«Týrızm ekonomıkanyń ósýine jańasha serpin beretin sala bolýǵa tıis. Elimizdiń ár óńirinde kórikti jerler bar. Sondyqtan jeke ınvestorlardy da tarta otyryp, qajetti ınfraqurylym salý jumysyn dereý bastaý qajet».

Qasym-Jomart Toqaev

Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti

Eldegi týrızm salasynda iske asyrylyp jatqan júıeli is-sharalardyń nátıjesinde Qazaqstanǵa keletin týrıser sany da, álemdik reıtıńtegi ornymyz da aıtarlyqtaı jaqsaryp keledi. Máselen, Dúnıejúzilik ekonomıkalyq forýmnyń (World Economic Forum) Saıahat pen týrızmdi damytý ındeksine sáıkes Qazaqstan týrısik baǵyttar tiziminde 119 el ishinde 52-oryndy ıelendi. Buǵan deıingi ındekste Qazaqstan  66-orynǵa ornalasqan edi.

Al byltyr Qazaqstanǵa jumys babymen nemese turaqty turýǵa kelgenderdi eseptemegende, týrısik maqsatpen 15,3 mln sheteldik qonaq kelgen. Onyń ishinde 10,4 mln adam elde bir kúnnen kóp ýaqytqa qalyp, sheteldik týrıser sanatyna endi. Resmı statısıkaǵa sáıkes, sheteldik meımandardyń elimizde ortasha bolý merzimi – 4 kún.

 Ulttyq bank málimetinshe, alys shetelden kelgen týrıser Qazaqstanǵa sapary kezinde orta eseppen 1500 AQSH dollaryn jumsaıdy. 2024 jyly sheteldik týrıser elimizdiń aýmaǵynda 1,2 trln teńgeden astam qarajat jumsady.

 Týrızm salasynda negizgi kapıtalǵa salynǵan ınvestısıa kólemi turaqty túrde ósip kele jatqanyn baıqaýǵa bolady. 2019-2024 jyldar aralyǵynda salaǵa salynǵan ınvestısıa kólemi tómendegideı:

• 2019 j. – 502 mlrd tg
• 2020 j. – 629 mlrd tg
• 2021 j. – 593 mlrd tg
• 2022 j. – 513 mlrd tg
• 2023 j. – 787 mlrd tg
• 2024 j. – 947,5 mlrd tg

2019-2024 jyldar aralyǵynda týrızm salasynda jalpy somasy 550 mlrd teńgege 605-ten astam ınvestısıalyq joba iske asyryldy, onyń ishinde 2024 jyly 87 ınvestısıalyq joba sátti aıaqtaldy.

İri ınvestısıalyq jobalar ishinen Shymkent qalasyndaǵy «Mahambet» qonaq úıin (joba quny – 4,9 mlrd teńge), Atyraý oblysyndaǵy «Keremet Park»otbasylyq parkin (3 mlrd teńge), sondaı-aq Almaty oblysyndaǵy «Aq-Jaıyq» demalys aımaǵyn (1,8 mlrd teńge) atap ótýge bolady.

Sonymen qatar byltyr Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń tapsyrmasy boıynsha Neo Nomad dep atalatyn jańa vıza túri engizildi. Bul vıza zamanaýı kóshpendilerge – saıahattap, qashyqtan jumys isteıtin sheteldik týrıserge arnalǵan. Jańa vızalyq rejımdi engizer kezde pandemıadan keıin osyndaı baǵdarlamalardy sátti qoldanǵan 50-den astam eldiń halyqaralyq tájirıbesi nazarǵa alynǵan.

Neo Nomad vızasyn alǵan sheteldik týrıserdiń Qazaqstanda bir jylǵa deıin turýǵa múmkindigi bar. Osy ýaqyt ishinde olar sheteldik kompanıalarda jumys isteı alady. Bul týrıserge elimizdiń mádenıeti men turmysyn jaqynyraq tanýǵa múmkindik berip qana qoımaı, el ekonomıkasyna paıda ákeledi dep kútilýde. Vıza engizilgen jaǵdaıda jylyna 500 adam ony alsa, ekonomıkalyq áser shamamen 3,6 mlrd teńge bolmaq. Vızany paıdalanatyn sheteldik azamattar Qazaqstanda turyp, qarajatyn osynda jumsaıdy. Biraq otandyq eńbek naryǵyna áser etpeıdi. Bul – baǵdarlamanyń mańyzdy bóligi.

Jalpy Qazaqstannyń týrısik áleýeti halyqaralyq arenada tabysty nasıhattalyp keledi. The New York Times nusqasy boıynsha Almaty qalasy úzdik 52 týrısik baǵyttyń qataryna ense, Lonely Planet jýrnalynyń nusqasy boıynsha Qazaqstan 2025 jyly saıahattaýǵa tıis úzdik elderdiń tizimine kirdi. Budan bólek, Conde Nast Traveller Italia basylymy «Shymbulaq» taý-shańǵy kýrortyn tańdaýly TOP-5 destınasıa tizimine qosty.

Sonymen qatar CNN Travel 2025 jyly saıahattaýǵa turarlyq 25 baǵyttyń tizimin jarıalap, Qazaqstandy erekshe mártebege laıyq dep tanydy. Atap aıtqanda, Almaty qalasy saıahattaýǵa tıis eń úzdik baǵyttardyń qataryna endi. Qala keń tabıǵı landshafttar men damyp kele jatqan ýrbanıstik mádenıetti biriktiretin erekshe atmosferasynyń nátıjesinde Ortalyq Azıanyń «jańa stıl astanasy» dep ataldy.

Aldaǵy jyldary Qazaqstan týrızm salasyn damytýdy qarqyndy túrde jalǵastyryp, aýqymdy jobalar men bastamalardy júzege asyrady.

Basym baǵyt retinde úsh iri týrısik aımaq belgilendi, olar: Shýche-Býrabaı kýrorttyq óńiri, Mańǵystaý kýrorttyq óńiri jáne Almaty taý klasteri.

2027 jylǵa deıin jalpy quny 1,1 trln teńgeden asatyn 181 ınvestısıalyq joba iske asyrylady. Týrızm salasynda jumyspen qamtylǵandar sanyn 800 myń adamǵa deıin arttyryp, agrotýrızmdi damytý esebinen aýyldyq jerlerde 10 myń jańa jumys ornyn ashý josparlanǵan.

İshki týrıser sanyn 11 mıllıon adamǵa jetkizip, eldegi ornalastyrý oryndarynyń tósek-oryn qoryn 280 myńǵa deıin ulǵaıtý, sondaı-aq barlyq qonaq úıdi eQonaq aqparattyq júıesine engizý kózdelgen.

Sonymen qatar Qazaqstan Dúnıejúzilik ekonomıkalyq forýmnyń Saıahat jáne týrızmdi damytý jahandyq ındeksinde álemniń úzdik 50 eli qataryna kirýdi maqsat etip otyr.

Bul bastamalar eldiń halyqaralyq týrısik arenadaǵy ornyn nyǵaıtyp, saıahatshylar, bıznes jáne jergilikti qaýymdastyqtar úshin jańa múmkindikter ashady.