Memlekettik kirister organdary laýazymdy adamdarynyń taýarlarǵa kedendik tazartýdy jasaý qaǵıdalaryn bekitý týraly

«Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy keden isi týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń 2010 jylǵy 30 maýsymdaǵy Kodeksiniń 271-babyna sáıkes, buıyramyn:
1. Qosa berilip otyrǵan Memlekettik kirister organdary laýazymdy adamdarynyń taýarlarǵa kedendik tazartýdy jasaý qaǵıdalary bekitilsin.
2. Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstrligi Memlekettik kirister komıtetine (D.E. Erǵojın) zańnamamen belgilengen tártipte:
1) osy buıryqtyń Qazaqstan Respýblıkasynyń Ádilet mınıstrliginde memlekettik tirkelýin;
2) osy buıryqty memlekettik tirkeýden ótkizgennen keıin kúntizbelik on kún ishinde merzimdik baspa basylymdarda jáne «Ádilet» aqparattyq-quqyqtyq júıesinde resmı jarıalaýǵa joldaýdy;
3) osy buıryqty Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstrliginiń ınternet-resýrsynda ornalastyrýyn qamtamasyz etsin.
3. Osy buıryq alǵashqy resmı jarıalanǵan kúninen bastap kúntizbelik on kún ótken soń qoldanysqa engiziledi.

Mınıstr B.SULTANOV.

Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstriniń
2015 jylǵy 31 naýryzdaǵy № 246 buıryǵymen bekitilgen

Memlekettik kirister organdary laýazymdy adamdarynyń taýarlarǵa
kedendik tazartýdy jasaý qaǵıdalary

1. Jalpy erejeler
1. Osy Memlekettik kirister organdary laýazymdy adamdarynyń taýarlarǵa kedendik tazartýdy jasaý qaǵıdalary (budan ári – Qaǵıdalar) «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy keden isi týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń 2010 jylǵy 30 maýsymdaǵy Kodeksiniń (budan ári – Kodeks) 271-babyna sáıkes ázirlendi jáne taýarlardy kedendik rásimmen ornalastyrý kezinde kedendik tazartýmen jáne taýarlardy shyǵarýmen baılanysty kedendik operasıalardy jasaý kezinde memlekettik kirister organdary (keden beketteri) laýazymdy adamdary is-qımylynyń dáıektiligin aıqyndaıdy.
2. Qaǵıda kedendik tranzıt kedendik rásimimen ornalastyrylatyn taýarlarǵa kedendik tazartýdy júzege asyrý kezinde qoldanylmaıdy.
3. Taýarlardy kedendik tazartýdy óziniń laýazymdyq (fýnksıonaldyq) mindetterine sáıkes osyndaı kedendik operasıalardy jasaýǵa ýákiletti keden beketteriniń laýazymdy adamdary (budan ári – ýákiletti laýazymdy adam) júzege asyrady.
4. Ýákiletti laýazymdy adam taýarlarǵa kedendik tazartýdy taýarlarǵa arnalǵan deklarasıany (budan ári – TD) jazbasha nemese elektrondyq qujat túrinde paıdalana otyryp júrgizedi.
5. Taýarlardy kedendik tazartý jáne kedendik baqylaýdy júrgizý kezinde ýákiletti laýazymdy adam táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanady.
6. Taýarlardy kedendik tazartý kezinde TD–ny deklarant nemese keden ókili onyń qyzmet aımaǵynda taýarlar kedendik baqylaýda turǵan memlekettik kirister organyna usynady.
Keden isi salasyndaǵy ýákiletti organnyń sheshimi boıynsha qubyrjol kóligimen nemese elektr berý jelisi boıynsha ótkiziletin taýarlarǵa kedendik tazartý prosesin ońtaılandyrý maqsatynda kórsetilgen taýarlarǵa qatysty TD taýarlardyń ornalasqan jerine qaramastan memlekettik kirister organyna beriledi.

2-bólim. Taýarlardy jazbasha nysanda kedendik deklarasıalaý kezinde taýarlarǵa kedendik tazartýdy jasaý kezinde ýákiletti laýazymdy adamnyń is-qımyly

1-paragraf. TD-ny qabyldaý, tirkeý jáne tirkeýden bas tartý kezinde
ýákiletti laýazymdy adamnyń is-qımyly
7. TD-ny qabyldaýmen, tirkeýmen jáne tirkeýden bas tartýmen baılanysty kedendik operasıalar «Taýarlarǵa arnalǵan deklarasıany tirkeý, tirkeýden bas tartý jáne taýarlardy shyǵarýdan bas tartýdy resimdeý tártibi týraly» Keden odaǵy komısıasynyń 2010 jylǵy 20 mamyrdaǵy № 262 sheshimine (budan ári – Taýarlarǵa arnalǵan deklarasıany tirkeý, tirkeýden bas tartý jáne taýarlardy shyǵarýdan bas tartýdy resimdeý tártibi) sáıkes júzege asyrylady.
8. Osy Qaǵıdalarmen belgilengen tártipte berilgen TD, onyń berý kúnin jáne ýaqytyn, onyń elektrondyq kóshirmesin jáne qajetti qujattardy osy Qaǵıdalarǵa 1-qosymshamen belgilengen nysan boıynsha qaǵaz jáne (nemese) elektrondyq túrde TD tirkeý jýrnalynda tirkeý jolymen mindetti qabyldaýǵa jatady.
TD qabyldaýdan bas tartýǵa tyıym salynady.
9. Deklarant ne keden ókili TD bergen kezde ýákiletti laýazymdy adam taýarlardy kedendik deklarasıalaý kezinde usynylatyn Kodekstiń 281 jáne 282–baptarynda kórsetilgen qujattardyń, jáne Taýarǵa arnalǵan deklarasıany tirkeýdi, tirkeýden bas tartýdy resimdeý tártibimen (budan ári – Taýarǵa arnalǵan deklarasıany tirkeýdi, tirkeýden bas tartýdy, taýarlardy shyǵarýdan bas tartýdy resimdeý tártibi) belgilengen nysan boıynsha eki danadaǵy qujattar tizimdemesiniń bar bolýyn tekseredi.
