Naýryz aıynan bastap jeke tulǵany bankrot dep taný úshin ótinim qabyldaý bastalady. Alaıda Finprom.kz mamandary ózin bankrot dep jarıalaǵan tulǵa shyn máninde aldaǵy úsh-bes jyl boıy eldiń qarjy júıesinen aıyrylatynyn, qatań shekteý men baqylaýǵa tap bolatynyn aıtady.
Qazaqstanda bankrottyqtyń saldary endi jańa zańda kórsetilgen: nesıe alýǵa bes jylǵa tyıym salynady, jańa bankrottyqqa jeti jylǵa tyıym salynady, sondaı-aq qarjylyq jaǵdaıdy úsh jyl boıy mindetti túrde baqylanady.
Shyn máninde bankrottyq degenimiz adamnyń aldaǵy úsh-bes jyl ishinde eldiń qarjy júıesinen aıyrylý ekenin túsiný kerek.
Másele adamnyń nesıe ala almaıtyndyǵynda ǵana emes, bul shyn máninde óte qatań shekteý. Bankrot bolǵan adam úsh jyl boıy qasaqana nemese jalǵan bankrot emestigi turaqty tekseriledi. Iaǵnı, bankrot bolǵan adam múlik satyp alatyn bolsa, onyń qaıdan qarajat tapqany týraly kúmán týyndaıdy (kredıtorǵa da habarlanady). Budan bólek kez kelgen bank shottary men aqsha aýdarymdary baqylanyp otyrady. Biraq búginde bizdiń búkil ómirimiz derlik tólem kartalary men ınternet-bankıngpen baılanysty.
Jasyryn aktıvterdiń bar-joǵy da tekseriletin bolady jáne bul jerde 2025 jylǵa deıin kezeń-kezeńimen mindetti deklarasıany eske túsirgen jón. Munda qazirdiń ózinde barlyq aktıvter ashylady – sheteldegi jyljymaıtyn múlik, krıptovalúta jáne t. b.
Qandaı da bir aktıvti kredıtordyń múddesine qaıshy, ıaǵnı onyń aldyndaǵy qaryzdy jappaı satý nemese basqa da opersıalar jasaǵanda bankrottyq jaramsyz dep tanylady. Múlik satýǵa qoıylyp, onyń aqshasy kredıtorǵa óteledi. Sonymen qatar, boryshkerge de, onyń qarjylyq menedjerine de ákimshilik jaýapkershilik júkteledi (jáne mundaı jaǵdaılar kóp bolsa, zańdaǵy jaýapkershilik qylmystyq jaýapkershilikke deıin ulǵaıtylýy múmkin).
Sondaı-aq, sot arqyly ózin bankrot dep taný týraly sheshim qabyldaǵan azamat alty aı ishinde (tikeleı rásim barysynda) elden shyǵa almaıdy, degenmen adam bankrot dep tanylǵan soń onyń elden ketýine eshqandaı kedergi joq. Bul teorıada.
İs júzinde bul jerde taǵy bir qyzyqty jaıt bar. Yqtımaldyǵy joǵary bankrot vıza alý qajet kez kelgen elge bara almaıdy. Vızany berý kezinde tólem qabilettiligin rastaý qajet mysaly, bank shotynyń úzindisi (shengen úshin, mysaly, bir kúnge shamamen 65 eýro). Bankrottyń mundaı úzindisi bolmaıtyny anyq. Jalpy, bankrotqa vıza berilmeıdi, mysaly, kez kelgen basqa elde turýǵa ruqsat berilmeıdi, óıtkeni «qara daq» osylaı jumys isteıdi.
Sonymen qatar, bankrottyq ońaı emes, kóp adamdar úshin aýyr, uzaq jáne qymbat proses ekenin túsiný kerek.
Qazirgi tańda QR-da rásimderdiń úsh túri bar, tek bireýi ǵana ýákiletti organ arqyly júzege asyrylady — sottan tys bankrottyq.
Taǵy ekeýi — sot bankrottyǵy jáne tólem qabilettiligin qalpyna keltirý jumystary boryshkerdiń múlki esebinen tólenetin qarjy menedjerleriniń qatysýymen júzege asyrylady (ár aıǵa 1 eń tómengi jalaqy, 2023 jyly 70 myń teńge).
Sottan tys bankrottyqqa 1600 AEK-ten (2023 jylǵa 5,5 mln teńge) qaryzy bar jáne jyljymaly nemese jyljymaıtyn múlki múlde joq (ne qaryzy bes jyldan astam ótelmegen nemese boryshker alty jáne odan da kóp aıǵa AÁK alýshy).
Múlik bar bolsa, onda bankrottyq týraly sot óndirisi qoldanylady jáne ol qaryzdy tóleý úshin satylady, onyń ishinde jalǵyz turǵyn úı, eger ol kepil nysanasy bolsa.
Eń jaqsy nusqa — úshinshi prosedýra, tólem qabilettiligin qalpyna keltirý. Bul jaǵdaıda adamǵa bankrot mártebesi túrindegi «qara daq» basylmaıdy.
OQI OTYRYŃYZ:
♦ Qaryzsyz ómir bastaý múmkindigi. Bankrottyq týraly zań qalaı jumys isteıdi?
Pikir qaldyrý