Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetinde Almaty qalasynyń ákimdigimen birlesip uıymdastyrylǵan «Ǵylym, bıznes jáne óndiris yqpaldastyǵy» atty forým ótti.
İs-sharaǵa Almaty qalasynyń ákimi Erbolat Dosaev, QazUÝ-dyń Basqarma Tóraǵasy – Rektor Janseıit Túımebaev, ekologıa jáne qorshaǵan ortany qorǵaý, seısmıkalyq qaýipsizdik salasyndaǵy ókilder men sarapshylar, sondaı-aq óndiriske ınovasıalyq tehnologıalardy engizýshi kompanıalar, ǵylymı qaýymdastyq jáne 200 ge jýyq bıznes ókilderi qatysty.
Forýmnyń plenarlyq sesıasynda Almaty qalasynyń ákimi Erbolat Dosaev baıandama jasap, qalalyq ınfraqurylymdy, ekologıany jáne sıfrlandyrýdy damytýdyń ózekti mindetterine toqtaldy. Qala ákimi ǵylym men ınovasıany ilgeriletý Memleket basshysynyń saıasatynyń basty basymdyqtarynyń biri ekenin atap ótti. «Memleket basshysynyń ıdeıalaryn júzege asyrýda elimizdiń ǵylymı jáne bilim berý ortalyǵy retinde Almatyǵa erekshe mán beriledi. Qalada Qazaqstannyń barlyq joǵary oqý oryndarynyń úshten biri ornalasqan, 280 myńnan astam stýdent oqıdy jáne 130-dan astam ǵylymı-zertteý ortalyqtary jumys isteıdi, bul Qazaqstandaǵy ǵylymı uıymdardyń jalpy sanynyń úshten birin quraıdy», – dedi Erbolat Dosaev.
Óz sózinde Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń Basqarma Tóraǵasy – Rektor Janseıit Túımebaev ýnıversıtettiń jetistikteri men aldaǵy josparlary týraly baıandap, búgingi forým ǵylym, bıznes jáne óndiris yntymaqtastyǵyna arnalyp otyrǵanyn jetkizdi.
«Ulttyq quryltaıda Memleket basshysy Qazaqstanda ǵylym qalashyǵyn qurý týraly máseleni kóterdi. Prezıdent Úkimetke osy bastamany jan-jaqty zerdelep, tıisti zań jobasyn daıyndaýdy tapsyrdy. Mamandandyrylǵan ǵylymı-tehnologıalyq aımaqtar ǵylymı uıymdardy, kásiporyndardy jáne ınovasıalyq startaptardy biriktiredi. QazUÝ Almatynyń ınovasıalyq ekojúıesine kirýge jáne ǵylymı ázirlemelerdi komersıalandyrýda zor múmkindikterge ıe. Bul bizge ǵylymı qalashyq bolýǵa múmkindik beredi. Aldaǵy ýaqytta qazaqstandyq joǵary oqý oryndary arasynda eń iri tehnopark, ınovasıalyq park jáne jasandy ıntellekt ortalyǵynyń qurylysy josparlanýda», – dedi rektor J.Túımebaev.
Forýmda qatysýshylarǵa QazUÝ-dyń «Farabi Hub» ınovasıalyq ónimder jáne joǵary tehnologıalyq jobalar ortalyǵy tanystyryldy. Habta Jerdi qashyqtyqtan zondtaý tehnologıalary jónindegi Qazaqstan-Qytaı zerthanasy, Soltústik-batys polıtehnıkalyq ýnıversıtetiniń fılıaly, «Robototehnıka jáne mehatronıka RoboMech» ortalyǵy, Tehnopark zerthanasy, Dárilik ósimdikter ortalyǵy, ZTE kompanıasynyń ınovasıalyq ortalyǵy, Hımıa jáne hımıalyq tehnologıalar zerthanasy, «Sot saraptamasy» zerthanasy ornalasqan. Sondaı-aq qonaqtarǵa hımıa jáne hımıalyq tehnologıa, bıologıa jáne bıotehnologıa, fızıka jáne nanotehnologıa salasyndaǵy ınovasıalardyń kórme stendteri kórsetilip, ýnıversıtet bazasyndaǵy sýperkompúter klasteri, QazUÝ qurylysynyń II kezeńiniń bas jospary jáne JOO qyzmeti týraly beınefılm usynyldy.
Geografıa jáne tabıǵatty paıdalaný fakúltetiniń dekany Álıa Aqtymbaeva Jerdi qashyqtyqtan zondtaý tehnologıalary jónindegi Qazaqstan-Qytaı zerthanasy Shyńjań Ekologıa jáne geografıa ınstıtýtymen birlesip qurylǵanyn atap ótti.
Ortalyqtaǵy ǵalymdardyń zertteýleri ekologıalyq monıtorıńke, tabıǵı resýrstardy basqarýǵa jáne klımattyń ózgerýine beıimdelýge baǵyttalǵan. «Ortalyq Azıa aýmaǵynda qurǵaqshylyq, jerdiń degradasıasy jáne sý tapshylyǵy syndy aýqymdy ózgerister oryn alýda. Atalǵan máselelerdi sheshý úshin zerthana mamandary drondardyń kómegimen spýtnıktik derekterdi jınaqtap, dalalyq zertteýler jumysyn júrgizedi. Ortalyq zertteýshileri tabıǵı resýrstardy tıimdi paıdalanýdyń ınovasıalyq sheshimin de qarastyryp, «Qurǵaq klımatty aımaqtardaǵy aýyl sharýashylyǵynyń turaqty damýy» usynysyn ázirlep otyr» dep atap ótti Á.Aqtymbaeva.