10. TD qabyldanǵany tizimdemeniń eki danasyna, onyń ishinde tıisti kishi júıelerdi paıdalanýǵa engizý sátinen bastap memlekettik kirister organynyń aqparattyq júıesinde ýákiletti laýazymdy adamnyń tegi men aty-jónin kórsete otyryp, kúni men ýaqytyn, qolyn jáne jeke nómirlik mór bederin qoıýmen rastalady.
11. Taýarǵa arnalǵan deklarasıany qabyldaǵan kezde ýákiletti laýazymdy adam ony berý merzimin tekseredi.
Eger TD Kodekstiń 283–babymen belgilengen merzimdi buza otyryp berilse, ýákiletti laýazymdy adam «Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń 2014 jylǵy 5 shildedegi Kodeksimen kózdelgen sharalardy qabyldaıdy.
12. TD bergen sátten bastap ýákiletti laýazymdy adam otyz mınýttan aspaıtyn merzimde onyń tirkeýin júrgizedi.
TD tirkeý Kodekstiń 138–babyna sáıkes taýarlardy kedendik deklarasıalaýy úshin kedendik alymnyń tólengeni týraly rastaýdyń bolýy jáne TD tirkeýden bas tartý negizdemesiniń bolmaýy kezinde júrgiziledi.
13. TD tirkeý memlekettik kirister organynyń aqparattyq júıesinde, sondaı-aq TD tirkeý jýrnalynda ýákiletti laýazymdy adam júzege asyrady.
Memlekettik kirister organynyń aqparattyq júıesi TD elektrondyq tirkeý jýrnalyn, onda TD tirkeý kúnin, ýaqytyn, onyń ishinde TD tirkeý nómirin kórsete otyryp avtomatty túrde qalyptastyrady.
14. Ýákiletti laýazymdy adam, eger:
1) TD-ny, tirkeýge quqyly emes keden beketine berse;
2) TD-ny keden beketine ýákilettigi joq adam berse.
TD-ny beretin adamnyń ókilettigin tekserýdi ýákiletti laýazymdy adam TD-daǵy málimetterdi Keden ókilderiniń tiziliminde bar aqparatpen salystyrý jolymen, sondaı-aq keden isi salasyndaǵy ýákiletti organnyń TD elektrondyq kóshirmelerin qalyptastyrý úshin paıdalanylatyn kodty deklarantqa berý týraly sheshimdermen júzege asyrady;
3) TD–da Kodekstiń 279–babymen kózdelgen negizgi málimetter kórsetilmese;
4) TD–ǵa qol qoıylmaǵan, ne tıisti túrde kýálandyrylmaǵan nemese belgilengen nysan boıynsha jasalmaǵan bolsa.
TD–ny toltyrý tártibi «Taýarlarǵa arnalǵan deklarasıany toltyrý tártibi jónindegi nusqaýlyq týraly» Keden odaǵy komısıasynyń 2010 jylǵy 20 mamyrdaǵy № 257 sheshimimen (budan ári – TD toltyrý jónindegi nusqaýlyq) aıqyndalady;
5) Kodekske sáıkes TD berilgenge deıin nemese berýmen bir ýaqytta jasalatyn áreketter jasalmaǵan deklarasıalanatyn taýarlarǵa qatysty TD–ny tirkeýden bas tartady.
15. TD-ny tirkeýden bas tartýdy ýákiletti laýazymdy adam Taýarǵa arnalǵan deklarasıany tirkeýdi, tirkeýden bas tartýdy, taýarlardy shyǵarýdan bas tartýdy resimdeý tártibine sáıkes resimdeıdi.

2-paragraf. Qujattamalyq baqylaýdy júzege asyrý kezinde ýákiletti
laýazymdy adamnyń is-qımyly
16. Taýarlardy kedendik tazartý kezinde ýákiletti laýazymdy adam TD jáne usynylǵan qujattarǵa tekserý júrgizý jolymen qujattamalyq baqylaýdy júzege asyrady.
17. TD–ǵa qujattamalyq baqylaý kezinde ýákiletti laýazymdy adam mynadaı áreketterdi oryndaıdy:
1) TD–da jáne onyń elektrondyq kóshirmelerinde málimdelgen málimetterdiń taýarlardy kedendik deklarasıalaý kezinde usynylatyn qujattardaǵy málimettermen sáıkestigin tekserýdi jáne memlekettik kirister organynyń aqparattyq júıesin paıdalanýmen formattyq-logıkalyq baqylaýdy;
2) taýarlardy kedendik rásimmen ornalastyrý sharttaryn saqtaýdy tekserýdi.
Bul rette, ýákiletti laýazymdy adam Kodekstiń 281, 282–baptarynyń negizinde kedendik rásimderdiń sharttaryna sáıkes taýarlardy kedendik deklarasıalaý kezinde usynylatyn qujattardyń tekserýin júrgizedi;
3) tyıym salýlar men shekteýlerdiń, tarıftik emes retteý sharalardyń jáne eksporttyq baqylaýdyń saqtalýyn myna qujattardyń: lısenzıalardyń, sertıfıkattardyń, ruqsattardyń jáne (nemese) ózge qujattardyń bolýyna tekserý jolymen baqylaýdy;
4) taýarlardyń shyǵarylǵan elin durys aıqyndaýda jáne tarıftik preferensıalardy málimdeý kezinde tarıftik preferensıalardyń usynýyn baqylaýdy.
Bul rette ýákiletti laýazymdy adam:
ýákiletti organdar nemese shyǵarylǵan eldiń ne eger áketý elinde sertıfıkat Kodekstiń 95-babyna sáıkes taýarlardyń shyǵarylǵan elinen alynǵan málimetterdiń negizinde berilse, áketý eliniń uıymdary bergen taýardyń shyǵarylǵan elin rastaıtyn qujat túpnusqasynyń bolýyn;
taýarlardyń shyǵarylýyn rastaıtyn qujattardaǵy mór bederleri men qoldardyń keden isi salasyndaǵy ýákiletti organnyń memlekettik kirister organyna jetkizilgen mór bederleri men qoldardyń úlgilerimen sáıkestigin tekseredi;
5) kedendik tólemder men salyqtardyń tólenýin baqylaýdy.
