn odan ary beriktetip, shańyraǵyn bıiktetýge negizdelgen. Qazaq eli Tuńǵysh Pre­zıdentiniń kindik qany tamǵan Almaty oblysy osy baǵytta nesimen daralana ala­dy?
– Óziń aıtyp otyrǵandaı, Elbasy týǵan óńirdiń basqalardan ózgesheligi bar. So­nymen birge osynaý máni zor mártebe biz­derge úlken jaýapkershilik júkteıdi. Biz qaı iste bolsyn árdaıym aldydan kórinýge tıispiz. Óıtkeni Almaty oblysyn basqa­larǵa úlgi ete sóıleý, kórsetý – buryn­nan qalyptasqan dástúr. Osy oraıda, eli­mizdiń rýhanı ordasy degen mártebemen áli qoshtasa qoımaǵan Almaty qalasymen tyǵyz baılanys ornata otyryp, án men jyrdyń besigi, ultymyzdyń uıytqysy is­pettes Jetisý ólkesinde otanshyldyqty, memleketshildikti, elin-jerin súıýdi na­sıhat­taýǵa baǵyttalǵan asa aýqymdy da mańyzdy sharalar júzege asyrylýda deı alamyn. Olardyń barlyǵyn jipke tizbeı-aq, oblys ortalyǵynda bastaý alyp, qazirgi kezde aýdandarda jarasymdy jalǵasyn taýyp otyrǵan «Shańyraq – Máńgilik eldiń tuǵyry» atty uzaq merzimdik aksıany bóle-jara ataı ketsem deımin. Aksıa aıasynda ár aýdan, qalanyń bolashaǵynan úlken úmit kúttiretin belsendi jastarymen resmı oryn­darda emes, kópshilikke arnalǵan qy­myzhanada, kitaphanada emen-jarqyn júz­desýler ótkizip, erkin áńgime qurýdamyz. Jas­tarmen júzdesýge kópti kórgen, esim­derin el jaqsy biletin aqyn-jazýshylar, jýrnalıser, tarıhshylar men mádenıet­tanýshylar, el basqarǵan azamattar belsene atsalysýda. Oblystyq ardagerler uıymy da ıgi bastamalar kóterip, ulttyq ıdeolo­gıamyzdyń el ıgiligine qyzmet etýin qamta­masyz etýde. 
Buryndary rýhanıattyń basty kózi, tárbıe quraly retinde kitaptyń róli tym joǵary bolatyn. Sońǵy jyldary «kitap oqylmaıdy» degen áńgime jıi aıtylady. Jastarmen kezdesýler barysynda men olardyń kitapqumar ekendigin baıqap, kóńilimdegi alańdaýshylyqqa tusaý saldym. Jurttyń bári ınternettiń sońynda ketti deýge bolmaıdy, ár kúnin kitapsyz kózge eles­tete almaıtyn jastar da, orta býyn azamattar da barshylyq. Endigi maqsat – burynǵynyń barlyǵyn joqqa shyǵarýdy toqtatyp, ótken jyldardyń ónege tutatyn tustaryn balalar men jastar tárbıesi úshin tıimdilikpen paıdalaný. «Ótkenge topyraq shashsań, bolashaq saǵan tas atady» degendi umytpaıyq. 
– Búkil Qazaqstan Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyn atap ótip jatyr. Memlekettik deńgeıde kóńil bólingen mereıtoı aıasynda elimizdiń ár óńirinde ótkizý belgilengen, josparlanǵan saltanatty sharalar bar. Je­tisý óńirinde 550 jyldyqqa qatysty qandaı jumystar atqarylýda? 
