سالەمەتسىز بە، قايرات اعا! ءالي اعا!

حاتىمداعى ءسوز باسىن جاسى ۇلكەن قايرات اعاعا ءسوزىمدى باعىتتايمىن.

مەن ءسىزدى "اعا" دەيمىن. مىڭداعان جانكۇيەر، ونەرىڭىزدى سۇيەر قارىنداستارىڭىزدىڭ ءبىرىمىن. مەن وسى حاتتى كاسىبىمە بايلانىسسىز تۇردە، قازاقستاننىڭ ازاماتى رەتىندە جازىپ وتىرمىن.

ءسىز جاقىندا عانا «ەسترادا» نوميناسياسى بويىنشا «دارىن» مەملەكەتتىك سىيلىعىن يەلەندىڭىز. سونىمەن قاتار «قۇرمەت» وردەنىن دە الماتى اكىمى باۋىرجان بايبەكتىڭ قولىنان كەۋدەڭىزگە تاقتىڭىز.

ءسىز – ەڭ اۋەلى ءانشىسىز. 10 جاسىڭىزدا العاش ۇلكەن ساحناعا شىعىپ ءان سالىپسىز. 15 جىلدان استام ونەر جولىندا ءجۇرىپ، جاستار اراسىندا حيت بولعان تالاي ءاندى شىرقادىڭىز. 2006 جىلى شىققان «ارمان» انىڭىزدەن بەرى قاراي ءسىزدى بارشا قازاق، قازاقستان تانيدى.

ءسىز، 2011 جىلى قازاقستان ۇلتتىق ارناسى ۇيىمداستىرعان «ەكى جۇلدىز» بايقاۋىنا قاتىستىڭىز. 2012 جىلى 25 اقپان تۋعان كۇنىڭىزدە «KN» اتتى جۋرنالىڭىزدىڭ تۇساۋىن كەستىڭىز. 2013 جىلى بايان ەسەنتايەۆا پروديۋسەرلىك ەتكەن «ساز الەمى» بايقاۋىندا  «جىل ءانشىسى» جانە «جىل ءانى» اتاعىن جەڭىپ الدىڭىز. 9 ساۋىردە ءوزىڭىز باستى ءرولىن سومداعان «وكىنىش» ءفيلمىڭىزدىڭ پرەمەراسى ءوتتى. 2014 جىلى «مۋززون» ەما-2014 پرەمياسىندا «جىلدىڭ ۇزدىك ءانشىسى» اتاندىڭىز. وسى جىلى III ەۋرازيالىق مۋزىكا جۇلدەسىندە «ۇزدىك ورىنداۋشى» نوميناسياسىن الدىڭىز.  «قايرات نۇرتاس» تىگىن سەحىڭىز جۇمىس ىستەي باستادى. تۇڭعىش رەت استانا قالاسىندا وتكەن «مۋزتۆ» ارناسىنىڭ ارنايى «گراۆيتاسيا» پرەمياسىندا حالىقتىڭ داۋىس بەرۋ ناتيجەسىندە قازاقستاننىڭ ۇزدىك ءانشىسى اتاندىڭىز.  الماتى جانە استانا قالالارىندا قازاقستاندا بۇرىن سوڭدى بولماعان 3D شوۋ كونسەرتىن بەردىڭىز. جاقىن شەتەلدەردەگى قانداستارىمىزعا بارىپ كونسەرتتەر بەرىپ ءجۇرسىز.

بىلتىر 3 شىلدەدە، جاقىندا عانا كەۋدەڭىزگە وردەن تاققان، سول كەزدە «نۇر وتاندا» قىزمەتتە بولعان باۋىرجان بايبەكتىڭ قولىنان پارتيا بيلەتىن الدىڭىز. سول پارتيا ءسىزدى پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ VI شاقىرىلىمى دەپۋتتارىنا ۇمىتكەر دە ەتتى. ءبىراق، ءسىزدى دەپۋتات ەتكەن جوق. دەگەنمەن ءسىز وسى ارالىقتا تىلشىلەرگە بەرگەن سۇحباتىڭىزدا «مەن دەپۋتات بولعىم كەلەدى. ەگەر مەنى دەپۋتات ەتىپ سايلاپ جاتسا، نەسى ايىپ؟ مەن مادەنيەتتى دامىتۋعا، قازاق ءتىلىنىڭ ماسەلەلەرىنە كوڭىل بولگەن بولار ەم. اۋىلداردىڭ تۇرعىندارىنا كومەكتەسەر ەدىم» دەپسىز.