Bul rette ýákiletti laýazymdy adam:
Qazaqstan Respýblıkasynyń biryńǵaı búdjettik synyptamasynyń kody jáne tólemdi taǵaıyndaý boıynsha kedendik tólemder men salyqtar somalarynyń túsimine tekserýdi;
tóleýshi kedendik tólemderdi, salyqtardy jáne alymdardy memlekettik kirister organdarynyń ákimshilik ǵımarattarynda (úı-jaılarynda) ornatylǵan elektrondyq termınaldary arqyly tólem kartochkalaryn paıdalana otyryp, jáne ekinshi deńgeıdegi bankter arqyly, sondaı-aq banktik operasıalardyń jekelegen túrlerin júzege asyratyn uıymdary arqyly tólegen kezde – joǵaryda kórsetilgen elektrondy termınal beretin túbirtektiń jáne (nemese) ekinshi deńgeıdegi bankter kasalary túbirtekteriniń bar bolýyn tekserýdi júrgizedi;
málimdelgen tarıftik, salyqtyq jeńildikterdiń jáne preferensıalardyń, taýarlardy kedendik deklarasıalaý úshin kedendik alymdardy tóleý boıynsha jeńildikterdiń, málimdelgen jeńildikterdi aıqyndaıtyn ne kedendik tólemder men salyqtardy esepteý jáne tóleýdiń erekshe tártibin belgileıtin qujattardyń negizdemesine baqylaýdy;
kedendik bajdardy, salyqtardy tóleý boıynsha keıingi qaldyrý men bólip tóleýdi, sondaı-aq Qazaqstan Respýblıkasynyń salyq zańnamasyna sáıkes salyqtardy tóleý boıynsha bólip tóleýdi usyný týraly tıisti sheshimniń bolýyna tekserýdi, sondaı-aq eger taýarlar mundaı qamtamasyz etýdi usynǵan shartymen shyǵarylǵan jaǵdaıda kedendik bajdardy tóleýiniń qamtamasyz etýin rastaıtyn qujattardyń bolýyna tekseredi;
Qazaqstan Respýblıkasynyń salyq zańnamasyna sáıkes esepke alý ádisimen qosylǵan qun salyǵyn tóleý shartynyń saqtalýyn tekseredi.
Tóleýge jatatyn kedendik tólemder men salyqtar somasynyń durys eseptelýin jáne sanalýyn tekserý memlekettik kirister organdarynyń aqparattyq júıesimen júrgiziledi.
18. Qujattamalyq baqylaýdy júrgizý kezinde TD–ǵy deklarasıalanatyn taýardyń Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaǵynyń Syrtqy ekonomıkalyq qyzmetiniń Taýar nomenklatýrasyna (budan ári – SEQ TN) sáıkes birinshi alty belgi deńgeıinde jikteý kody týraly málimetter usynylǵan qujattardaǵy jikteý kodyna sáıkes kelmeý (alshaqtyq) anyqtalǵan jaǵdaıda ýákiletti laýazymdy adam (normatıvtik quqyqtyq aktilerdi memlekettik tirkeý tiziliminde № 10625 bolyp tirkelgen jáne 2015 jylǵy 17 sáýirdegi “Ádilet” aqparattyq–quqyqtyq júıesinde jarıalanǵan) Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstriniń 2015 jylǵy 24 aqpandaǵy № 116 buıryǵymen bekitilgen nysan boıynsha taýarlardy jikteý boıynsha sheshim qabyldaıdy.
19. Qujattamalyq baqylaýdy júrgizý kezinde TD–ǵy deklarasıalanatyn taýardyń málimdelgen kedendik quny týraly málimetterdiń usynylǵan qujattardaǵy málimetterge sáıkes kelmeý (alshaqtyq) anyqtalǵan, onyń ishinde taýarlardyń kedendik qunyn anyqtaý ádisin durys tańdamaý jáne (nemese) taýarlardyń kedendik qunyn durys anyqtamaý faktilerin anyqtaǵan jaǵdaılarda ýákiletti laýazymdy adam taýarlardyń málimdelgen kedendik qunyn túzetý týraly sheshim qabyldaıdy.
Taýarlardyń kedendik qunyn túzetý týraly sheshimdi ýákiletti laýazymdy adam kórsetilgen faktilerdi anyqtaǵan sátten bastap úsh saǵat ishinde qabyldaıdy.
Taýarlardyń kedendik qunyn túzetý týraly sheshim «Deklarasıalaý, taýarlardyń kedendik qunyn baqylaý jáne túzetý tártipteri týraly» Keden odaǵy komısıasynyń 2010 jylǵy 20 qyrkúıektegi №376 sheshimimen (budan ári – Deklarasıalaý, taýarlardyń kedendik qunyn baqylaý jáne túzetý tártibi) belgilengen nysan boıynsha resimdeledi jáne deklaranttyń (keden ókiliniń) nazaryna jetkiziledi. Sheshimniń nysany eki danada toltyrylady, olardyń bireýi keden beketinde qaldyrylady, basqasy deklarantqa (keden ókiline) tabys etiledi (joldanady).
Taýarlardyń kedendik qunyn túzetý Deklarasıalaý, taýarlardyń kedendik qunyn baqylaý jáne túzetý tártibine sáıkes júrgiziledi.
Taýarlardyń kedendik qunyn túzetý týraly sheshimdi alǵannan keıin deklarant (keden ókili) belgilengen tártipte taýarlardyń kedendik qunyna túzetýdi júzege asyrýǵa jáne Kodekstiń 297–babynyń 1–tarmaǵymen belgilengen taýarlardy shyǵarý merziminen aspaıtyn merzimde túzetilgen kedendik qundy esepke alýmen sanalǵan kólemde kedendik bajdardy, salyqtardy tóleýge mindetti.
