Sońǵy jyldary mal sharýashylyǵyndaǵy startaptar aıtarlyqtaı ósýdi kórsetti. Bul trend tıimdilikti arttyrýǵa ǵana emes, sonymen qatar fermerler men ósirýshilerdiń aldynda turǵan ózekti máselelerdi sheshýge yqpal etedi. Kóptegen startaptar azyqtandyrýdy ońtaılandyrý, janýarlardyń densaýlyǵyn baqylaý jáne derekterdi basqarý sheshimderin ázirleıdi.

Atap aıtqanda, joǵary tehnologıalar men analıtıkany qoldanýǵa negizdelgen dál mal sharýashylyǵy (precision livestock farming, PLF) tásili ásirese tanymal bola bastady. Bul fermerlerge shyǵyndardy azaıtý jáne ónim sapasyn jaqsartý arqyly jaqsy sheshim qabyldaýǵa múmkindik beredi.

Mal sharýashylyǵy degenimiz ne?

PLF júıeleri fermerlerge ár janýar týraly egjeı-tegjeıli aqparat alýǵa múmkindik beretin janýarlardy jeke deńgeıde baqylaýǵa múmkindik beredi. Mysaly, sıyr sıaqty iri múıizdi janýarlarda Densaýlyq, minez-qulyq jáne ónimdilik derekterin jınaıtyn sensorlar men kameralar qoldanylady. Bul aýytqýlardy erte kezeńderde anyqtaýǵa múmkindik beredi, bul óz kezeginde tez aralasýǵa jáne janýarlardyń jalpy ál-aýqatynyń joǵarylaýyna yqpal etedi.

Mysaly, amerıkandyq allflex livestock Intelligence fermerlerge tabyndaǵy árbir janýardy anyqtaýǵa, baqylaýǵa jáne baqylaýǵa arnalǵan quraldardy usynady.

Baqylaý belgileri men jaǵalaryn qoldana otyryp, Allflex Livestock intelligence ónimderi janýarlar týraly derekterdi anyqtaıdy, jınaıdy jáne taldaıdy. Bul quraldar janýarlardyń kóbeıýin jáne densaýlyǵyn baqylaýdy tıimdi basqarýǵa, jemshóptiń konversıasyn baqylaýǵa múmkindik beredi. Sondaı-aq, Allflex Livestock Intelligence saýý prosesin avtomattandyrdy jáne sharýashylyqtar arasynda derekterdi taldaıdy.

Kompanıa búkil álemde Avstralıa, Belarýs, Belgıa, Brazılıa, Kanada, Qytaı, Danıa, Fransıa, Germanıa jáne Úndistan sıaqty ártúrli elderden jumys isteıdi.

Kerisinshe, qus sıaqty usaq janýarlar úshin "otar boıynsha" tásil qoldanylady, munda bir bólmedegi barlyq janýarlar birlik retinde qarastyrylady. Bul ásirese baqylaý top deńgeıinde júzege asyrylatyn broılerlerge qatysty. Bul ádis tabynnyń jalpy ónimdiligin jaqsarta otyryp, ustaý jáne azyqtandyrý jaǵdaılaryn tıimdi basqarýǵa múmkindik beredi.

Nelikten dál mal sharýashylyǵy tanymal boldy?

Dál naryq mal sharýashylyǵy 2023 jyly 6,9 mıllıard dollarǵa baǵalandy jáne 2028 jylǵa qaraı 11,2 mıllıard dollarǵa jetedi dep boljanýda.

Dál mal sharýashylyǵy óziniń artyqshylyqtarynyń arqasynda tanymal boldy. Bul fermerlerge tabyndy basqarýdy ońtaılandyrýǵa múmkindik beredi, bul janýarlardyń ónimdiligin arttyrady jáne ónim shyǵymdylyǵyn arttyrady. Avtomattandyrylǵan Densaýlyq monıtorıńi janýarlardyń ál-aýqatyn jaqsarta otyryp, máselelerdi tez anyqtaýǵa jáne sharalar qabyldaýǵa múmkindik beredi. Sonymen qatar, dál mal sharýashylyǵy júıeleri jem men sý sıaqty resýrstardy tıimdi basqarýǵa yqpal etedi, bul sharýashylyq shyǵyndaryn aıtarlyqtaı tómendetedi. Bul dál mal sharýashylyǵyn zamanaýı fermerler úshin tartymdy tańdaý etedi.

Dál mal sharýashylyǵyndaǵy kompanıalarǵa DeLaval (Shvesıa), GEA Group (Germanıa),), ALLFLEX Livestock Intelligence (AQSH) jáne Lely International (Nıderlandy) kiredi.

Osy bes kompanıanyń jıyntyq naryq úlesi dál mal sharýashylyǵy naryǵynyń 60-70% quraıdy. Bul kompanıalar búkil álemde jumys isteıdi jáne ártúrli qoldanbalar úshin dál mal sharýashylyǵy ónimderin, sheshimderin jáne qyzmetterin ázirleýmen aınalysady.