Birlik pen tutastyq týraly búgin ǵana estip turǵan joqpyz. Ras, ult retinde uıysý kerek ekendigimizdi jaqsy túsinemin. Biraq qalaı? Qazaqtyń tutasýyna arnalǵan arnaıy bir baǵdarlama bar ma? Teginde ultty ult retinde saqtap turatyn qazyqtyń salty men dástúri bolsa kerek. Biraq bizdiń salt-sanamyz túrli dinı aǵymdar men jahandanýdyń eleginde shaıqatylyp jatyr. Búgin taǵy kesh batady. Ult retinde joıylýǵa negizdelgen arnaıy baǵdarlama búgingi josparyn taǵy da oıdaǵydaı oryndap, kelesi kúnge tyńǵylyqty daıyndala bastaıdy. Al, biz miz baqpastan, aqyldymyzdyń aıaǵynan shalyp, ózimizden ozǵannyń atynyń súrinýine áreket etip álektenip, ulttyq ımýndyq júıemizge ózimiz qastandyq jasaımyz. Sonda bizge qaıtpek kerek? Baýyrmaldyq turǵysynan qazaqpen teńese alatyn ult joq bolatyn. Aǵaıyn, baýyr, úsh jurt degen uǵymdardyń tildik qoldanysta bar ekendigi muny op-ońaı dáleldep bere alady. Biraq qazir biz baýyrmalmyz ba? Osy ulttyq ereksheliktiń ózi qazaqty kórse, qasha jóneletindeı kúıge túsip qalǵan joqpyz ba?
Sheshenstan Respýblıkasynyń kóshbasshysy Ramzan Qadyrov qazaqstandyq sportshyǵa 3 mıllıon teńge tartý etipti. Kerekýlik sportshyǵa onyń nege ǵana emeshegi ezile qaldy deısiz be? Halyqaralyq jarysta aıbyna asqan jigittiń esimi -Fanıl Rafıkov. Osy tustan mán-jaıdy túsine qoıýǵa bolatyn shyǵar. Al biz ózge memlekette júrgen qazaqtardyń óz Otanyna oralýynyń ózin qandaı jyrǵa aınaldyrdyq. Ózge ulttardyń baýyrmaldyǵyn kórsetip; «Qazaq, qara da, úıren»,- dep aıtý maǵan da ońaı emes. Biraq adamdyq qasıetterdiń arasyndaǵy eń abzalyna jatatyn baýyrmaldyqty- biz tasbaýyrlyq dep atalatyn jaman ádetke aınaldyryp bara jatqanymyz shynymen de úreılendiredi. Ár ulttyń óz bolmysy bar. Sol bolmys ony basqa ulttan erekshelendirip turýǵa tıis bolatyn. Biraq biz kóp qabatty úılerde turatyn standartty adamdarǵa aınalyp baramyz. Standartty adamda ult degen uǵym bolmaıdy. Ol adamdarǵa arnalǵan baǵdarlamamen ómir súredi. Eger orta eseppen bir adam 70 jyl ǵumyr keshetin bolsa, jahandanǵan standartty adamnyń 70 jyldyq ómiriniń baǵdarlamasy daıyndalyp qoıǵan. Ia, adam retinde siz byj-tyj bolyp ómirdiń túıtkildi máselelerine bas qatyryp, ózińizshe ómir súrip júrgen sekildi kórinesiz. Biraq olaı emes. Segiz saǵattyq jumys. Sol jumystanalǵan tabystyń jetpeýi, odan baryp nesıege uryný, odan qutylamyn degenshe taǵy bir máseleniń sheti shyǵýy- munyń barlyǵy da standartty qazaqqa arnalǵan arnaıy júıe ǵana. Árıne siz kúıbeń tirlikten bas kóterip, oı oılaýǵa shamańyz joq bolǵandyqtan tasbaýyrǵa aınalyp bara jatqanyńyzdy baıqamaısyz da. Ult kósemi , Alash arystarynyń biri Mustafa shoqaı : « Ulttyq rýhsyz ult táýelsizdigi bolýy múmkin be? Tarıh ondaıdy kórgen joq ta, bilmeıdi de. Ult azattyǵy – ulttyq rýhtyń nátıjesi. Al ulttyq rýhtyń ózi ult azattyǵy men táýelsizdigi aıasynda ósip-damıdy, jemis beredi»,-demep pe edi? Bir qazaqtyń tisi syrqyrasa, bar qazaqtyń basy aýyratyn deńgeıge jetkende ǵana biz myqty ultqa aınala alamyz.
Aınur Tóleý