Deklarant (keden ókili) tıisti túrde toltyrylǵan taýarlarǵa arnalǵan deklarasıanyń túzetýin (budan ári – TDT), kedendik qunnyń deklarasıasyn (budan ári – KQD) jáne olardyń elektrondyq kóshirmelerin, sondaı-aq túzetilgen málimetterdiń negizinde olardyń óndirip alýy memlekettik kirister organdaryna júktelgen kedendik bajdardyń, salyqtardyń jáne ózge tólemderdiń tólenýin rastaıtyn qujattardy jáne (nemese) málimetterdi usynady.
Ýákiletti laýazymdy adam deklarant (keden ókili) KQD, TDT nysanyn jáne kedendik tólemderdi jáne kedendik bajdardyń, salyqtardyń tólenýin rastaıtyn qujattardy usynǵannan keıin Kodekstiń 297–babynyń 1–tarmaǵymen belgilengen taýarlardy shyǵarý merziminen keshiktirmeı taýarlardyń kedendik qunyn túzetý týraly qabyldanǵan sheshimge sáıkes deklaranttyń (keden ókiliniń) taýarlardyń kedendik qunyna túzetýdi durys júzege asyrylýyn tekseredi jáne taýarlardyń jańadan aıqyndalǵan (túzetilgen) kedendik qunnyń qabyldanǵany týraly belgi qoıady.
Eger KQD jáne TDT tıisti túrde toltyrylǵan jaǵdaıda, ýákiletti laýazymdy adam taýarlardy shyǵarý merziminen aspaıtyn merzimde KQD–ny oǵan tirkeý nómirin berý jolymen tirkeıdi jáne TD, KQD jáne TDT–ǵa tıisti jazba (belgi qoıady) júrgizedi.
Eger taýarlardy shyǵarý merzimi aıaqtalǵanǵa deıin keden beketine KQD jáne TDT, sondaı-aq qujattar jáne (nemese) túzetilgen málimetterdiń negizinde kedendik, ózge tólemderdiń tólenýin rastaıtyn málimetterdi usynbaǵan ne usynylǵan KQD jáne TDT tıisti túrde toltyrylmaǵan jaǵdaıda, ýákiletti laýazymdy adam taýarlardy shyǵarýdan bas tartady.
20. Qujattamalyq baqylaýdy júrgizý kezinde TD–ǵy deklarasıalanatyn taýarlardyń málimetteri usynylǵan qujattardaǵy málimetterge sáıkes kelmeýi (alshaqtyǵy) anyqtalǵan jaǵdaıda, sondaı-aq taýarlardy kedendik rásimmen ornalastyrý sharttaryna sáıkes taýarlardy sáıkestendirý qajettiligi kezinde taýarlardyń kedendik tekserip qaraýyn (qarap tekserýin) júrgizý boıynsha sharalar qabyldanady.
Taýarlardyń kedendik tekserip qaraýyn (qarap tekserýin) júrgizý týraly sheshimdi keden beketiniń basshysy ne ýákiletti laýazymdy adamnyń qyzmettik jazbasynyń negizinde ony almastyratyn adam qabyldaıdy.
21. Qujattamalyq baqylaý júrgizý kezinde ákimshilik quqyq buzýshylyq anyqtalǵan jaǵdaıda ýákiletti laýazymdy adam «Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń 2014 jylǵy 5 shildedegi Kodeksine sáıkes sharalar qabyldaıdy.
Qujattamalyq baqylaý nátıjeleri boıynsha qylmystyq quqyq buzýshylyqtardyń belgileri bar buzýshylyqtar anyqtalǵan kezde ýákiletti laýazymdy adam mundaı buzýshylyqtar týraly aqparatty memlekettik kirister organynyń jedel-tergeý bólimshesine (ekonomıkalyq tergeý qyzmeti) beredi.
22. Taýarlar shyǵarylǵanǵa deıin tirkelgen kedendik deklarasıada málimdelgen málimetterdi ózgertý jáne tolyqtyrý Kodekstiń 289–babyna jáne «Taýarlarǵa arnalǵan deklarasıalarda kórsetilgen málimetterge ózgerister men (nemese) tolyqtyrýlar engizý jáne Keden odaǵy komısıasynyń jáne Eýrazıalyq ekonomıkalyq komısıasy Alqasynyń keıbir sheshimderiniń kúshteri joıyldy dep taný týraly» Eýrazıalyq ekonomıkalyq komısıasy Alqasynyń 2013 jylǵy 10 jeltoqsandaǵy № 289 sheshimine (budan ári – TD–ǵa ózgerister men tolyqtyrýlar engizý tártibi) sáıkes júrgiziledi.
23. Qujattamalyq baqylaý nátıjeleri boıynsha buzýshylyqtar bolmaǵan jaǵdaıda ýákiletti laýazymdy adam taýarlardy kedendik tazartý kezinde táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanýmen kedendik baqylaýdy júrgizedi.

3-paragraf. Táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanýmen kedendik baqylaýdy júrgizý kezinde ýákiletti laýazymdy adamnyń is-qımyly
24. Ýákiletti laýazymdy adam táýekel beıinderindegi jáne iske qosylǵan táýekel beıini bolǵan kezde táýekel ındıkatorlaryndaǵy táýekeldi aldyn alý jáne (nemese) azaıtý boıynsha sharalardy qabyldaý jolymen táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanýmen kedendik baqylaýdy júrgizedi.
Bul rette ýákiletti laýazymdy adam deklarantqa nemese keden ókiline qol qoıýmen táýekelderdi basqarý júıesimen memlekettik kirister organynyń aqparattyq júıeleri bergen táýekelderdi aldyn alý jáne (nemese) azaıtý boıynsha taǵaıyndalǵan sharalary týraly jazbasha habarlamany tabys etedi.