ءيا، مەن جانە مەنىڭ زامانداستارىم ءسىزدىڭ ومىرىڭىزدە، ونەرىڭىزدە نە بولىپ جاتقانىن جاقسى بىلەمىز. ال، ءسىز ءوزىڭىزدىڭ كونسەرتىڭىز وتە قالسا زالعا سىيماي قالاتىن قازاقتاردىڭ تۇرمىسىندا، ەلىندە، جەرىندە، اۋىلىندا نە بولىپ جاتقانىن بىلەسىز بە؟

راس، ءسىز تاياۋدا عانا اقتوبە وبلىسىندا قايىرىمدىلىق كونسەرت بەردىڭىز. ءبىرلى جارىم بالالاردىڭ تىلەگىن ورىنداعانىڭىزدى، مۇگەدەك جاندارعا كومەكتەسكەنىڭىزدى ەستيمىز. دەگەنمەن ...

ءالي وقاپوۆ مىرزا! ءسىزدى جۇرت روزا قۋانىش قىزىنىڭ ۇلى رەتىندە بىلەدى. ارينە، سۇحباتتارىڭىزدا «اناڭىزدىڭ ەتەگىنە جارماسىپ وسپەگەنىڭىزدى» ايتقانسىز. ءانىڭىزدى ءسۇيىپ تىڭداماسام دا سۇيكىمدى ءانشىسىز. بيلەپ تۇراتىن قوزعالىستاعى ءانشىسىز. 2013 جىلى قايرات نۇرتاستىڭ الدىن وراپ، EMA 2013 ەۋرازيالىق مۋزىكا پرەمياسىنىڭ «ەر كىسىلەر اراسىندا ۇزدىك ورىنداۋشى» اتاعىن جەڭدىڭىز.

«بەش» دەگەن كليپىڭىزدى سول كۇيى تۇسىنە الماي كەتكەنمىن. ءسىز دە ساناۋلى كۇن بۇرىن قايرات نۇرتاسپەن بىرگە «دارىن» مەملەكەتتىك سىيلىعىن الدىڭىز.

***

سىزدەر العان سىيلىق مەملەكەتكە ەڭبەگى سىڭگەن جاندارعا بەرىلەدى. سىزدەر الدى دەپ قىزعانعانىم ەمەس. ءيا، اركىم الىپ جاتىر. 

سىزدەر  بيىلعى جىلى قازاقتىڭ تاعدىرى سىنعا تۇسكەن «جەر ماسەلەسىندە» ءۇنسىز قالدىڭىزدار. مىڭداعان، ءتىپتى ءجۇز مىڭداعان تىڭداۋشىلارىڭىز بولا تۇرا ءۇنسىز قالدىڭىزدار.

بيىل جەلتوقسان وقيعاسىنا 30 جىل. سول جەلتوقسانعا قاتىسقان جاستار سىزدەر مەن مەنىڭ جاسىمداعى قىرشىن جاستار ەدى. جۇزدەگەن جەلتوقساندىق سوتتالىپ جاستىق شاعىن پيدا ەتتى. تاعدىرلارى تالكەككە ءتۇستى. ۇيسىز-كۇيسىز جۇرگەندەرى بار. سولار بيلىك تاراپىنان «ناگرادتالمادى». جەلتوقسان بولماسا تاۋەلسىزدىك بولار ما ەدى؟ تاۋەلسىزدىك بولماسا سىزدەر ءان سالىپ جۇرەر مە ەدىڭىزدەر؟

تاۋەلسىز 25 جىلدا ءبىز بىردەن گۇلدەنىپ كەتپەدىك. قۇرباندىقتار بەرىپ كەلەمىز. ءدال وسى جەلتوقسانمەن بىردەي قاندى وقيعا «جاڭا وزەن» قالدى جۇرەكتە اۋىر جارا بوپ. بايقوڭىردان ۇشقان زىمىراندار قازاق دالاسىن ۋلاپ جاتىر. بيلىك سەبەبىن «انىقتاي الماي قويعان» ءجۇز مىڭداعان كيىكتىڭ قىرعىنى قازاق ءۇشىن قاسىرەت ەمەي نەمەنە؟ حابار ارناسىنان كورسەتىلەتىن «قازاقستاندا» ءومىر سۇرگىسى كەلىپ، مادەنيەتتەن وركەنيەتتەن جىراق قالعان قانشاما اۋىلدار بار؟ سۋسىز، جارىقسىز، ينتەرنەتسىز قانشاما اۋىل ءۇي بار؟