Injınırıń jáne joǵary tehnologıalar klassteriniń bas dırektory Ámirhan Temirbaev ýnıversıtet bazasynda Qytaıdyń Soltústik-Batys polıtehnıkalyq ýnıversıtetiniń fılıaly tabysty jumys isteıtinin baıandady. Atalǵan joǵary oqý ornymen júzege asyralatyn ortaq jobalardyń biri – mıkrospýtnık ázirleý.
«QazUÝ ǵaryshqa nanospýtnıkterdi ushyrý boıynsha tájirıbesi bar elimizdiń jalǵyz joǵary oqý orny. Qazirgi tańda oqý ordasynyń zertteýshileri «NKSAT» mıkrospýtnıgin ázirleý jumystaryn júrgizýde. Bul Qazaqstan men Ortalyq Azıadaǵy alǵashqy ýnıversıtettik mıkrospýtnık bolmaq. Ǵaryshqa ushyrylatyn mıkrospýtnık jerdiń gravıtasıalyq órisin jáne radıasıalyq sáýleni ólsheý, geologıalyq barlaý júrgizý boıynsha negizgi úsh mindetti oryndaıdy» dedi Á.Temirbaev.
Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń hımıa jáne hımıalyq tehnologıa fakúltetiniń dekany Alına Galeeva hımıa jáne hımıalyq tehnologıa zerthanasyn tanystyrdy.
«Farabi Chem Science» klasterine 8 ozyq zerthana men hımıalyq galvanıkalyq qaptamalar shyǵaratyn ǵylymı-óndiristik ortalyǵy kiredi. «Fakúltet ǵalymdary hımıalyq tok kózderi boıynsha, atap aıtqanda natrıı jáne magnıı-ıondy akýmýlátorlarǵa arnalǵan jańa materıaldar, batareıalardy qaıta óńdeý jáne olardy jınaý úshin fandomattardy damytý jumystaryn júrgizedi.
Sonymen qatar Chemical Coating innovations ǵylymı-óndiristik ortalyǵy mashına jasaý jáne tehnıkalyq qural jasaý qajettilikteri úshin, sondaı-aq kádesyılar men zergerlik buıymdaryn óńdep, arnaıy galvanıkalyq qaptamalar shyǵarýmen aınalysady.
Farmasevtıka salasy boıynsha Qazaqstandyq ósimdik shıkizatyna negizdelgen 8 preparat, jaralar men kúıikterdi emdeýge arnalǵan gıdrogeldi jabyndar, qýyq onkologıasyn emdeýge arnalǵan ımplanttar ázirlenýde. Fakúltet zertteýshileri ota kezinde paıdalanylatyn hırýrgıalyq jipti jetildirip, betine antıbakterıaldy jabyn jasap shyǵardy. Atalǵan ǵylymı joba adam ómirin saqtap qalýǵa múmkindik beredi. Oqý ordasynyń ǵalymdary ázirlep shyqqan hımıalyq jip analogtarǵa qaraǵanda 3 ese arzan» dedi A.Galeeva.
Forým sońynan QazUÝ men «Astana Motors Manufacturing» jáne «Dragon Lakshme Group KZ» JSHS kompanıalary arasynda yntymaqtastyq týraly kelisimge qol qoıý rásimi ótti. Taraptar avtokólik ónerkásibinde kadrlardy daıarlaý jáne ınovasıalar salasynda ózara yntymaqtastyq ornatyp, sondaı-aq sýmen jabdyqtaý jáne ekologıa boıynsha birlesken jobalardy ázirleıdi.
Forýmnyń plenarlyq sesıasynda «Astana Motors Manufacturing Kazakhstan» zaýytynyń dırektory Maksım Tarasov, QR UǴA akademıgi Amangeldi Bısenbaev, Qazaqstandaǵy ZTE korporasıasynyń bas dırektory Veı Veı, QR UǴA akademıgi, QazUÝ profesory Muhambetqalı Búrkitbaev, QR UǴA bas dırektory «Alageum Engineering» UTO Ádilbek Tájibaev, bıologıa ǵylymynyń doktory, profesor, Dárilik ósimdikter ortalyǵynyń dırektory Janar Jeńis jáne t.b. jetekshi ǵalymdar men bıznes-sarapshylar pikir bólisip, tájirıbe almasty.
Forým barysynda ǵalymdar, kásipkerler, ákimdik ókilderi jáne basqa da qatysýshylar arasynda ashyq pikirtalas ótti. Paneldik sesıada qatysýshylar qalalyq ortanyń, ónerkásiptiń jáne turaqty damýdyń ózekti syn-qaterlerin sheshý úshin bolashaqta birlesip atqaratyn jobalardy talqylady.
Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń Baspasóz qyzmeti