– Memleketimizdiń mártebesin asyryp, halyqaralyq arenadaǵy bedelin bıiktetin mereıtoıdy joǵary deńgeıde ótkizý týraly Elbasynyń tapsyrmasy el mereıin tasyt­ty. Shyndyǵyn aıtý kerek, kórshiles el­derde memlekettikke qatysty ataýly data­lardy aıtpaǵanda, ataqty adamdarynyń basqan izine táý etip, eskertkish qoıyp, adamdar jınalatyn oryndarǵa aınaldyryp jatady. Osy oraıda, Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyn toılaý eldigimizdi álemge taǵy bir márte keńinen tanytyp, pash etetin saltanat bolady dep oılaımyn. Búkil qazaqstandyqtarǵa ortaq toıǵa Jetisý jurtshylyǵy da múmkindikterinshe úles qosýda. Oblysta Qazaq handyǵynyń 550 jyldyq mereıtoıyn daıyndaý jáne ótkizý jóninde 37 tarmaqtan turatyn óńirlik is-sharalar jospary jasalynyp, onda kórse­tilgender retimen júzege asyrylýda. Óńir­degi BAQ kóshbasshylary «Jetisý» telear­na­sy men «Jetisý» jáne «Ognı Ala­taý» gazetterinde arnaıy aıdarlar ashylyp, qazaq memlekettiginiń túp-tamyryn tarqa­typ, abyroıly jyldaryn halyqqa jet­kizetin taǵylymdy habarlar kórsetilip, súbeli maqalalar jarıalanyp, kórsetilýde. 
Josparǵa sáıkes, elimizdegi eń eleýli tarıhı jádigerlerdiń biri «Tańbaly» mem­lekettik tarıhı-mádenı qoryq-mura­jaı­yn­­da sapar ortalyǵyn salý, oblys sýre­t­teriniń arasynda «Qazaq handyǵynyń shejiresi» baıqaýyn ótkizý, saıaly Sarqan aýdanynda «Qazaq handyǵy – Eldiktiń bıik tuǵyry» atty ortalyq saıabaq ashý qolǵa alyndy. Sonymen birge oblystyq tilderdi damytý basqarmasy mereıtoı aıasynda jyrshy-termeshilerdiń «Tekti sózdiń tóresi – terme» konkýrsyn uıymdastyrýdy oı­las­tyryp otyrsa, Bıken Rımova atyndaǵy oblystyq dramteatr jazýshy-aqyn Qalıjan Bekhojınniń Abylaı hannyń ómiri men el basqarýdaǵy ereksheligin beı­neleıtin «Ulan asý» poetıkalyq dramasyn, jazýshy Táken Álipbaıdyń «Tomırıs» tarıhı dramasyn halyqqa tartý etýdi josparlady. Mereıtoıǵa oraılastyrylyp sporttyq básekeler ótkizilýde. Sonyń ishin­de ulttyq at sportynan Jambyl aýda­nyndaǵy «Kókbastaý» atshabarynda ótken jarystyń orny erekshe boldy. 