25. Ýákiletti laýazymdy adam táýekel beıinderindegi jáne táýekel ındıkatorlaryndaǵy táýekeldi aldyn alý jáne (nemese) azaıtý boıynsha sharalardy táýekelderdi basqarý júıesi aıqyndaǵan tómendegi bir nemese birneshe is-qımyldardy oryndaý jolymen qabyldaıdy:
1) Kodekstiń 78–babyna sáıkes SEQ TN boıynsha taýarlardyń durys jiktelýine baqylaý;
2) taýarlardyń shyǵarylǵan eliniń durys aıqyndalýyn baqylaý jáne tarıftik preferensıalardy usyný.
Ýákiletti laýazymdy adam osy Qaǵıdanyń 17–tarmaǵynyń 4) tarmaqshasynda kózdelgen is-qımyldardy júzege asyrady;
3) Deklarasıalaý, taýarlardyń kedendik qunyn baqylaý jáne túzetý tártibine sáıkes kedendik qundy baqylaý;
4) kedendik saraptamany taǵaıyndaý.
Kedendik saraptamany taǵaıyndaý týraly sheshimdi ýákiletti laýazymdy adam «Kedendik sarapshynyń (sarapshynyń) qorytyndysynyń jáne keden organynyń kedendik saraptamany taǵaıyndaý týraly sheshiminiń nysandaryn bekitý týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstriniń 2010 jylǵy 3 tamyzdaǵy № 392 buıryǵymen (Qazaqstan Respýblıkasynyń Normatıvtik quqyqtyq kesimderdi memlekettik tirkeýdiń tizilimine № 6387 bolyp tirkelgen) aıqyndalǵan nysan boıynsha qabyldaıdy jáne osy Qaǵıdaǵa 2–qosymshasyna sáıkes kedendik saraptamany taǵaıyndaý týraly sheshimderdi esepke alý jýrnalynda tirkeıdi.
Kedendik saraptamany taǵaıyndaý kezinde taýarlardyń synamalary men úlgileriniń irikteýin júzege asyrý maqsatynda ýákiletti laýazymdy adam deklarantty nemese kedendik saraptamany taǵaıyndaý týraly taýarlarǵa qatysty ókilettigine ıe ózge adamdy jazbasha habarlaıdy, sondaı-aq keden beketiniń basshysyna ne ony almastyratyn adamǵa qyzmettik jazbany joldaıdy. Keden beketiniń basshysy taýarlardyń synamalary men úlgileriniń irikteýin júrgizýdi tekserip qaraý tobynyń laýazymdy adamyna tapsyrady.
Taýarlardyń synamalary men úlgileriniń irikteýi Kodekstiń 234–babyna sáıkes júrgiziledi.
Taýarlardyń synamalary men úlgilerin irikteý nátıjeleri boıynsha «Kedendik qujattardyń nysandary týraly» Keden odaǵy komısıasynyń 2010 jylǵy 20 mamyrdaǵy № 260 sheshimimen (budan ári – Kedendik qujattardyń nysandary týraly sheshimi) belgilengen nysan boıynsha úsh danada aktini jasaıdy:
aktiniń birinshi danasy keden beketinde qalady;
ekinshi danasy taýarlardyń iriktelgen synamalary men úlgilerimen birge kedendik saraptamany júrgizýge ýákiletti uıymǵa joldanady;
úshinshi danasy deklarantqa, nemese taýarlarǵa qatysty ókilettikke ıe ózge adamǵa tabys etýge (joldaýǵa) jatady.
Kedendik saraptamanyń nátıjeleri boıynsha Kodekstiń 232–babyna sáıkes kedendik sarapshynyń (sarapshynyń) qorytyndysy beriledi.
5) málimdelgen taýarlar týraly málimetter zıatkerlik menshik obektilerdiń kedendik tizilimindegi jáne Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaǵyna múshe memleketterdiń zıatkerlik menshik obektilerdiń biryńǵaı kedendik tizilimindegi málimetterge, sondaı-aq memlekettik kirister organdaryna zıatkerlik menshik quqyqtarynyń buzýshylyǵy bar taýarlardy anyqtaýǵa múmkindik beretin taýarlar týraly quqyq ıelerdiń qosymsha málimetterine sáıkestigin tekserý.
Zıatkerlik menshik obektileriniń quqyqtaryn qorǵaý boıynsha sharalardy ýákiletti laýazymdy adam Kodekstiń 53–taraýyna sáıkes qabyldaıdy;
6) taýarlardyń kedendik tekserip qaraýyn (qarap tekserýin) júrgizý.
26. Táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanýmen kedendik baqylaýdy júrgizý kezinde iske qosylǵan táýekel beıinderi bolmaǵan jaǵdaıda ýákiletti laýazymdy adam taýarlardy kedendik tazartý kezinde osy Qaǵıdanyń 2–taraýynyń 2–paragrafymen aıqyndalǵan qujattamalyq baqylaýdy júrgizýmen shekteledi.
Kedendik tólemderdi jáne salyqtardy tóleý maqsaty úshin ýákiletti laýazymdy adam tóleýshiniń jeke shotynda aqshanyń bolýyna tekserýdi júrgizedi.
27. Qujattamalyq baqylaýdy júrgizý nátıjeleri boıynsha, sondaı-aq táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanýmen kedendik baqylaýdyń buzýshylyqtary bolmaǵan kezde ýákiletti laýazymdy adam osy Qaǵıdanyń 2-taraýynyń 5-paragrafyna sáıkes taýarlardy shyǵarý týraly sheshimdi qabyldaıdy.

4-paragraf. Taýarlardyń kedendik tekserip qaraýyn (qarap tekserýin) júrgizý kezinde memlekettik kirister organy laýazymdy adamnynyń is-qımyly
28. Kedendik tekserip qaraý taýarlar oramdarynyń nemese kólik quralynyń júk tıeletin jaılarynyń ne ydystardyń, konteınerlerdiń jáne taýarlar ornalasqan nemese ornalasýy múmkin ózge oryndardy ashýymen, olarǵa salynǵan kedendik synamalaryn nemese sáıkestendirýdiń ózge quraldaryn buzýmen, zertteletin obektilerdiń jáne olardyń bólikteriniń tutastyǵyn bólshekteýmen, demontajdaýmen nemese buzýshylyqpen baılanysty keden beketiniń laýazymdy adamynyń (laýazymdy adamdardyń) is-qımyly bolyp tabylady.
