Jýyrda úkimet otyrysynda Tótenshe jaǵdaılar mınıstri birqatar oblystarda kúnniń jylynýymen sel júrip, sý tasqyny bolýy múmkin ekenin málim etti. Oqys oqıǵalar kóktem erte keletin Túrkistan oblysynda bastalyp ta ketti. Osy oraıda Qamshy portaly qaýip aımaǵynda turǵan oblys ákimderine suraý salyp, kóktemgi sý basýǵa daıyndyǵy, buǵan deıingi oqıǵalardan qanshalyqty sabaq alǵany jóninde surady. Tómende Batys Qazaqstan oblysyndaǵy ahýal týraly oblys ákimi apparaty basshysynyń orynbasary Arsen Ǵubashevtyń jaýaby usynylǵan.

1) Óńirde qandaı problemalyq ýchaskeler bar? Qansha eldimekenge sý basý qaýpi tónip tur?

Kóp jyldyq monıtorıńke sáıkes oblysta sý tasqyny táýekeli aımaǵynda 138 eldimeken ornalasqan, olardyń 105-inde qaýip azaıtyldy, 1-eýinde qaýip joıyldy, al qalǵan 32-sinde qaýip saqtalýda, olarda qaýip-qaterdi azaıtý boıynsha jumystar «2021-2023 jyldarǵa arnalǵan sý tasqynyna qarsy sharalar Jol kartasy» men ınjenerlik jumystar jospary sheńberinde júrgiziletin bolady.

Sý tasqyny qaýpi bar barlyq aýyldar erekshe baqylaýǵa alyndy, jaýapty laýazymdy tulǵalar, ınjenerlik tehnıka jáne materıaldyq resýrstar bekitildi.

2) Eldimekenderdi sý tasqynynan saqtaý úshin, sý basý zardabyn tómendetý, oqys oqıǵalar men qaıǵyly jaǵdaılardyń aldyn alý úshin ne istelinip jatyr?

Qazirgi tańda 2023 jylǵy sý tasqyny kezeńindegi tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý josparyna sáıkes jumystar atqarylýda. Janar-jaǵarmaı materıaldarynyń, qaptardyń, ınertti materıaldardyń (18 myń tonna ınertti materıaldar, 56 myń qap, 78 tonna JJM) qorlary daıyndaldy.

205 mln. teńgege muz jarý jumystaryna, tikushaqty tartýǵa («Kazavıaqutqarý» AQ) jáne ǵaryshtyq monıtorıńti («Qazaqstan Ǵarysh sapary» UK) júzege asyrýǵa sharttar jasaldy.

Oblys boıynsha tótenshe jáne shuǵyl shyǵyndarǵa arnalǵan rezervterde 2,7 mlrd. teńge kózdelgen, bul ótken jylmen  salystyrǵanda 30%-ǵa kóp (2022 j. - 1,9 mlrd.teńge).

2 myńnan astam adamdy, 700-ge jýyq tehnıkany, 85 júzý quraldaryn jáne 276 motopompany quraıtyn kúshter men quraldar toptamasy daıyn.

3) Tótenshe jaǵdaılar mınıstri Iýrıı Ilın sý basýdyń dástúrli sebepteri retinde ózen arnalarynyń tolyp qalýy men baldyrlanýyn, drenajdyq-aryq júıeleriniń bolmaýyn ataǵan. Mundaı problemalar sizdiń oblysta qalaı sheshilip jatyr?

Ótken jyly 193 mln. teńgeden astam qarjyǵa 4 kanal tazartyldy (Jánibek, Sánkibaı, Pervomaı, Taıpaq, 35,8 km), sonymen qatar 13 gıdrotehnıkalyq qurylysty jóndeý júrgizildi (Sánkibaı (4), Pervomaı, Jánibek (2), Baǵyrlaı kanaldary, Varfolomeev gıdrotoraby, 1-Kaztalov sý qoımasy, 2-Kaztalov sý qoımasy, Mamaev gıdrotoraby, Saryshyǵanak sý qoımasy).

Shıeli, Derkól ózenderinde qamys shabý jumystaryn júrgizilip, bıyl arnany tazartý josparlandy.

Sonymen qatar 2,6 mlrd teńgeni quraıtyn Kırov-SHejin magıstraldyq kanalyn rekonstrýksıalaý júrgizilýde.

Jalpy oblysta 74 gıdrotehnıkalyq qurylym bar, onyń ishinde 7 sý qoımasy jóndeýdi qajet etedi. Sý qoımalaryn kezeń-kezeńmen jóndeý jospary jasaqtaldy.

4) Úkimet basshysy problemalyq óńirlerdiń ákimderi qardy ýaqytyly shyǵarýda sylbyrt qımyldap otyrǵanyn málim etip, sharýany shıratýdy tapsyrdy. Osy ýaqytqa deıin atqarylǵan jumys kólemi qandaı?

Búgingi tańda qardyń bıiktigi 12 sm quraıdy, bul ótken jyldyń kórsetkishinen 20 sm-ge tómen (2022 j. - 32 sm). Qardy ýaqytyly shyǵarý jumystary týálik boıy júrgiziledi.

5) Álıhan Smaılov sondaı-aq oblys basshylaryna burynǵy qatelikterdi qaıtalamaýdy qatań tapsyrǵan. Aldyńǵy jyldardaǵy jaǵdaıdan nátıje shyǵaryp, «bıyl oblysymyz kóktemgi sý tasqynyna tas-túıin daıyn» dep aıta alasyz ba?

Qazirgi tańda 2023 jylǵy sý tasqyny kezeńindegi tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý josparyna sáıkes jumystar atqarylýda. Sý tasqyny qaýpi bar barlyq aýyldar erekshe baqylaýǵa alyndy, jaýapty laýazymdy tulǵalar, ınjenerlik tehnıka jáne materıaldyq resýrstar bekitildi.

6) Kóktemdegi oqys oqıǵalar kezinde jergilikti ákimdikterdiń shamasy jetpeı jatqan jumysty halyq áleýmettik jeli arqyly jylý jınap sheshken jaǵdaılarǵa kópshilik kýá. Sizderdiń oblys sý basýdyń zardaptaryn joıý, sý basqan eldimekenderdiń halqyn evokýasıalaý syndy sharýalarǵa qanshalyqty ázir?

Qazirgi tańda 2023 jylǵy sý tasqyny kezeńindegi tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý josparyna sáıkes jumystar atqarylýda. Janar-jaǵarmaı materıaldarynyń, qaptardyń, ınertti materıaldardyń qorlary ázirlendi, sonymen qatar oblys boıynsha barlyq evakýasıalyq pýnktter daıyndaldy.