Sonymen birge kórshi eldermen eki ara­daǵy qarym-qatynasta da osynaý aıtýly sharaǵa basa mán berilýde. Jaqynda ǵana Qytaı Halyq Respýblıkasynyń Shensı provınsıasynan shyqqan halyqaralyq kerýendi shekaradaǵy Qorǵas aýylynda qar­sy alyp, sát sapar tilep, odan ary attan­dyrdyq. Ejelgi Jibek jolymen qatynaǵan kerýenniń búgingi kóshirmesi ispetti túıeli saýda kerýeni Almaty, Jambyl oblysta­rynyń birqatar aýdandaryn basyp ótip, Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna arnal­ǵan toıdyń negizgi saltanatty ótetin kúni kóne Taraz qalasyna at basyn tireıdi. Osy mereıtoı aıasynda Astana qalasynda ótetin sharanyń saltanatyn asyryp, mereıin tasytýǵa da Jetisý jeri men eli óz úlesin qosady. Elordanyń «Qazaq eli» monýmenti alańynda Almaty oblysynyń resmı dele­gasıasymen birge ónerpazdary astana­lyqtar men qala qonaqtaryna óz ónerlerin usynsa, qolóner sheberleri týyndylaryn tartý etedi. Mundaı sharalar qazanda Taraz qalasynda da uıymdastyrylady. Sol qazan aıynda oblys ortalyǵy janyndaǵy «Tal­dy­qorǵan» atshabarynda zamanynda bizdiń oblystyń Jarkent óńirinde ótken Orbulaq shaıqasynyń qoıylymy jurt nazaryna usynylady. Joǵaryda aıtqanymdaı, me­reı­toı qurmetine oraılastyrylyp, ulttyq sport túrlerinen jarystar, qıssa-dastan­dar men batyrlar jyryn mánerlep oqýdan oblystyq, respýblıkalyq baıqaýlar, bilim mekemelerinde tárbıelik saǵattar, rýhanıat oryndarynda ádebı keshter ótkiziledi. Oıǵa alǵandar tolyǵymen oryndalsa, sharalarǵa 5 myńǵa jýyq adam qatysady dep jora­mal­dap otyrmyz. Qazaq handyǵynyń 550 jyl­dy­ǵynyń joǵary deńgeıde uıymdas­tyrylyp, talǵamnan shyǵýyna bizdiń barlyǵymyz at­salysýymyz qajet. 
– Almaty oblysynyń basqa óńirlerden ereksheligi kóp. Halqynyń sany 2 mıllıonǵa jýyq, alyp jatqan aýmaǵy da asa aýqymdy. Siz oblys ákiminiń orynbasary retinde birin­shi kezekte mádenıet, bilim, densaýlyq syndy ári názik, ári asa mańyzdy salalarǵa jetek­shilik jasap, jaýap beresiz. Dál qazirgi kezde Jetisý jurtshylyǵynyń densaýlyǵyn saq­taý­dyń jaǵdaıy qalaı? Sonyń ishinde ana men bala amandyǵyn qamtamasyz etýdiń bary­sy, jalpy, salanyń áleýeti qansha­lyqty ekenin aıta ketseńiz. 
– Dál búgingi kúngi esep boıynsha oblys turǵydarynyń sany 2 mıllıonnan asyp ketti. Naqtyraq aıtqanda, 2 mıllıon 16 myń. Osynshama halyqqa 931 medısınalyq mekeme qyzmet kórsetedi. Olardyń 773-i memlekettik, 158-i jekemenshik. Medısına­lyq qyzmettiń sapasy oıdaǵydaı desem, eshkim artyq aıttyń deı qoımas. Salaǵa bólinetin qarjy jyl sanap artyp keledi. Bıyl densaýlyq saqtaýǵa 68,6 mıllıard teńge qarastyryldy. Jańa aýrýhanalar men emhanalar salynýda. Qyzmet sapasy­men birge jedeldik pen der kezinde kómek kórsetýge basa nazar aýdarylady. Qazirgi kezde eń shalǵaı aýyldaǵy mekemeniń ózinde «jedel járdem» arnaıy avtokóligi bar. Medısınalyq qural-jabdyqtarmen, dári-dármekpen, baılanyspen qamtamasyz etýde kemshilik joq. Basqany aıtpaǵanda, qala­lardaǵy irgeli aýrýhanalarǵa shuǵyl jet­kizý­di qajet etetin naýqastarǵa kómektiń der keinde kórsetilýi úshin eki birdeı sanı­tarlyq avıasıa bólimi, 15 telemobıldik ortalyq, magnıttik-rezonanstyq, 7 kom­pú­terlik tomograf, 19 mammograf jumys isteıdi. Bıyl jergilikti búdjetten 17 medısınalyq mekemege 1,4 mıllıard teń­gege kúrdeli jóndeý júrgizilýde. Sondaı-aq 11 emdeý mekemesiniń qurylysyna res­pýblıkalyq búdjetten 3, 988 mıllıon teńge, jergilikti búdjetten 2 866 mıllıon teńge josparlanǵan. 