Kedendik deklarasıalaýdyń kólemine jáne shtat sanyna baılanysty memlekettik kirister organy basshysynyń sheshimi boıynsha kedendik tekserip qaraýdy (qarap tekserýdi) jáne laýazymdy (fýnksıonaldyq) mindetterine sáıkes kedendik saraptamany taǵaıyndaý kezinde synamalar men úlgilerdiń irikteýin júzege asyrýǵa ýákiletti laýazymdy adamy aıqyndalady, ne olardyń laýazymdy adamdary kedendik tekserip qaraýdy (qarap tekserýdi) jáne kedendik saraptamany taǵaıyndaý kezinde (budan ári – tekserip qaraý toby) synamalar men úlgilerdiń irikteýin júzege asyratyn mamandandyrylǵan bólimshe qurylady.
Taýarlardy kedendik tazartý kezinde taýarlardyń kedendik tekserip qaraýyn (qarap tekserýin) tekserip qaraý tobynyń laýazymdy adamy júrgizedi.
Taýarlardyń kedendik tekserip qaraýyn (qarap tekserýin) júrgizý jáne shyǵarý merzimin uzartý týraly sheshimdi keden beketiniń basshysy ne ýákiletti laýazymdy adamnyń qyzmettik jazbasy negizinde ony almastyratyn adam qabyldaıdy.
Keden beketiniń basshysy ne ony almastyratyn adam kedendik tekserip qaraýdy (qarap tekserýdi) júrgizýdi tekserip qaraý tobynyń laýazymdy adamyna tapsyrady.
Tekserip qaraý tobynyń laýazymdy adamy deklarantty nemese taýarlarǵa qatysty ókilettigine ıe ózge adamdy deklarant nemese taýarlarǵa qatysty ókilettigine ıe ózge adam júrgizetin kedendik tekserip qaraýdyń (qarap tekserýdiń) orny men ýaqyty týraly habarlaıdy.
Taýarlardy shyǵarý merzimi taýarlardyń kedendik tekserip qaraýy (qarap tekserýi) aıaqtalǵanǵa deıin uzartylady jáne Kodekstiń 297-babymen belgilengen merzimniń sheginen aspaýy tıis.
Ýákiletti laýazymdy adamnyń jáne tekserip qaraý tobynyń laýazymdy adamynyń taýarlardy shyǵarý merzimin saqtaýy úshin baqylaýdy keden beketiniń basshysy júzege asyrady.
Kedendik tekserip qaraýdyń (qarap tekserýdiń) nátıjeleri boıynsha tekserip qaraý tobynyń laýazymdy adamy Kedendik qujattardyń nysandary týraly sheshimimen belgilengen nysan boıynsha eki danada kedendik tekserip qaraýdyń (qarap tekserýdiń) aktisin jasaıdy, oǵan qol qoıady jáne osy Qaǵıdalarǵa 3-qosymshasymen kózdelgen nysan boıynsha kedendik tekserip qaraýdyń (qarap tekserýdiń) aktilerin tirkeý jýrnalynda tirkeıdi.
Kedendik tekserip qaraýdyń (qarap tekserýdiń) aktisinde mynadaı málimetter kórsetiledi:
1) kedendik tekserip qaraýdy (qarap tekserýdi) júrgizetin laýazymdy adamdar jáne ony ótkizý kezinde qatysqan adamdar týraly;
2) deklaranttyń nemese taýarlarǵa qatysty ókilettigine ıe ózge adam bolmaǵanda kedendik tekserip qaraýdy (qarap tekserýdi) júrgizý sebepteri;
3) kedendik tekserip qaraýdyń (qarap tekserýdiń) nátıjeleri;
4) Kedendik qujattardyń nysandary týraly sheshimimen kózdelgen ózge málimetterdi.
Kedendik tekserip qaraýdy (qarap tekserýdi) júrgizýde quqyq qorǵaý jáne (nemese) ózge memlekettik organdardyń jáne (nemese) qoǵamdyq uıymdardyń laýazymdy adamdary qatysqan kezde kedendik tekserip qaraý (qarap tekserý) aktisinde kedendik tekserip qaraýdy (qarap tekserýdi) júrgizýge qatysqan adamdar týraly málimetter, jáne ony ótkizýdiń mán-jaılary kórsetiledi, sondaı-aq tekserip qaraý tobynyń laýazymdy adamdary mundaı aktiniń kóshirmesin kórsetilgen adamdarǵa tanysý úshin qol qoıýmen tabys etedi. Kedendik tekserip qaraýdy (qarap tekserýdi) júrgizýge qatysqan quqyq qorǵaý jáne (nemese) ózge memlekettik organdardyń laýazymdy adamdary kedendik tekserip qaraý (qarap tekserý) aktiniń kóshirmesin alýdan bas tartqan jaǵdaıda, kedendik tekserip qaraý (qarap tekserý) aktide tekserip qaraý tobynyń laýazymdy adamdarynyń qolymen jáne jeke nómirlik móriniń bederlerimen kýálandyrylatyn tıisti jazba jasalady.
Kedendik tekserip qaraý (qarap tekserý) aktiniń birinshi danasyn tekserip qaraý tobynyń laýazymdy adamy taýarlardy shyǵarý úshin jaýapty ýákiletti laýazymdy adamǵa tabys etedi.
Kedendik tekserip qaraý (qarap tekserý) aktiniń ekinshi danasyn buzýshylyq anyqtalǵan jaǵdaıda jáne onyń talaby boıynsha deklarantqa nemese taýarlarǵa qatysty ókilettigine ıe ózge adamǵa tabys etiledi (joldanady).
Kedendik tekserip qaraý (qarap tekserý) kezinde ákimshilik quqyq buzýshylyq anyqtalǵan jaǵdaıda tekserip qaraý tobynyń laýazymdy adamy Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly Qazaqstan Respýblıkasynyń Kodeksine sáıkes sharalar qabyldaıdy. Qylmystyq quqyq buzýshylyqtardyń belgileri bar buzýshylyqtar anyqtalǵan kezde mundaı buzýshylyqtar týraly aqparatty memlekettik kirister organynyń jedel-tergeý bólimshesine (ekonomıkalyq tergeý qyzmeti) berý boıynsha sharalar qabyldanady.

