Memlekettiń ulttyq aqparattyq-kommýnıkasıalyq ınfraqurylymyn qorǵaý, aqparattyq-kommýnıkasıalyq tehnologıalardy ázirleý jáne paıdalaný, olardy qoldaný aıasyn keńeıtý, áleýmettik-ekonomıkalyq damý maqsattaryna qol jetkizý maqsatynda kıberqaýipsizdik tujyrymdamasy ("Qazaqstannyń kıberqaýipsizdigi") ázirlendi.

"Kıber qalqan" tehnologıalyq prosesterdi basqarýdyń avtomattandyrylǵan júıeleriniń qaýipsizdigin, sondaı-aq Aqparattandyrý jáne baılanys salasynda aqparattyq qaýipsizdikti memlekettik basqarýdyń joǵary beıimdelgen jáne ıntegrasıalanǵan júıesin qurýdy qamtamasyz etedi. "Aqparattandyrý týraly" Zańǵa sáıkes "memlekettik tehnıkalyq qyzmet" AQ Ulttyq aqparattyq qaýipsizdikti úılestirý ortalyǵynyń (UQKU) fýnksıalaryn oryndaıdy. Ortalyqqa KZ-CERT Kompúterlik ınsıdentterge den qoıý qyzmeti, memlekettik organdardyń aqparattandyrý obektileriniń aqparattyq qaýipsizdigi oqıǵalarynyń monıtorıńi, sondaı-aq "elektrondyq úkimettiń" aqparattandyrý obektileriniń aqparattyq qaýipsizdigin qamtamasyz etý monıtorıńi kiredi.

Ulttyq aqparattyq qaýipsizdikti úılestirý ortalyǵynyń memlekettik tehnıkalyq qyzmetiniń sońǵy málimetteri boıynsha, qazirgi ýaqytta qylmyskerler ózderin joǵary laýazymdy memlekettik qyzmetkerler retinde kórsetetin tanymal WhatsApp messendjeri arqyly alaıaqtyq jaǵdaılarynyń kóbeıýi baıqalady. Zıankester jábirlenýshimen Birinshi basshylardyń atynan hat almasýdy bastaıdy, birtindep senimge ıe bolady jáne ony odan ári alaıaqtyqqa daıyndaıdy.

Zıankester joǵary laýazymdy tulǵalar týraly aqparatty ashyq kózderden derekterdi jınaý, áleýmettik medıa paraqtaryn taldaý (OSINT) jáne áleýmettik ınjenerıa ádisi arqyly jınaıdy. Osydan keıin, fotosýretterdi qoldana otyryp, messendjerlerde "jalǵan" akkaýnttar qurý arqyly olar ózderin osy adamdar retinde kórsetedi, jeli qoldanýshylaryna olardyń senimine kirý nıetimen júginedi, sodan keıin jábirlenýshiden aqsha alý maqsatynda. Facebook-tiń bir qoldanýshysy habarlaǵandaı, oǵan alaıaq uıaly telefonǵa qońyraý shalyp, ózin Ádilet mınıstri dep tanystyrdy, ol máseleni sheshýdi usyndy. "Mınıstr" oǵan qandaı naqty máseleni sheshýdi usynatyndyǵy týraly suraqqa jaýap bere almady. Paıdalanýshy, aıtpaqshy, áıel aıtqannan keıin, Mınıstrler qaı kezden bastap qarapaıym azamattardyń máselelerin ózderi ataı bastady jáne sheshe bastady? Alaıaq telefondy qoıyp tastady.

Memlekettik tehnıkalyq qyzmet kúdikti qońyraýlar nemese habarlamalar, sonyń ishinde áleýmettik jeliler arqyly keletin habarlamalar alynǵan jaǵdaıda, habarlama kózin tekserýdi usynady.

Birinshiden, Eger siz habarlamanyń túpnusqalyǵyna kúmándansańyz, resmı saıttarda kórsetilgen resmı baılanystar arqyly jiberýshige habarlasyńyz.

Ekinshiden, kúdikti siltemelerge ótpeńiz: alaıaqtar sizdiń derekterińizge qol jetkizý úshin fıshıngtik siltemelerdi jıi paıdalanady. Úshinshiden, jeke derekterdi bermeńiz: eshqashan jeke aqparatty, parólderdi nemese bank derektemelerin messendjerler arqyly jibermeńiz. Kúdikti kontaktilerdi buǵattaý: eger siz kúdikti habarlama alsańyz, kontaktini buǵattańyz. Kúdikti siltemelerdi nemese aqparattyq búletenderdi alǵan kezde olardy Telegram Bot KZ-CERT-Bot-da tekserýge jiberýge bolady. Bul qarapaıym erejeler qajetsiz baılanystardan aýlaq bolýǵa jáne ınternet-alaıaqtardan arylýǵa kómektesedi.