Ómirge adam ákelgen ana men dúnıe esi­gin endi ashqan sábıdiń densaýlyǵy da dári­gerlerdiń qyraǵy baqylaýynda. Aq jeleńdi abal jandar osy baǵyttaǵy mindetterin minsiz atqarýy úshin zamanaýı medısınalyq jabdyqtarmen tolyq qamtamasyz etilgen. Taldyqorǵan qalasynda ornalasqan oblys­tyq perınataldyq ortalyq pen Almaty qala­syndaǵy oblystyq kópsalaly klını­kalyq aýrýhanasynda qurylǵan 4 birdeı shuǵyl transporttyq brıgada jas bosanǵan áıelder men jańa týylǵan nárestelerdi qaterli jaǵdaıda tasymaldap, tıisti medı­sı­nalyq mekemege jedel jetkizýdi júzege asyrady. Joǵaryda aıtylǵandardyń arqa­synda ótken jyldyń alty aıymen salys­tyrǵanda bıylǵy alǵashqy jartyjyl­dyq­ta 1000 adamǵa shaqqanda bala týý sany 24,3-ten 25,4-ke deıin artyp, sábı shetineýi tiri týylǵan 1000 shaqalaqqa eseptegende 10,2-den 8,1-ge deıin tómendedi. Almaty oblysynda ana ólimi tirkelgen joq. Halyq densaýlyǵynyń jaqsarýynyń basty kórsetkishi – adam ómiriniń uzaqtyǵy bolsa, jetisýlyqtardyń ortasha ómir súrý jasy bıyl 71jyldan asyp jyǵyldy. 
Ózderińiz bilesizder, Memleket basshy­sy salamatty ómir saltyn saqtaýǵa, halyq­tyń densaýlyǵyn barynsha jaqsartýǵa baılanysty jıi aıtyp, naqty tapsyrmalar júktep otyrady. Solardy basshylyqqa alyp, múmkindiginshe halyqqa qyzmet kórsetýdemiz. Oblys ákimi Amandyq Ǵab­bas­uly da medısına syndy mańyzdy sa­lany únemi nazarynda ustap, máselelerdiń der kezinde sheshilýin qamtamasyz etýdi talap etedi. Talap bar jerde tártip pen rettilik bolary sózsiz. 
– Bolashaq – bilimdi jastar qolynda. Joǵary bilimniń negizi negizgi jáne orta bilim oshaǵynda qalanady. Segiz júzge jýyq mek­tebi bar óńirde bilim salasynda qandaı bıikter baǵyndyryldy? Bıylǵy UBT nátı­jesi qandaı? Osydan birer jyl buryn jetisýlyq jetkinshekter bilim jáne ǵylym olımpıadalary men baıqaýlarynan toptap júlde ákelip, UBT qorytyndysynda turaqty túrde eldiń aldynan kórinýshi edi ...