5-paragraf. Ýákiletti laýazymdy adamnyń taýarlardy shyǵarý, shyǵarýdy toqtata turý ne shyǵarýdan bas tartý týraly sheshimdi qabyldaý kezindegi is — qımyly
29. Osy Qaǵıdalardyń 2-taraýynyń 1, 2, 3–paragraftarymen kózdelgen is-qımyldardy júrgizgennen keıin, sondaı-aq qujattamalyq baqylaý jáne táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanýmen kedendik baqylaýdy júrgizý nátıjeleri boıynsha buzýshylyqtar bolmaǵan kezde ýákiletti laýazymdy adam Kodekstiń 296-babyna sáıkes taýarlardyń shyǵarýyn júzege asyrady.
30. Taýarlardyń shyǵarylýyn Kodekstiń 297–babymen belgilengen merzimde ýákiletti laýazymdy adam júzege asyrady.
Bul rette, jekelegen kedendik rásimderge qatysty, sondaı-aq kedendik deklarasıalaýdyń ereksheligin jáne táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanýmen kedendik baqylaýdyń nysandaryn qoldanýǵa baılanysty, taýarlardyń shyǵarylýyn ýákiletti laýazymdy adamy mynadaı merzimde júrgizedi:
1) taýarlardy ishki tutyný úshin shyǵarý kedendik rásimimen ornalastyrǵan kezde:
taýarlardyń 1–den 10–ǵa deıingi ataýyn deklarasıalaý kezinde TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń alty saǵatynan keshiktirmeı;
taýarlardyń 11–den 50–ge deıingi ataýyn deklarasıalaý kezinde TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń on saǵatynan keshiktirmeı;
taýarlardyń 51–den jáne odan joǵary ataýyn deklarasıalaý kezinde TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń on eki saǵatynan keshiktirmeı;
táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanýmen kedendik baqylaýdy júrgizgen kezde – TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń on alty saǵatynan keshiktirmeı;
2) taýarlardy eksport, ýaqytsha shyǵarý kedendik rásimimen ornalastyrý kezinde:
TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń eki saǵatynan keshiktirmeı;
táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanýmen kedendik baqylaýdy júrgizgen kezde – TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń tórt saǵatynan keshiktirmeı;
3) taýarlardy aldyn ala kedendik deklarasıalaý kezinde:
TD tirkegen aýmaqtyq memlekettik kirister organyna usyný sátinen bastap jumys ýaqytynyń eki saǵatynan keshiktirmeı;
táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanýmen kedendik baqylaýdy júrgizgen kezde – TD tirkegen ýákiletti laýazymdy adamǵa taýarlardy usyný sátinen bastap jumys ýaqytynyń on alty saǵatynan keshiktirmeı;
4) taýarlardy tolyq kedendik deklarasıalamaý kezinde:
tolyq emes TD-ny tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń tórt saǵatynan keshiktirmeı. Kórsetilgen merzim olardyń sandyq jáne sapalyq sıpattamalarynyń jıyntyǵy boıynsha taýarlardyń sáıkestendirýin júrgizý úshin qajetti ýaqytty qosady;
tolyq TD-ny tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń eki saǵatynan keshiktirmeı;
5) taýarlardy merzimdik kedendik deklarasıalaý kezinde:
merzimdik TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń eki saǵatynan keshiktirmeı;
táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanýmen kedendik baqylaýdy júrgizgen kezde – merzimdik TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń tórt saǵatynan keshiktirmeı;
tolyq TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń eki saǵatynan keshiktirmeı;
6) taýarlardy ýaqytsha kedendik deklarasıalaý kezinde:
ýaqytsha/tolyq TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń tórt saǵatynan keshiktirmeı;
táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanýmen kedendik baqylaýdy júrgizgen kezde – ýaqytsha TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń segiz saǵatynan keshiktirmeı;
7) belgilengen ýaqyt kezeńi ishinde ótkizilgen jınalmaǵan nemese bólshektelgen túrdegi, onyń ishinde jıyntyqtalmaǵan nemese jasalyp bitpegen túrdegi taýarlardy kedendik deklarasıalaý kezinde:
jınalmaǵan nemese bólshektelgen túrdegi, onyń ishinde jıyntyqtalmaǵan nemese jasalyp bitpegen túrdegi taýarlar quramdastarynyń árbir jeke jetkizilýine arnalǵan TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń eki saǵatynan keshiktirmeı;
táýekelderdi basqarý júıesin paıdalanýmen kedendik baqylaýdy júrgizgen kezde – jınalmaǵan nemese bólshektelgen túrdegi, onyń ishinde jıyntyqtalmaǵan nemese jasalyp bitpegen túrdegi taýarlar quramdastarynyń árbir jeke jetkizilýine arnalǵan TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń segiz saǵatynan keshiktirmeı;
tolyq TD tirkeý sátinen bastap jumys ýaqytynyń eki saǵatynan keshiktirmeı.