قايرات، ءسىز الماتىدا تۋماساڭىز دا، التى جاسىڭىزدان الماتىدا وقىپ، ەرجەتتىڭىز. ءالي مىرزا بولسا الماتىدا تۋعان ءاسفالتتىڭ بالاسى. الماتىنى جاقسى بىلەسىزدەر. شەشىلمەي جاتقان قانشاما ماسەلەسى بار: كۇن سايىن كوك تۇتىنگە كومەتىن كولىك كەپتەلىسى؛ باسپاناسىز جۇرگەن، قاڭعىرىپ جۇرگەن، بازاردا اربا سۇيرەپ قازاقتىڭ جاستارى؛ جىل سايىن نەشە ون مىڭداعان تۇسىك تاستايتىن قازاقتىڭ قىزدارى؛ اجىراسىپ كەتىپ جاتقان ءاربىر ءۇشىنشى نەكە... بۇل باسقا قوعامنىڭ، باسقا ۇلتتىڭ ماسەلەسى ەمەس. وزدەرىڭىزدى باسىنا كوتەرەتىن قازاقتىڭ پروبلەماسى. الەۋمەتتىك جەلىدە سىزدەردى وقيتىن ميلليوننان استام وقىرماندارىڭىز بار. سىزدەر الەۋمەتتىك جەلىنى سول جاستاردى كوممەرسيالىق جارناما ءۇشىن، كونسەرتكە شاقىرۋ ءۇشىن قولدانعاننان باسقا دا پايداعا جاراتا الاسىزدار. سىيلاسۋعا، ىنتىماقتى بولۋعا، ىشىمدىكتەن اۋلاق بولۋعا، كىتاپ وقۋعا، يماندى بولۋعا، ەلدى-جەردى سۇيۋگە شاقىرا الاسىزدار.

قايرات، ءسىز «دەپۋتات بولسام قازاق ءتىلىن دامىتام» دەگەن ەدىڭىز. نيۋشانى ەكى اۋىز قازاقشا سويلەتكەنىڭىزدەن قازاق ءتىلى دامىپ كەتپەيدى عوي. قازاق ءتىلىن دەپۋتات بولماي-اق تا دامىتۋعا بولادى. 2008 جىلى 25 اقپاندا الماتى قالاسى رەسپۋبليكا سارايىندا «ءتاتتى سەزىم» اتتى العاشقى شىعارماشىلىق ءان كەشىن بەرگەنىڭىزدەن بەرى ءسىز وتكىزگەن كونسەرتتە زال تولماي قالعان ەمەس. قازاقتىڭ كەز-كەلگەن ءبىر مىقتى اقىنى نەمەسە قازاق ماسەلەسىنىڭ قابىرعاسىن قاۋساتىپ جۇرگەن جازۋشىسى شىعارماشىلىق كەش بەرەم دەي قالسا زال تولماۋى مۇمكىن. ءبىراق، ءسىزدى تىڭداۋعا جۇرت كەلەدى. بۇل ءسىزدىڭ ۇلكەن كۇشىڭىز.

سىزدەردەگى كۇش – ونەرىڭىز ەمەس، تاعىپ العان مەدالىڭىز ەمەس، پارتيالىق بيلەتىڭىز ەمەس، ءار تويدان ارقالاپ كەتەتىن ميلليونداعان تەڭگەڭىز ەمەس، قىمبات كولىكتەرىڭىز نەمەسە انالارىڭىز ەمەس. ول حالىقتىڭ، قازاقتىڭ سىزدەرگە دەگەن ماحابباتى. سىزدەر دە سوعان لايىقتى قىزمەت ىستەڭىزدەر. تىڭدارماندارىڭىزدى ىزدەنىسكە، ءبىلىم الۋعا، كىتاپ وقۋعا، ەڭبەك ەتۋگە شاقىرساڭىزدار ەكەن. ماعان ەل تاعدىرىن شەشىپ جۇرگەن ازاماتتار تاسادا قالعانداي سەزىلەدى. ءسوز سوڭىندا، «وزدەرىڭىزدى العان وردەن-مەدالدارىڭىزعا لايىقپىن دەپ سانايسىزدار ما؟» دەگەن ساۋال تاستاعىم كەلەدى.