– Elbasy óziniń Qazaqstan halqyna arnaıtyn jyl saıynǵy dástúrli jol­daýlarynda bilim salasyna aıryqsha mán berip, bilim men ǵylym sapasyn arttyrýǵa qatysty naqty mindetter júktedi. Osynda aıtylǵandarǵa sáıkes, oqýshylardyń fýnk­sıonaldyq saýattylyǵyn damytý jónindegi 2012 – 2016 jyldarǵa arnalǵan Ulttyq jospardy negizge ala otyryp, daryndy balalarmen júıeli túrde ju­mystar júrgizilýde. Sonyń nátıjesi bolar, byltyr Almaty qalasynda ótken ǵylymı jobalardyń respýblıkalyq baıqaýyna 23 oqýshymyz qatysyp, altyny, kúmisi jáne qolasy aralas 9 medal alyp keldi. Bıylǵy qańtarda 1-7-synyp oqýshylary arasynda ótken respýblıkalyq «Zerde» shyǵar­mashylyq jobalar men zertteý jumystary baıqaýynda baq synaǵan 22 oqýshynyń 14-i elge jeńimpaz bolyp oraldy. Ótken oqý jylynda Oral jáne Atyraý qalalarynda uıymdastyrylǵan respýblıkalyq pán olımpıadasynda oblys namysyn qorǵaǵan 60 oqýshy 27 medal (3 altyn, 7 kúmis jáne 17 qola) jeńip alyp, jalpykoman­dalyq esepte oblysymyzdyń ekinshi saty­dan kórinýine yqpal etýi Jetisý jeri talanttan kende emes ekendigin baıqatady. Jalpy, byltyr bizdiń jetkinshekter bilim jáne ǵylym synaqtarynda barlyǵy 167 medal ıelendi. UBT boıynsha da upaıymyz túgel. Kórsetkish ótken jylǵydan 3,4 balǵa kó­terilip, 77, baldy qurady. Altyn belgiden úmitker 349 túlektiń 191-i óz bilimin rasta­dy. 
– Aýyldardaǵy mádenıet úıleri men klýb­tar jumysyna qatysty syn jıi aı­ty­lady. Olardyń basym bóligi qys túsisimen qyzmetin baıaýlatyp nemese múlde toqtatady degendermen kelisesiz be? Muny jergilikte jerlerdegi murajaılar men kitaphanalarǵa qatysty da aıtýǵa bolady.
– Oblys aýmaǵynda 561 mádenıet jáne muraǵat mekemesi halyqqa qyzmet kórsetedi. Olardyń ishinde 244 mádenıet úıi nemese klýb, 268 kitaphana, 21 murajaı, 2 galereıa, 19 muraǵat, oblystyq deńgeıdegi 5 mekeme jáne 2 beınemobıl bar. 
Óziń de bilesiń, bir kezderi oblysta kitaphanalardy jappaı jaýyp, tek bilim oshaqtarynda ǵana qaldyrý baǵytynda jumys júrgizilgen. Onyń birqatar zardaby bolǵany da ras. Degenmen, qazirgi kezde barlyq eldi mekende kitaphana, mádenıet úıi nemese klýb jumys isteıdi. Búdjet tarapynan barlyq jaǵdaı jasalǵan. Shtat qarastyrylǵan, komýnaldyq qyzmetteri­ne qarjy bólingen. Al rýhanıat ordasynyń jumysy qyz-qyz qaınap, tolassyz júrip jatýy birinshi kezekte jergilikti jurttyń yntasy men yqylasyna qatysty dep oı­laı­myn. Adam kelmese, jylý júıesi jumys istep turǵan shaǵyn ǵımarattyń ózi qańyrap bos turǵandaı kórinedi emes pe?! Sondyq­tan, mádenıet oshaqtarynyń atyna oryn­syz syn aıtpaı, onyń qyzmetiniń halyqqa paıdaly bolýyna jumyla atsalysaıyq. Máselen, adamnyń jeke basyna tikeleı baılanysty jańalyq pen jaqsylyqty qaradan-qarap otyryp, syrttan kelip bireý jasap bermeıdi ǵoı. Aýyldyń mádenıetin kóterýge, rýhanıatynyń tamyr soǵysynyń durystalýyna bárimiz jaýaptymyz. 
Óneri óristi, kelbeti kelisti ólkede bıyldyń ózinde 28 klýb ashylyp, olardaǵy úıirmeler sanynyń 2 myńǵa jýyqtaýy salada syndarly jumys barlyǵyn baı­qatady. Sońǵy úsh jylda ǵana elge «Halyq­tyq» jáne «Úlgili» ataǵy bar 65 ujym qyz­met kórsetse, Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet jáne sport mınıstrliginiń 2015 jylǵy 30 naýryzdaǵy buıryǵymen osyndaı ujymdar sany taǵy 30-ǵa tolyǵyp, 88-ge jetti. 