31. Olar boıynsha shyǵarý merzimi kedendik baqylaý nysanyn júrgizý nemese aıaqtaý úshin qajetti ýaqytqa uzartylǵan taýarlardyń shyǵarýyn ýákiletti laýazymdy adam mynadaı merzimderde júrgizedi:
Kodekstiń 78–babynyń 9–tarmaǵyna sáıkes qosymsha qujattarǵa suraý salý jáne deklarant Kodekstiń 297–babymen belgilengen merzimde suraý salǵan qosymsha qujattardy usynbaǵan kezde – keden organdary olarǵa tyıym salýlar men shekteýler qoldanylýy múmkin jáne deklarant olardyń saqtalýyn rastaıtyn dáleldemelerdi usynbaǵan taýarlardy qospaǵanda, taýarlardy jikteý boıynsha sheshimdi qabyldaý nátıjesi boıynsha qosymsha eseptelýi múmkin soma boıynsha sanaǵan kedendik bajdardyń, salyqtardyń tólenýin qamtamasyz etýdi usynǵannan keıin dereý;
Kodekstiń 112–babyna sáıkes qosymsha tekserý júrgizgen kezde – olarǵa tyıym salýlar men shekteýler qoldanylýy múmkin jáne deklarant olardyń saqtalýyn rastaıtyn dáleldemelerdi usynbaǵan taýarlardy qospaǵanda, qosymsha eseptelýi múmkin kedendik bajdardyń, salyqtardyń tólenýin qamtamasyz etýdiń usynýyn rastaıtyn qujattardy alǵannan keıin dereý;
taýarlarǵa kedendik tekserip qaraý (qarap tekserý) júrgizgen kezde – Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasyna sáıkes taýarlardy alý jáne tyıym salý jaǵdaılaryn qospaǵanda, onyń aıaqtalýyna qaraı;
taýarlardyń synamalary men úlgilerin, egjeı-tegjeıli tehnıkalyq qujattamany zertteý nemese TD-da nemese ózge qujattarda kórsetilgen málimetterdiń durystyǵyn tekserý maqsatymen saraptama júrgizý qajettiligi kezinde – olarǵa tyıym salýlar men shekteýler qoldanylýy múmkin jáne deklarant olardyń saqtalýyn rastaıtyn dáleldemelerdi usynbaǵan taýarlardy qospaǵanda, qosymsha eseptelýi múmkin kedendik bajdardyń, salyqtardyń tólenýin qamtamasyz etýin usynǵannan keıin dereý.
32. Kodekstiń 440, 441-baptaryna sáıkes taýarlardyń shyǵarylýyn toqtata turý týraly sheshimdi tek zıatkerlik menshik obektileri bar taýarlar boıynsha ǵana memlekettik kirister organy qabyldaıdy.
Ýákiletti laýazymdy adam taýarlardy toqtata turý nemese shyǵarý týraly sheshimdi qabyldaǵan kezde mynadaı áreketterdi oryndaıdy:
Ol boıynsha shyǵarýdy toqtata turý týraly sheshim qabyldanǵan taýarlarǵa qatysty TD-daǵy 3-nómirimen «S» baǵanynda mundaı toqtata turý týraly málimet kórsetiledi. Olardy bir TD-men deklarasıalaǵan jaǵdaıda, qalǵan taýarlardy shyǵarý Kodekske jáne osy Qaǵıdalarǵa sáıkes júzege asyrylady. Bul rette, TD-nyń negizgi paraǵynda ýákiletti laýazymdy adamnyń qolymen jáne onyń jeke nómirlik mór bederimen kýálandyrylatyn «№ ____ taýarlardy qospaǵanda» degen jazbamen «Shyǵarýǵa ruqsat berildi» degen mórtabany qoıylady. Kórsetilgen málimetter TD elektrondyq kóshirmesine «Kedendik deklarasıalardy toltyrý úshin paıdalanylatyn jikteýishter týraly» Keden odaǵy komısıasynyń 2010 jylǵy 20 qyrkúıektegi № 378 sheshimimen bekitilgen Jikteýish sheshimine sáıkes qabyldanǵan sheshimniń kodyn qoıa otyryp, engiziledi.
33. Taýarlardy shyǵarý týraly sheshim qabyldanǵannan keıin ýákiletti laýazymdy adam onyń TD danasyn beredi.
34. Taýarlardy shartty túrde shyǵarý týraly sheshim qabyldanǵan jaǵdaıda ýákiletti laýazymdy adam TD-nyń tirkeý nómiri týraly aqparatty taýarlar shyǵarylǵannan keıin kedendik baqylaýdy júzege asyrý úshin memlekettik kirister organynyń ýákiletti bólimshesine beredi.
35. Kodekstiń 296–babynda kórsetilgen taýarlardy shyǵarý sharttaryn saqtamaǵan kezde ýákiletti laýazymdy adam Kodekstiń 297–babymen belgilengen taýarlardy shyǵarýdyń shekti merziminiń ótýinen keshiktirmeı Taýarlarǵa arnalǵan deklarasıany tirkeý, tirkeýden bas tartý jáne taýarlardy shyǵarýdan bas tartýdy resimdeý tártibine sáıkes taýarlardy shyǵarýdan bas tartady.
Ýákiletti laýazymdy adam mynadaı jaǵdaılarda da taýarlardy shyǵarýdan bas tartady:
eger taýarlarǵa qatysty Kodekstiń 297–babynyń 1–tarmaǵymen belgilengen taýarlardy shyǵarý merziminiń ótýinen keshiktirmeı kedendik bajdar, salyqtar tólenbese ne Kodekske sáıkes olardyń tólenýin qamtamasyz etý usynylmasa;
eger merzimdik kedendik deklarasıalaý kezinde ákelinetin taýarlar memlekettik kirister organyna usynylmasa;
eger merzimdik kedendik deklarasıalaý kezinde ákelýge jatatyn taýarlar Keden odaǵynyń kedendik aýmaǵyna Kodekstiń 293–babymen belgilengen merzim ishinde ákelinbese.
36. Taýarlardy shyǵarý, shyǵarýdy toqtata turý ne shyǵarýdan bas tartý týraly sheshimdi ýákiletti laýazymdy adam TD toltyrý jónindegi nusqaýlyqta belgilengen tártipte mórtaban qoıý men TD «S» jáne «D» baǵandaryna tıisti jazbalardy engizý jolymen, sondaı-aq memlekettik kirister organynyń aqparattyq júıesine tıisti málimetterdi engizý jolymen qabyldaıdy.
37. Eger TD-da málimdelgen jeke taýarlarǵa qatysty taýarlardy shyǵarý úshin sharttar saqtalmaǵan jaǵdaıda, ýákiletti laýazymdy adam mundaı taýarlardy shyǵarýdan bas tartady.
Bul rette ýákiletti laýazymdy adam kórsetilgen taýarlar týraly málimetter málimdelgen TD negi