– Jalpy, biz rýhanı qundylyqtarymyz­dy baǵalaı alyp otyrmyz ba? Almaty obly­sy aýmaǵynda tarıhy tereń oryndar men ejelgi eskertkishter jeterlik. Maǵan bizder solardy durys nasıhattaı almaı otyrmyz-aý degen oı keledi.
– Rasyn aıtý kerek, Jetisý jerinde bylaıǵy eldiń ǵana emes, syrttan keletin jurttyń da nazaryn aýdaryp, qyzyǵý­shylyǵyn týdyratyn baıyrǵy eskertkish­ter men tarıhı oryndar, tabıǵat tamasha­lary barshylyq. Meniń aldymda jatqan málimet boıynsha dál qazirgi kezde oblys aýmaǵynda 2333 jergilikti mańyzy bar tarıhı jáne mádenı eskertkishter orna­las­qan. IýNESKO-nyń búkiálemdik mádenı muralar tizimine engen Tańbaly, Talhız, Qoılyq jáne Qaramergen syndy arheolo­gıalyq eskertkishter zerttelip, zerde­lený­de. Respýblıkalyq dárejede mańyzdy dep sanalatyn 8 tarıhı jáne mádenı eskertkish pen 7 birdeı tabıǵat tartýy bolashaqta týrıser arylmaıtyn oryndarǵa aınalady degen oı bar. 
Nasıhattan kende emespiz. Oblystyq, respýblıkalyq buqaralyq aqparat qural­dary Jetisýdyń keremet jerlerin halyqqa tanystyrýda. Osy oraıda, Besshatyr qorǵandary, Eshkiólmes petroglıfteri, «Esik» qoryq-murajaıy jaıyndaǵy zert­teýler men suhbattar respýblıkalyq radıo men telearnalarda aıtylyp, kórsetilip, gazetter men jýrnaldarda jaryq kórgenin aıta ketken jón. Ózimizdiń oblystyq tele­arna men gazetter bul taqyrypty turaqty túrde kóterip turady. 
– Aýyldarda orta býyn jumysshy maman­dyqtarynyń tapshylyǵy tym ótkir sezile bastady. Jýrnalısik issaparlarǵa barǵan kezderi sharýashylyq basshylary júk kóligin júrgizýshiler, traktorshylar men kom­baın­shylar, temir jonýshylar men dáneker­leý­shiler jáne taǵy basqa maman jumysshy­lar­dyń deni qartaıǵanyn, jastardyń joqtyǵyn aıtyp, muń shaǵady. Sońǵy birer jylda osyn­­daı mamandardy oqytý men qaıta daıar­laýǵa qyrýar qarjy bólinýde. Sol mıllıon­darǵa oqytylǵandar qaıda ketip jatyr? 
– Munda taǵy da aldymyzdan jasta­rymyzdyń aýylda qalýǵa qatysty yntasy men yqylastyǵy joqtyǵy shyǵady. Olar­dy da sógýge bolmaıdy. Búgingi zamannyń damý qarqyny men talaby ózgeshe. Barlyq adam turmysqa qolaıly, kóńil kóteretin oryndary kóp qalaly jerde turǵysy keledi. Sondyqtan meniń oıymsha, birinshi kezekte jergilikti jerlerdegi jaǵdaıdy barynsha jaqsartyp, jastardyń qalýyna oń áser etetin qadamdardy qarastyrýymyz kerek. Biraq maman múlde joq dep aýyzdy qý shóppen súrtken de durys emes. Áke-sheshesiniń izin qýyp, isin jalǵastyrý úshin aýyldy tańdaǵandar qatary kóbeıip keledi. Mal, egin sharýashylyǵyna den qoıyp, týǵan jerine qaladan oralyp jatqandar da barshylyq. Jalpy, men aýyldyń bolashaǵy bekem bolatyndyǵyna senemin. Zaman alǵa jyljyǵan saıyn jaqsy ózgeristermen birge keri tartar qubylystar da jıi aldan shyǵady. Ondaılar ýaqytsha ekeni de anyq. 
Qazirgi kezde oblysta tehnıkalyq jáne kásiptik bilim beretin 67 oqý orny aýyl sharýashylyǵy, áleýmettik qyzmet kórsetý, qurylys, mashına tehnologıasy jáne jabdyqtaý, tehnıkalyq, pedagogıkalyq, ekonomıkalyq, medısınalyq baǵyttar boıynsha bilikti mamandar oqytýda. Taǵy 19 kolej agroónerkásiptik salaǵa qajetti mamandar daıarlaýda. Osylarda oqıtyn myńdaǵan jas erteń aýyldy jerden jumys tabary sózsiz. Tek olardyń yntasyn oıatyp, týǵan jeriniń búgini bekem, bolashaǵy jar­qyn bolýy jolynda qulshyna eńbek etýin durys uıymdastyra bilý qajet. Bul tusta bizderge jaýapkershiligi asa joǵary úlken mindet júktelip otyr. 
Al mamandardy qaıta daıarlaýǵa qaras­tyrylatyn qarajatqa keler bolsaq, ony ıgerýdiń ózindik talaptary bar. Barlyǵy soǵan saı, jergilikti jerlerdiń suranysy boıynsha júzege asyrylýda. Memleket basshysynyń bastamasymen qolǵa alynyp otyrǵan «Dıplommen – aýylǵa» baǵdarla­masy arqasynda aýyldy jerlerdegi mektep­terge jeti júzge jýyq jas mamannyń orna­la­sýy da atalǵan baǵytta jemisti jumystar atqarylýda ekenin ańǵartady. Atalǵan baǵdarlama aıasynda 2009 – 2014 jyldary oblystaǵy jergilikti jerlerde eńbektenýdi tańdaǵan 2860 jas mamanǵa kóterme jár­demaqy jáne 1188 jas mamanǵa baspana satyp alýǵa tómen paıyzben nesıe berilipti. Osylarǵa qarap otyryp, endi birer jylda aýyldar jasara túsetindigine senemin. 
– Onomastıkanyń oıynshyq emestigi týraly aıtylyp ta, jazylyp ta júr. Osy­dan biraz buryn respýblıkalyq BAQ bette­rinde Taldyqorǵan qalasyna qarasty Erkin aýylynyń aqsaqaldary tarapynan eldi mekendegi Bilál Súleev atyndaǵy kósheniń atyn aýystyrý týraly usynys jasalǵany tal­qyǵa túsken edi. Osy másele qalaı she­shildi?
– Bizdiń memlekette sóz bostandyǵy bar. Soǵan saı qoǵam músheleri ózderiniń oılary men usynystaryn ashyq aıta alady jáne oǵan tolyq quqyly. Degenmen, bar­lyq jaǵdaı zań talaptaryna saı sheshiledi. Bir kezderdegi «Aýylǵa atamnyń, kóshege kókemniń esimin ber» degen ótinish búginde orynsyz. Aýylǵa nemese kóshege, mektepke jáne taǵy basqalarǵa ataý berý máselesi aldymen oblystyq onomastıka komısıa­synda qaralyp, tıisti qorytyndy shyǵary­lady. Sodan keıin retimen oryndalady. Erkin aýylyndaǵy Bilál Súleev atyndaǵy kósheniń ataýyn aýystyrý jaıly másele Taldyqorǵan qalalyq ardagerler keńesinde talqylanyp, usynys jasaýshylarǵa zań talaptary túsindirildi. Týǵan eliniń erteńi úshin kúresken Alash arystarynyń biri, tarıhı tulǵalarymyzdyń qatarynda turǵan Bilál Súleevtiń esimi esten shyǵarylmaıdy.